Politiek diep verdeeld over verplichte weidegang

Aanleiding voor het debat is de initiatiefnota 'Wei voor de koe' van de Kamerleden Henk van Gerven (SP), Rik Grashoff (GroenLinks) en Fatma Koser Kaya (D66). Zij presenteerden die al in oktober 2015.

Kern van de initiatiefnota is het voorstel om weidegang voor melkkoeien in Nederland verplicht te maken. De motivatie staat verwoord in de allereerste zin: 'Steeds meer koeien verdwijnen permanent op stal'. Volgens de initiatiefnemers wordt de weidegang minder en dreigt de komende jaren een verdere forse achteruitgang. Een aanvulling van de Wet dieren moet daar verandering in brengen.

Eerst hebben de fracties in de Tweede Kamer schriftelijke vragen gesteld over de plannen. Die zijn inmiddels beantwoord door de initiatiefnemers. In maart 2016 kwam staatssecretaris Martijn van Dam (EZ) met een kabinetsreactie. Hij voelt niet voor wettelijk verplichte weidegang maar wil vasthouden aan de stimulering vanuit de sector, gecombineerd met ondersteuning door de overheid.

Neergaande trend

Maandag ging de Tweede Kamer voor het eerst in debat over de initiatiefnota. Daaruit werd voor een deel van de fracties helder hoe ze oordelen over het voorstel. Dat betreft enerzijds SP, GroenLinks en PvdD. Die stellen dat er nog steeds een neergaande trend gaande is in het aantal koeien met weidegang. Het convenant Weidegang heeft volgens hen gefaald. Zij kiezen voor wettelijke dwang.

VVD en CDA daarentegen verwerpen een dergelijke dwang pertinent. Deze fracties willen boeren de keuze laten of ze hun koeien weidegang geven. Ze steunen het Convenant weidegang. ChristenUnie en SGP deden niet mee aan het debat, maar zij lijken de nota geen steun te gaan geven.

Bedenkingen

De PvdA heeft wel bedenkingen, maar die zijn waarschijnlijk niet doorslaggevend om tegen een verplichting te gaan stemmen. D66 heeft vertrouwen in het ondernemerschap van de melkveehouders en concludeert tegelijkertijd dat een wettelijke regeling op dit moment nodig lijkt. De PVV pleit voor vrijloopstallen waarbij de koe zelf kan beslissen.

Volgende week wordt het Kamerdebat voortgezet met een reactie van de initiatiefnemers en van staatssecretaris Van Dam. De behandeling wordt afgesloten met een stemming over de nota. Leidt dat tot een meerderheid, en dat is op dit moment niet uit te sluiten, dan komt het wetgevingstraject in zicht.

De behandeling van een eventuele wet ligt in handen van een Tweede Kamer in nieuwe samenstelling. Dat zorgt voor nog meer onzekerheid, want het is heel goed mogelijk dat de verhouding tussen voor- en tegenstanders van verplichte weidegang na de verkiezingen net weer anders ligt.