Bouwers gaat voor betere kansen voor jonge boeren

Bouwers laat zich niet makkelijk in een hokje vangen. De ene dag staat ze met een biertje in de hand op de Zwarte Cross, de andere dag praat ze in Brussel met Europarlementariërs over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). In beide werelden voelt ze zich volkomen thuis.

Ik wil nieuwe dingen proberen en de buitenwacht laten zien wat we doen

Iris Bouwers, vicevoorzitter CEJA

Bouwers volgt een studie agrarische bedrijfskunde in haar doordeweekse woonplaats Dronten, waar ze ook nog eens voor het CDA in de gemeenteraad zit. Tel daar de uren voor NAJK en CEJA bij op, dan blijft er niet veel tijd meer over om thuis de varkens te voeren of, zoals vandaag, kisten klaar te maken voor de oogst van glutenvrije haver. 'Gelukkig is mijn vader nog 100 procent in de running', zegt Bouwers die op het gemengde bedrijf een maatschap vormt met haar ouders.

Waar komt je interesse voor de politiek vandaan?

'De belangstelling voor maatschappij en politiek is er bij ons met de paplepel ingegoten. Mijn grootouders waren politiek actief en mijn ouders maakten ons al vroeg bewust van zaken zoals verkiezingsdag. Dat was altijd iets bijzonders. Dan aten we taart, want de democratie moest gevierd worden. Zo van: jongens, denk even na wat er gebeurt vandaag. We leven in een vrij land en daar maken we met zijn allen iets moois van.'

Wat ga je doen in Brussel?

'Ik ga me inzetten voor de belangen van jonge boeren die vooruit willen en een bedrijf willen overnemen of starten. Want dat is lastig. Het moet nog beter tussen de oren dat jonge boeren de toekomst zijn, die over twintig jaar voor het landschap en voor voedsel zorgen.

'Andersom wil ik jonge boeren mee naar Brussel nemen. Ik wil een schakel zijn en laten zien wat er gebeurt in het Europees Parlement en de Europese Commissie. Brussel klinkt ver weg en het stereotiepe beeld is dat er vooral mensen oeverloos zitten te praten tijdens dure lunches. Maar er wordt hard gewerkt en er worden belangrijke besluiten genomen. We moeten daar van ons laten horen.'

Er wordt volop nagedacht over het GLB na 2020. Wat zijn voor jou de belangrijkste punten?

'Het aanpakken van de bureaucratie, een betere invulling van de vergroening en meer geld voor jonge boeren. De administratieve kant is nu veel te ingewikkeld. Je wordt geen boer voor het invullen van formulieren. Dat kan en moet allemaal veel simpeler. De regelgeving rond de vergroening gaat op de schop, dat is wel duidelijk. Niemand is er blij mee, van natuurorganisaties tot boeren en bosbouwers. Het is niet doelgericht en weinig ambitieus.

'Jonge boeren willen graag werk maken van echt meer biodiversiteit. Maar dan wel consistent en met praktisch uitvoerbare regels.'

Boeren die vragen om beperkingen?

'Ik zeg niet dat het uit de portemonnee van de boer moet komen. Het is in het belang van alle inwoners van Europa en het heeft te maken met het draagvlak voor het GLB. Maar we moeten wel met zijn allen een stap zetten. Dat geluid hoor ik vanuit de landbouw te weinig. De Europese landbouwbegroting is niet niks.

'Er zijn mensen die zeggen: schaf de steun maar af. Maar dat betekent niet automatisch minder regels, zeker niet in een klein land als Nederland. En mensen die roepen: 'GLB-geld daar heb ik recht op', daar heb ik niks mee. Voel je verantwoordelijk. Als jonge boeren willen wij zorgen dat het gemeenschapsgeld terechtkomt bij actieve boeren, mensen die vooruit willen. Niet bij grootgrondbezitters of 'sofaboeren'. Het is bedoeld voor de mensen die bezig zijn met hun omgeving.'

Extra geld voor jonge boeren, dat is er toch al?

'Binnen de eerste pijler is er 50 euro extra per hectare beschikbaar voor boeren van veertig jaar en jonger. Dat zet in duurdere landen zoals Nederland niet veel zoden aan de dijk. Via de tweede pijler kunnen we hulp krijgen bij investeringen. In deze Jonge Landbouwersregeling liggen mooie kansen, die we samen met de provincies verder uitwerken.'

Welke kansen liggen er in de markt?

'De landbouw verandert. Daar heeft iedere boer mee te maken. Steeds meer ondernemers krabben zich achter de oren: hoe krijgen we meer waardering? Een vooral: hoe krijgen we beter betaald voor onze producten? Sommigen zoeken het in lokale afzet. Daar ligt best ruimte, maar niet voor iedereen.

'Ook in de keten liggen kansen. Zelf zijn we overgestapt op Beter Leven-varkens. Je moet vooruitkijken. Mijn vader was niet blij, toen ik in een lokale krant zei dat ik misschien wel zou overstappen van varkens op het kweken van insecten, als daar vanuit de maatschappij meer vraag naar zou komen. Maar als daar goede afzetkansen voor zijn, waarom niet?'

Hoe houd je rekening met de diversiteit in je achterban; met grote, kleine, intensieve en extensieve bedrijven. Is dat niet lastig?

'Ik ben me heel bewust van de verantwoordelijkheid die ik daarin heb. Soms is het lastig om die verscheidenheid te bundelen, maar NAJK heeft klankbordgroepen per sector waarin iedereen met zijn problemen en ideeën terechtkan. Zo inventariseren we de meningen van onze achterban.'

Wat zijn je plannen voor het bedrijf thuis?

'Ik wil nieuwe dingen proberen en de buitenwacht laten zien wat we doen. Naast het traditionele veenkoloniale bouwplan telen we nu ook uien, glutenvrije haver en valeriaan. k heb onze afnemers om informatieborden gevraagd, zodat mensen die hierlangs fietsen een beter idee krijgen van wat we doen. We moeten als landbouw ons verhaal beter vertellen. Persoonlijk wil ik me vakinhoudelijk meer ontwikkelen en bijvoorbeeld mijn spuitlicentie halen. Ik wil meer praktische zaken op de boerderij kunnen overnemen. Met alleen politiek gepraat kun je geen boerderij runnen.'