Sneller naar nieuwe Groningse schuur

Degenen die de stap tot sloop en nieuwbouw zetten, met eventueel een tegemoetkoming van de NAM, lopen al snel tegen beperkende regels aan. Daarbij lijken gemeenten huiverig om te lichtvaardig tot toestemming over te gaan. Het gaat immers vaak om gezichtsbepalende gebouwen die onderdeel zijn van het typische Groningse landschap. Zo wordt sloop en nieuwbouw voor veel boeren een langdurig proces.

Van de 3.000 Groningse schuren in het aardbevingsgebied zijn 950 van voor 1950 die karakteristiek zijn. Twee jaar geleden waren er nog zo'n vijfhonderd schadedossiers. Bij 10 tot 20 procent gaat het om schuren waar repareren van de huidige en toekomstige schade waarschijnlijk geen langjarig perspectief biedt.

Vlotte afhandeling

Het NAM Agroteam werkt met LTO Noord en de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) aan een model om de sloop- en nieuwbouwprocedure op een verantwoorde manier te stroomlijnen. Het programma moet borgen dat een vlotte afhandeling van schade plaatsvindt, evenals het zoveel mogelijk koppelen van nieuwbouw aan behoud van ruimtelijke uitstraling, landschappelijke inpassing en cultuurhistorie.

Ook de behoefte van de agrarische sector tot het bouwkundig versterken van het gebouw en deze investering door bedrijfsontwikkeling en innovatie rendabel maken, wordt hierin meegenomen.

Meldingen

De meldingen van boeren met een kapot karakteristiek bedrijfsgebouw druppelen binnen bij het NAM Agroteam. Het zijn er inmiddels zo'n zestig over een periode van iets meer dan twee jaar.

Nieuwbouw op de huidige locatie of elders is dan wel duurder dan herstel, maar schept ook kansen voor bedrijfsontwikkeling en verduurzaming van het platteland, bijvoorbeeld in combinatie met het opruimen van asbestdaken en het toepassen van nieuwe techniek. Mits het gebeurt met oog voor de cultuurhistorie en goed ingepast in het landschap, moet sloop en nieuwbouw goed mogelijk zijn, vindt coördinator Martin Visscher van het NAM Agroteam.

Lastig besluit

Het proces naar een geslaagd sloop- en nieuwbouwproject is niet een-twee-drie afgelegd. De stap om karakteristieke gebouwen geheel of deels af te breken en er iets nieuws voor terug te zetten, vormt voor veel overheden een lastig besluit.

'Bij herstel van aardbevingsschade is de situatie helder. Bij sloop en nieuwbouw van karakteristieke panden ligt dat anders. Hier is geen duidelijk beleidskader voor', merkt Taeke Wahle op die namens LTO Noord in het NAM Agroteam zit. 'Daar willen we nu eerst met elkaar wat aan doen.'

Rekenmodel

LTO Noord en de NAM hebben een rekenmodel ontwikkeld als basis voor het programma 'Groninger schuren en stallen' waarmee zo'n beleidskader voor de herbouw van bedrijfsgebouwen er kan komen, naast schadeherstel.

Het programma moet toezichthoudende overheden en particuliere partijen zoals eigenaren, bouwers en architecten bij elkaar brengen en tot dadendrang aanzetten. Niemand is er immers bij gebaat bij dat agrarische schuren leeg komen te staan en het platteland verloedert.

Regelgeving

De bottleneck zit 'm nog in de regelgeving, bevestigt adviseur Arjen Siepelinga van de NCG. 'Als NCG willen we verkennen hoe het bouwproces kan worden gestroomlijnd.'

Eind september was de eerste bijeenkomst met enkele gemeenten. Agroteamlid Albert van Burgsteden schetst het voordeel: 'Als een boer nieuw wil bouwen en daar van de NAM geld voor krijgt, is hij er nu nog lang niet. Met een breed onderschreven model kunnen we aan de voorkant toetsen of het ook gaat lukken.' Het NAM Agroteam mikt op een doorlooptijd van twee maanden of nieuwbouw een verantwoord ja kan opleveren.

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst