Weideplicht komt er niet voor 2020

De angst onder melkveehouders dat op korte termijn iedereen moet weiden, noemt Ouwehand onterecht. 'Onlangs is besloten dat de sector ervoor zorgt dat in 2020 minimaal 80 procent van de bedrijven weidegang toepast. Met vrijblijvendheid lukt dat niet, is onze overtuiging. Daarom is een wettelijke verankering goed', meent zij.

'Wij vinden dat elk bedrijf weidegang hoort aan te bieden, dus ook de 20 procent bedrijven die dan nog rest. De groep die echt niet kan weiden, door bijvoorbeeld een beperkte huiskavel, kan ontheffing aanvragen en krijgen. Je regelt daarvoor bijvoorbeeld een overgangstermijn van vijftien jaar om hun de kans te bieden weidegang mogelijk te maken met een andere stal of meer grond om het bedrijf.'

Zweedse model

Ouwehand ziet wel wat in het Zweedse model waar melkveehouders een plicht hebben om minimaal vier maanden hun koeien uitloop te bieden. 'Wij vinden vrije keuze prima. De boer hoeft van ons de koe niet te dwingen om te weiden. Wel vinden we dat de boer echte weide moet aanbieden en niet zoals in Zweden slechts een uitloop die uit een zandbak kan bestaan.'

In tegenstelling tot Ouwehand vindt de Dierenbescherming een vrije keuze voor de koe geen optie. De organisatie stelt dat melkveehouders deze keuze vaak negatief beïnvloeden door in de stal meer voer aan te bieden dan in de weide. De Dierenbescherming noemt, net als Wakker Dier, de nu geldende eis van minimaal 120 dagen per jaar zes uur weiden per dag een mooie norm om als verplichting te hanteren.

Ondersteunen

Of staatssecretaris Martijn van Dam van Economische Zaken daadwerkelijk uitvoering geeft aan de motie, is onzeker. Voorzitter Kees Romijn van LTO-vakgroep Melkveehouderij verwacht dat Van Dam de ingezette lijn van de sector blijft ondersteunen en het daarbij laat.

Ook zuivelbedrijven als A-ware en Hochwald Foods zijn tegen een wettelijke verplichting voor weidegang. DOC Kaas wil het eerst bespreken in haar ledenbijeenkomsten komende weken.

Te ver

FrieslandCampina stelt dat een verplichting te ver gaat: 'De zuivelsector heeft haar verantwoordelijkheid genomen door weidepremies uit te betalen aan melkveehouders. Dit markt- en verdienmodel is in lijn met het doel om verdere verduurzaming door de markt te laten betalen', stelt het concern.

'In omliggende landen wordt geen collectieve actie op weidegang ondernomen en blijft deelname aan weidegang dalen. De Nederlandse zuivel daarentegen heeft hier wel verantwoordelijkheid voor genomen en is daarmee een goed voorbeeld van hoe de markt verdere verduurzaming financiert.'

Zorg

De voortgang van de weidepremie, bij verplichting aan elke melkveehouder, is ook een zorg. Zuivelbedrijven vinden het nog te vroeg om in te schatten wat daarin zal veranderen. Alleen directeur Koos Elzinga van Hochwald Foods Nederland spreekt zich uit.

'Als er een vrijekeuzesysteem komt, blijven er premies voor langer en veel weiden. Mogelijk ontstaan er meer vormen van staffelen van weidepremies. Van weidegang 'light' tot weidegang 'extra long'.

Voorrang

Ouwehand verwacht dat de zorg over wegvallende inkomsten door overbodige weidepremies onterecht is. 'Bij 100 procent weidemelk van Nederlandse koeien moeten supermarkten dat vermarkten, anders worden ze genageld door clubs als Wakker Dier. Zo wordt er druk op de supermarkten gezet om Nederlandse zuivel voorrang te geven.'

Bert van den Berg van de Dierenbescherming ziet dat anders. 'Als weidegang meer kost, moet hiervoor vanuit de markt worden betaald. Gebeurt dat niet, zoals de laatste jaren toen de weidepremie slechts een herverdeling van melkgeld was, dan ligt dat niet aan een wettelijk verplichte weidegang, maar aan disfunctioneren van de markt. Of aan oneerlijke handelspraktijken. Daar moet tegen worden opgetreden.'

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst