Nederlandse sojateelt zit in de lift

Dit seizoen wordt door circa 75 telers in Nederland op zo'n 400 hectare soja verbouwd. Een bescheiden areaal, maar een duidelijke stijging ten opzichte van voorgaande jaren. In 2016 lag het areaal op 90 hectare, het jaar daarvoor met 50 telers op 170 hectare.

Een belangrijke oorzaak voor de stijgende interesse is de ondersteuning die de drie Noordelijke provincies en Noord-Brabant via een 'Green deal' toezegden aan de sojateelt in Nederland.
Deze 'Green deals' zijn hier gericht op de alternatieve eiwitproductie in ons land, de focus ligt daarbij op meer rendement via eiwitrijke en vroegrijpe rassen. Het doel is om in enkele jaren naar 10.000 hectare soja te komen.

Extra tegemoetkoming

De financiële tegemoetkoming bedraagt 70 euro per ton. Bij een gemiddelde opbrengst van 3 ton per hectare betekent dat voor de telers een plus van 210 euro per hectare. In de provincies waar deze regeling geldt, nam de animo onder telers dan ook het meeste toe.

Deze subsidie komt bovenop de uitbetaling van de sojapool zoals Agrifirm die hanteert. De afgelopen twee jaren lag de opbrengst daarvan gemiddeld net boven de 500 euro bruto per ton. Het rendement komt dan in totaal bij een gemiddelde opbrengst uit rond de 1.500 euro per hectare. Inclusief de subsidie is dat circa 2.100 euro. Hiermee is de teelt concurrerend.

Het is ook de opbrengst in tonnages waarin een teler het verschil kan maken. Vorig jaar lag die gemiddeld over Nederland op 2.800 kilo per hectare. De 25 procent best scorenden behaalden 3.400 kilo gemiddeld. 'Een aanzienlijk verschil en we zien dat hier nog rek in zit', vertelt Arco Amperse die vanuit Agrifirm bij de teelt betrokken is.
'De telers met de hoogste opbrengsten, boeken de laatste jaren ook de meeste vooruitgang. Dat sterkt ons in het idee dat er voor alle telers meer mogelijk is qua opbrengst.'

De afdeling PPO van Wageningen UR liet eerder weten opbrengsten van 3,5 tot 4 ton per hectare in Nederland beslist haalbaar te achten. Dat moet dan lukken met rassen die beter presteren onder onze klimaatomstandigheden, waarbij het eiwitgehalte minimaal boven de 40 procent uitkomt bij oogsten en zodanig dat de oogst relatief vroeg plaats kan vinden.

Hoewel de vooruitzichten voor de opbrengsten dit jaar goed zijn - juni was droog en warm wat als erg positief wordt gezien voor de sojaplant - is het door het natte weer in september eerst nog wel de vraag hoe goed het product binnenkort van het land te krijgen is.

Vraag nog groeiende

Lukt het om structureler opbrengsten richting de 4 ton te halen per hectare, dan gaat het rendement voor de telers ook zonder subsidie naar de 2.000 euro per hectare. Om de ambitie van directeur Ruud Thijssens van Agrifirm te behalen, zal dat ook nodig zijn. Hij sprak vorig jaar uit dat hij voor 2019 mikt op 3.000 hectare sojateelt in Nederland.

'Aan de vraag uit de humane voedingsindustrie, waar de Nederlandse sojateelt zich op richt, zal het niet liggen', schat Amperse in. 'Die vraag is hoog, groeiende en groter dan we momenteel kunnen beleveren.'

'De uitdaging zit bij groei echter in het waarborgen van de kwaliteit', stelt hij. 'Dat betekent voldoende eiwit in het product. Zonder deze hoge standaard, krijgen we niet de huidige prijzen uitbetaald. De kwaliteitsstandaard moet dus minimaal op het huidige niveau blijven, maar de opbrengst moet omhoog.'