Richt focus op lagere waterfootprint

Ingezonden Algemeen Opinie 26 apr 2017 om 11:56uur

De aanwezigheid van voldoende geschikt water vormt een eerste vereiste voor de landbouw en veehouderij. In Nederland vormt water over het algemeen niet de beperkende factor. Het terugdringen van de CO2-footprint heeft met name onze aandacht. Het is echter ook van groot belang om de aandacht te richten op het reduceren van de waterfootprint.

Naar verwachting zal door klimaatverandering in Nederland vaker sprake zijn van extremere weertypen (perioden met intensieve neerslag en droogte). Daar ligt dus ook een opdracht voor de melkveehouders. Zij zullen het water- en bodembeheer op hun bedrijf moeten aanpassen om risico's op schade aan grasland en voedergewassen te verkleinen en tegelijk het watersysteem robuuster te maken (waterberging). Binnen het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer ligt de nadruk op de rol van de boer als water- en bodembeheerder en worden hulpmiddelen geboden.

Waar valt de winst te behalen in de melkveehouderij? Om te beginnen wordt er door de sector relatief veel water getransporteerd in de vorm van drijfmest en melk. Daarom doen we op de Dairy Campus onderzoek naar technieken om water uit mest en melk te halen, zodat het hergebruikt kan worden, en er bespaard wordt op transport. Een andere maatregel is het beperken van veenafbraak door de bodem nat te houden met slimme drainagesystemen. Dit draagt bij aan vermindering van de broeikasgasemissie.

Met de ontwikkeling van de Bedrijfswaterwijzer zet ons onderzoeksinstituut in op duurzaam watergebruik. Deze tool helpt melkveehouders erbij om alle aspecten rondom water op het bedrijf in beeld te krijgen. Waar vinden emissies plaats die zorgen voor watervervuiling? En, welke maatregelen kun je nemen? Bewustwording is daarbij de eerste stap.

De streefdoelen voor de kwaliteit van grondwater en oppervlaktewater komen uit de Kader Richtlijn Water. Uitspoeling van nutriënten en chemicaliën naar het milieu zal geminimaliseerd moeten worden.

Erfafspoeling, het regenwater wat over het erf spoelt waardoor mest en voerresten in de sloot terecht kunnen komen, is één van de problemen. Een mooi voorbeeld dat hier een antwoord op biedt is de inzet in Friesland met een convenant erfafspoeling. Het waterschap en boerenbelangenorganisaties hebben er samen afspraken gemaakt over schoon en ecologisch gezond water.

Onverwachte voordelen

Investeren in water wordt vaak als economisch onrendabel beoordeeld. De lage prijs van water en de goede kwaliteit van ons drinkwater (leidingwater of bronwater) ligt hieraan ten grondslag. Daarbij komt dat het relatief eenvoudig is om van verontreinigd water af te komen (via riolering of mestkelder). Door naar het melkveebedrijf als geheel te kijken kunnen soms onverwachte voordelen in beeld komen die economisch wel interessant zijn. Denk aan een vermindering van het water in de mestkelder en een betere berijdbaarheid van het land.

De maatschappij zal steeds meer belang hechten aan duurzaam en circulair omgaan met water, want er zijn maatschappelijk gezien grote voordelen te behalen: tegengaan verdroging, schoon oppervlaktewater, robuust watersysteem, oftewel een leefbaar platteland. En zolang je goed presteert als agrarisch ondernemer houd je de regie over je bedrijf in handen. De boer is de spil in het waterbeheer op het platteland, dus wacht niet af en houd zelf het initiatief!