Antroposofische tuinder: 'Grond is geen koopwaar'

'Vanaf mijn jeugd ben ik al op zoek geweest naar een manier om verantwoord om te gaan met de aarde', zegt Wouter Kamphuis van tuinbouwbedrijf 't Leeuweriksveld in Emmen.

'Tijdens mijn opleiding milieuhygiëne in Wageningen vond ik dat er vooral aandacht was voor symptoombestrijding en te weinig voor de oorzaak van problemen. Zo kwam ik bij de vakgroep alternatieve, later ecologische landbouw terecht. Biologisch-dynamische landbouw sprak me aan vanwege de sociaal-maatschappelijke component en het antroposofische gedachtegoed erachter.'

Volgens Kamphuis vertellen de natuurwetenschappen maar de halve waarheid. 'Landbouw zou minder gericht moeten zijn op economisch gewin en meer op het 'wezen' van aarde, dieren, planten en mensen. Zo leren we het leven beter begrijpen. Door zelf te zaaien en preparaten te maken van wat je aantreft op je land, versterk je de kwaliteit van groenten en daardoor worden ze lekkerder en voedzamer.'

Kringloopgedachte

Om de kringloopgedachte meer kracht bij te zetten, lopen er vijf pinken op de tuinderij. 'Dat versterkt het eigen karakter van onze boerderij, het verhoogt de sfeer en het zorgt voor meer weerstand.'

Afkomstig uit Almelo heeft Kamphuis veel omzwervingen gemaakt. 'Sinds 1996 heb ik in de landbouw in Duitsland, de Flevopolder en Zeeland gewerkt. Tien jaar geleden ben ik voor mezelf begonnen. Mijn vrouw Kathinka, die een biologisch-dynamische opleiding heeft gedaan, is na drie jaar ook in het bedrijf gekomen', vertelt hij.

Boerderijwinkel

'Acht jaar geleden hebben we deze boerderij gekocht. We telen hier op 5,5 hectare 75 soorten groenten en een beetje kleinfruit. We hebben verder een blauwebessengaard, samen met een gepensioneerde tuinder uit Erica. Belangstellenden kunnen in het seizoen zelf bessen komen plukken en we verkopen ze ook in onze boerderijwinkel.'

In de boerderijwinkel en via de webshop kunnen klanten verse groenten en fruit, zuivel, brood en droogwaar bestellen. Kamphuis koopt het aanvullende assortiment in bij biologische groothandels De Nieuwe Band in Marum, die droogwaren levert en de Zaai-Ster in Leek voor koelverse producten.

Groentepakketten

't Leeuweriksveld levert groentepakketten aan zo'n tweehonderd abonnees. 'Dat zijn de mooiste klanten, want je kunt een heel jaar vooruit plannen wat je gaat leveren. We hebben een vrachtwagentje en bezorgen aan huis en op afhaalpunten in heel Oost-, Zuid- en Noord-Drenthe. In de zomer en de herfst hebben we vooral eigen producten, in de winter en het vroege voorjaar kopen we ook in bij collega's. Ik zou wel meer abonnees willen, maar het blijft een klein segment van de markt.'

Op het bedrijf vinden nog andere activiteiten plaats: 'Op de zolder van onze schuur verzorgt Alberta Rollema een 'aanschuiftafel' en workshops Oogsten, Koken en Eten. Deelnemers krijgen ook een rondleiding over 't Leeuweriksveld. Soms combineren groepen het met een vergadering. Ik geef er ook lezingen over biologisch-dynamische landbouw en antroposofie. Daarbij besteed ik aandacht aan de sociale driegeleding, die uitgaat van vrijheid in het culturele leven, gelijkheid in het rechtsleven en samenwerking in het economische leven.'

Mensen voor de Aarde

De sociaal-maatschappelijke component is op 't Leeuweriksveld op twee manieren terug te vinden. 'We hebben een begin gemaakt met het neutraliseren van het eigendom van de grond in het kader van 'grond is geen koopwaar': 3 hectare is al overgedragen naar stichting Mensen voor de Aarde en kan nooit meer worden verhandeld. De rest van de grond volgt in de nabije toekomst', vertelt de ondernemer.

'Verder heeft de boerderij heeft geïnvesteerd in goede ruimtes voor een staatsvrije boerderijschool. Bij de eerste poging om dit initiatief te starten hebben we tegenslagen ondervonden. We zoeken een ervaren en ondernemende leraar of lerares die dit initiatief wil trekken. Landbouw kan namelijk een gezonde basis bieden voor onderwijs.'