Toenemende regeldruk kan net de druppel zijn

Platform Boer & Toekomst Vechtdal wil iets doen aan 'stil leed' op boerenbedrijven. Leed dat er wel is, maar dat de buitenwereld vaak niet ziet. Het wordt verborgen gehouden, uit trots of juist schaamte. 'Maar het kan een enorme opluchting zijn om er juist eens over te praten', merken Rita Oegema en Bert Ruitenberg. Zij zijn als agrariër actief in het platform.

Het platform dat deze maand is gestart, bestaat uit een sociaal werker, een vrijwilliger van Zorg om Boer en Tuinder (ZOB), een voormalig bedrijfskundig adviseur, een praktijkmanager van een huisartsenpraktijk, een predikant en drie boeren.

Erfbetreders

'Het is vaak moeilijk binnenkomen bij boeren waar problemen zijn', vertelt Oegema. 'Erfbetreders zijn daarom heel belangrijk in het signaleren en doorgeven. Vervolgens is het aan ons de taak om de juiste persoon in te schakelen, bij wie de drempel het laagst is. In sommige gevallen is dat de predikant, maar het kan ook de veearts zijn. Het is maar net met wie ze een goede band hebben.'

Platform Boer & Toekomst Vechtdal is niet het enige platform dat zich richt op stil leed. Ook in andere regio's bestaan vergelijkbare initiatieven. Soms heeft de start van zo'n platform een concrete aanleiding. In Hof van Twente gebeurde dat in verband met de financiële crisis in de varkenshouderij.

Lastige jaren

In het Vechtdal is de melkveehouderij goed vertegenwoordigd. 'Daarin hebben we nu toch ook lastige jaren meegemaakt', stelt Ruitenberg. 'En dat merkt het hele gezin. Mijn kinderen vroegen regelmatig: 'Is de melkprijs al gestegen, pa?'. Kinderen krijgen dat gewoon mee. Die merken dat er spanning is.'

Ruitenberg noemt ook de mestboekhouding en fosfaatwetgeving als veroorzakers van stress. 'Die zijn zo complex geworden dat bijna niemand het meer snapt. Als de NVWA komt controleren, hoop je dat het allemaal maar klopt. Het is boven het hoofd van veel boeren gegroeid.'

Burn-out

Een combinatie van factoren, zowel zakelijk als privé, kan gemakkelijk leiden tot burn-outklachten. Financiële zorgen zijn vaak een bron van stress. Het platform heeft daarover contact met gemeenten en andere organisaties.

Oegema noemt daarbij een concreet voorbeeld. 'Gezinnen kunnen soms een financiële bijdrage van de gemeente krijgen om deel te nemen aan bepaalde activiteiten, zoals sport. Om te beoordelen of iemand daarvoor in aanmerking komt, geldt een vermogenstoets. Boeren hebben veel vast vermogen. Dat zit in grond en gebouwen. Er zijn gemeenten die de vermogenstoets niet meer toepassen, maar alleen naar het inkomen kijken.'

Neerwaartse spiraal

Oegema en Ruitenberg hopen dat boeren ook zelf de weg gaan vinden naar het platform. 'Op deze manier kunnen we voorkomen dat mensen in een neerwaartse spiraal komen.'