Sjaak Groot ging van akkerbouw naar zorglandbouw

Tien jaar geleden gooide Sjaak Groot uit Lelystad het roer om. Hij stopte met het telen van pootgoed en droogbloemen en opende samen met zijn dochter een zorgboerderij en een kleinschalige agrarische kinderopvang. Zijn broer Jan ging met het akkerbouwbedrijf van 50 hectare verder. 'Droogbloemen raakten uit. Om uit te breiden in de akkerbouw moesten we steeds meer van hetzelfde telen. Dat vond ik niet aantrekkelijk', licht Groot toe.

'We wilden iets met recreatie doen, maar dat is in de polder niet rendabel. Toen de persoonsgebonden budgetten opkwamen waarmee mensen met een beperking hun eigen zorg kunnen inkopen, zijn we verder gaan nadenken over een zorgboerderij. Iedereen die geld meebrengt en in de groep past, mag hier komen, was onze insteek.'

Dagbesteding

Hoeve Vredeveld biedt dagbesteding aan honderd mensen. Zes dagen in de week ontvangt de boerderij ruim dertig deelnemers: kinderen, jongeren, volwassenen, met een verstandelijke beperking of autisme, en ouderen die aan het dementeren zijn.

Juist die mix van verschillende doelgroepen motiveert de deelnemers en is de kracht van de zorgboerderij, ervaart Groot. Maar het feit dat hij niets kan eisen van de mensen, was voor hem wennen.

Scheef vogelhuisje

'In de akkerbouw spelen productie en bedrijfsresultaat een grote rol. Dat ligt bij dagbesteding heel anders. Ik moest er erg aan wennen dat een scheef afgezaagd vogelnestkastje ook een mooi kastje is; dat iemand die anderhalf uur aan het kastje heeft gewerkt, heeft samengewerkt met anderen en de zaag heeft vastgehouden een waardevolle dagbesteding heeft gehad. Ik moest mijn eisen bijstellen.'

Nog een voorbeeld: 'Deelnemers de een geitenhok bouwden, vroegen mij hoe ze verder moesten gaan. Toen ik aangaf dat ze dat zelf ook konden beslissen, ging het fout. Ze hebben helemaal niet die drive naar zelfstandigheid. Ze kunnen of durven dat niet aan.'

Afzet

Een tweede opvallend verschil met de akkerbouwtak noemt Groot het zoeken naar afzet. 'Dat ligt in de zorglandbouw veel ingewikkelder dan in de melkveehouderij waarbij je de melk rechtstreeks aan FrieslandCampina levert of in de akkerbouw met de vele afzetkanalen. Om in beeld te blijven bij de gemeenten voor de WMO, moeten wij steeds meer de samenwerking zoeken met andere partijen.'

Sinds kort heeft de boerderij contacten met een schildersbedrijf. Het bedrijf levert restjes verf voor de dagbesteding aan en in ruil hiervoor maakt de zorgboerderij kerstpakketten voor de schilders. Ook werkt Hoeve Vredeveld samen met een sportcoach om een visplaats voor gehandicapten te realiseren.

Gescheiden

Waar op de meeste andere zorgboerderijen de zorgboerderij deels of volledig geïntegreerd is in de landbouwtak, is dat bij Hoeve Vredeveld niet het geval. De activiteiten zijn strikt gescheiden.

Naast de zorgboerderij runt broer Jan Groot de akkerbouwtak. Schoonzoon Marc van Telgen begon tweeënhalf jaar geleden met het melken van 65 biologische koeien. Hij houdt deze koeien samen met 80 Herefords in een nieuwe serrestal.

Veiligheid

'De deelnemers werken niet mee op de bedrijven. Als ze dat wel doen, kost dat ons geld. Ook uit veiligheidsoogpunt is het niet werkbaar. We hebben in een loopbrug in de stal geïnvesteerd, zodat deelnemers van de zorgboerderij en kinderen van de opvang naar de koeien kunnen kijken.'

Meewerken op het akkerbouwbedrijf, dat naar biologisch omschakelt, doet Groot bijna nooit meer. Daarvoor neemt de zorgboerderij ook veel tijd in beslag. Spijt heeft hij niet van zijn stap. 'Wanneer het niet goed gaat, moet je ook als boer verder kijken. Veel boeren geloven dat dat niet kan. Ik heb de afgelopen jaren bewezen dat het wel kan.'