Veel steun partijen voor landbouwminister

Dat bleek donderdag tijdens het drukbezochte Voedsel Verkiezingsdebat 2017 in Den Haag. Daar kruisten Kamerleden en partijkandidaten van VVD, PvdA, SP, CDA, D66, GroenLinks, ChristenUnie, SGP en PvdD de degens over de voedselagenda van de verschillende partijen.

Een voor de agrarische sector belangrijk punt is de herinvoering van een ministerie en minister van Landbouw. Vrijwel alle partijen zijn daar voor. Wel zijn er grote verschillen over de invulling van het takenpakket van de bewindsman.

Minister van Klimaat

CDA'er Jaco Geurts ziet het vooral als een mogelijkheid om de voedselproducenten meer macht en inspraak te geven. GroenLinks-kandidaat Suzanne Kröger vindt dat een deel van het landbouwbeleid zou passen bij een minister van Klimaat en Duurzaamheid. Sommige partijen zien ook een combinatie van landbouw en natuur, zo pleit D66-kandidaat Tjeerd de Groot, directeur van ZuivelNL, voor een ministerie van Voedsel en Groen.

VVD-Landbouwwoordvoerder Helma Lodders liet in het midden of haar partij voor een minister van Landbouw is. De VVD parkeert dit onderwerp tot de coalitie-onderhandelingen. 'Dan kunnen we kijken waar beleidsvelden kunnen worden ondergebracht.'

De PvdD wenst een minister van Duurzaamheid, met een zelfde status als de minister van Financiën. 'Alle plannen van de andere ministeries moeten langs de minister van Duurzaamheid, zodat hij of zij de grenzen kan bewaken.'

Eerlijke prijs

Een 'eerlijke prijs voor boer' is een stokpaardje dat vrijwel alle partijen berijden. Allemaal zijn ze voor meer marktmacht voor de primaire sector. 'Supermarkten concurreren alleen op prijs, de concurrentie is daar moordend. De eerste schakel in de keten betaalt daarvoor de prijs. Het zou al een hele stap zijn als we binnen de mededingingsregels boeren toestaan om zelf ketens te maken. Anders kunnen ze alleen maar concurreren op prijs', zegt D66'er De Groot.

Tijdens de discussie over betere prijzen kwam een grote ergernis van CDA, VVD en ChristenUnie naar voren. Tot ontsteltenis van deze partijen stemde een meerderheid van de Kamer vorige week in met een wettelijke borging van de weidegang voor melkkoeien.

Verdienmodel onderuit

'Wanneer boeren stappen zetten voor een beter product met een meerprijs dan willen die partijen dit direct tot regel verheffen. Dat zien we nu ook met weidegang. Daarmee halen ze met een pennenstreek het hele verdienmodel onderuit. U heeft helemaal geen interesse in een beter prijs', gaf Lodders de leden van PvdA, GroenLinks, SP en PvdD mee.

De organisatie van het verkiezingsdebat lag in handen van LTO Nederland, supermarktkoepel CBL en de Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie (FNLI). LTO Nederland-voorzitter Marc Calon keek tevreden terug op deze samenwerking.

'Op veel terreinen zijn we het eens met CBL en FNLI. Een punt van discussie is meer marktmacht voor boeren en tuinders. Daarbij lopen we tegen de mededingingsregels aan, zowel in Den Haag als Brussel. Ik vind dat we die regels een beetje los moeten laten, zodat wij ook wat meer macht kunnen organiseren. De meeste Kamerleden in dit debat waren het met ons eens.'

Geen 'nee'

Van Calon mag een nieuwe Landbouwminister direct naar Brussel reizen om deze versoepeling 'voor elkaar te boksen'. 'Door consolidatie zie je grote supermarktketens en inkoopcombinaties ontstaan. Daartegenover moeten wij ook grote afzet- en producentencoöperaties kunnen zetten.'

De LTO-voorzitter zag de VVD een beweging maken in het wel of niet benoemen van een Landbouwminister. 'Twee maanden geleden waren ze nog tegen. Nu hoor ik Helma Lodders geen 'nee' zeggen. We gaan vooruit.'