Zet Van Dam de humane gezondheid op het spel?

Het voorstel om colistine te verbieden in de veehouderij kwam dit keer van Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren. De discussie over het gebruik van antibiotica door de veehouderij speelt al veel langer. Eigenlijk al sinds de eeuwwisseling toen antibioticaresistentie bij de mens actueel werd. Daarmee kwam ook de veehouderij in beeld.

Colistine geldt in de humane gezondheidszorg als een van de laatste behandelopties bij infecties tegen multiresistente organismen. Dergelijke infecties komen steeds vaker voor. De Gezondheidsraad adviseerde daarom in 2011 al om het gebruik van colistine voor de veehouderij aan banden te leggen.

De veehouderij gebruikte colistine in het bijzonder voor de behandeling en controle van E.coli-infecties bij biggen, kalveren en kippen. Sinds het advies van de Gezondheidsraad is het gebruik fors beperkt. Colistine wordt alleen nog gebruikt bij speenbiggen. Daar wordt het, bij gebrek aan een goed werkend alternatief, ingezet voor de behandeling van speendiarree.

Opdracht 70 procent reductie blijft

Met zijn 'nee' tegen een verbod op colistine voor de veehouderij neemt de staatssecretaris een duidelijk standpunt in. Hij erkent daarmee dat in de veehouderij te allen tijde zieke dieren effectief moeten kunnen worden behandeld. Dat betekent echter niet dat Van Dam de afgesproken 70 procent reductie in het antibioticagebruik los laat.

Medio 2017 verwacht de bewindsman specifiek per sector plannen om het gebruik verder terug te brengen. Aan die plannen koppelt Van Dam reductiedoelen en de veehouderij staat dan aan de lat om die doelen te halen. Of dat afdoende is om de mens te ontzorgen, is nog maar de vraag.

Veel gebruik in China

China is 's werelds grootste producent van varkens- en pluimveevlees, maar ook een van de grootste gebruikers van colistine voor dieren. In 2015 ontdekten Chinese wetenschappers van de landbouwuniversiteit in Guangzhou een resistentiegen dat E.coli-bacteriën onderling aan elkaar doorgeven. De wetenschappers vonden ook dat dit gen in het zuiden van China al wijdverspreid is.

Op termijn volledige resistentie noemen de wetenschappers onvermijdelijk. Alle maatregelen die de overheid in samenspraak met de sector neemt, hebben tot doel dat moment zo lang mogelijk uit te stellen. Tijd kopen. Want zolang er geen alternatieven voor antibiotica zijn, betekent resistentie terug naar af. Terug naar de tijd voor Alexander Fleming antibiotica ontdekte en een simpele longontsteking dodelijk was.