Vijf vragen over aankoop fosfaatcontracten

Hoe groot is de handel in fosfaatrechten?

Sinds de aankondiging van de fosfaatrechten in juli 2015 wordt er al in gehandeld. Dit terwijl er nog helemaal geen fysieke rechten te verhandelen zijn. De markt kende tot dusver wel golfbewegingen. Nu 1 januari 2018 - het moment van invoering - nadert, neemt de handel weer toe. Hierbij speelt mee dat banken vaak toch bereid zijn ze te financieren, mits ze in vijf jaar worden afgelost.

Wat maakt het afsluiten van een goed contract zo moeilijk?

De te verhandelen fosfaatrechten zijn er feitelijk nog niet. Ook wordt er binnen de agrarische sector vaak gehandeld op basis van vertrouwen. Daarbij komt dat melkveehouders de boot niet willen missen en daardoor wellicht minder oplettend zijn.

Hoe kun je extra fosfaatrechten verwerven?

Het meest veilige is de overname van de fosfaatreferentie van een melkveehouder die stopt. Dan heb je iets concreets in handen dat je op je eigen naam kunt zetten. Je staat dan als de fosfaatrechten onverhoopt niet doorgaan niet met lege handen. De aankoop van fosfaatrechten van een niet-stoppende collega blijft speculatief zolang er nog geen fysieke rechten zijn over te dragen. Er hangen - onder meer door het hoger beroep over de fosfaatreductie- nog te veel onzekerheden boven de markt die ervoor kunnen zorgen dat boeren minder fosfaatrechten krijgen dan ze nu denken.

Wat ontbreekt er vaak in contracten?

In veel overeenkomsten ontbreken goede ontbindende voorwaarden. Wat als de generieke korting veel hoger uitvalt? Welke partij neemt dan het verlies? Belangrijk is ook dat voorschotten en aanbetalingen op een derde rekening geparkeerd worden tot de feitelijk overdracht van de fosfaatrechten. Ook moet een contract duidelijke vermelden of de rechten wel of niet inclusief alle mogelijke kortingen worden verkocht. Want wat als de overheid aanvullende bepalingen doorvoert? Dit is voer voor ongewenste discussies en rechtszaken achteraf.

Wat kan er mis gaan?

In oudere contracten uit 2015 en 2016 werd soms wel rekening gehouden met het niet doorgaan van de fosfaatrechten, maar niet met een uitstel van een jaar. Een verkoper kan die onduidelijkheid gebruiken om een overeenkomst op te zeggen, omdat hij nu een veel hogere prijs kan ontvangen. In april 2016 lag de prijs bij online tussenpersonen op zo'n 100 euro per kilo fosfaat, nu ligt dat op het dubbele.