Het GLB en de politieke realiteit

Op 7 juli presenteerde EU-landbouwcommissaris Phil Hogan de uitkomsten van de publieke consultatie over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Tien dagen eerder presenteerde EU-budgetcommissaris Günther Oettinger zijn ideeën voor de Europese begroting vanaf 2020. Belangrijke gebeurtenissen die beide een opmaat vormen voor de toekomst van het Europees landbouwbeleid.

De hele Europese agrarische sector discussieert over de vraag hoe toekomstig landbouwbeleid eruit moet zien. Daar komt uit dat we geld willen voor risicomanagement, verduurzamingsmaatregelen en investeringen in de keten, de bodem, het klimaat, techniek en innovatie. Dit sluit aan bij de resultaten van de publieke consultatie – iedereen wil van alles en er moet overal meer geld voor zijn.

Niet realistisch

Dit is niet realistisch. Want de EU en het GLB staan onder druk. Ngo's, politici en burgers zijn niet meer per definitie overtuigd van het belang van een sterke EU, laat staan van een Europees landbouwbeleid. En al helemaal geen landbouwbeleid dat als basis directe betalingen heeft. Ze willen in Europa geld voor andere doelen.

De budgetvoorstellen van Oettinger geven dat ook aan. Hij noemt verschillende factoren die invloed hebben op de verdeling van het EU-budget.

Brexit

Enerzijds is er de Brexit, die een gat van 11 miljard euro in de begroting slaat. Anderzijds staan er nieuwe onderwerpen op de agenda, zoals de uitvoering van het klimaatakkoord van Parijs en een gezamenlijke defensiemacht en moet er meer geld komen voor migratie. Hieruit wordt duidelijk: overal gaat in de toekomst meer geld naartoe, behalve naar het GLB.

LTO en Copa-Cogeca pleiten ervoor om minimaal hetzelfde landbouwbudget te behouden vanaf 2020. Maar dat is geen gelopen race. Want wat wij als agrarische sector willen, is niet relevant genoeg om hoog op het prioriteitenlijstje te eindigen van Brusselse beleidsmakers. Andere dingen in de wereld om ons heen gaan de realiteit bepalen.

Dupe

Dan ontstaat bij ons de vraag of boeren de dupe moeten worden van euroscepsis onder de bevolking, van migratie en van het Britse besluit om de EU te verlaten.

Wij denken van niet. Wij vinden dat de agrarische sector de kans moet krijgen om zich aan te passen aan deze nieuwe situatie. Wij zijn ervan overtuigd dat er met betere regelgeving, ondanks minder budget, ook meer te bereiken valt.

Suggesties

Onze suggesties aan de politiek: versimpel regelgeving en controles, bijvoorbeeld via doelgerichte maatregelen. Zet in op meer marktwerking. Zorg voor een gelijk speelveld, zodat iedere Europese boer aan dezelfde eisen moet voldoen.

Stimuleer boeren zich te organiseren om een betere ketenpositie te verwerven. Sta toe dat zij duurzaamheidsinitiatieven opstarten om een hogere marktprijs te krijgen en tegelijk het milieu en klimaat een dienst te bewijzen. En wees slim. Kijk niet alleen als boekhouder hoe we minder kunnen bijdragen aan de EU, kijk ook naar wat er te halen valt.

Geld uit de markt

Laten we vooral met elkaar nadenken hoe we in de huidige politieke realiteit kansen kunnen creëren voor onze boeren en tuinders. Die willen namelijk niet meer geld van de overheid, die willen meer mo-gelijkheden om op een duurzame manier geld uit de markt te verdienen.

Koert Verkerk en Arie van Eck
LTO-lobbyist en LTO-stagiair in Brussel