'Ik zie zomerkuilen van 730 VEM'

‘Ik zag gisteren nog een zomerkuil van 730 VEM en 110 ruw eiwit’, zegt Geertjan Fekken, verkoopleider rundvee Noord-West bij De Heus Voeders. Door het wisselvallige seizoen is er een grote variatie in de kuilen. ‘Dat valt ons erg op dit jaar. Sommige boeren konden pas laat maaien, ik heb daardoor voorjaarskuilen van rond de 800 VEM gezien.’ Door deze extremen is het volgens Fekken belangrijk dat veehouders goed aan hun rantsoen rekenen. ‘Denk niet ‘ach, we voeren gewoon hetzelfde als vorig jaar’, want daar ga je de mist mee in. Sommige rantsoenen dienen flink gecompenseerd te worden.’ En gezien de lage melkprijs zal dat dit jaar volgens hem voor veel veehouders een uitdaging zijn.

Warme nazomer

Fekken adviseert boeren verder om de voeropname in de gaten te houden. ‘Zorg dat die goed is, zeker bij grove kuilen. Sommige veehouders hebben de voorjaarskuil al open en met deze warme nazomer is het lastig om broei te voorkomen. Eet een koe 2 kilo drogestof per dag minder, dan kost je dat 4 liter melk. Zo snel gaat dat.’
De variatie in kuilen is dit jaar dus groot. Maar gooi je al de voorjaarskuilen op één hoop, dan is de gemiddelde voederwaarde prima. Uit de analyses van Eurofins Agro ligt de voederwaarde gemiddeld op 959 VEM. En dat is een record sinds jaren.

Droge eerste snede

De eerste snede is met 46,7 procent relatief droog. ‘In combinatie met de hoge verteerbaarheid is dit goed voor de benutbaarheid’, stelt Robin Wolf, productmanager bij Eurofins Agro. ‘De drogere kuil remt de passagesnelheid door de pens. Dit is gunstig voor de opname van voedingsstoffen. De voorjaarskuilen zijn goed om van te melken.’
De zomerkuilen zijn minder glorieus. Met een gemiddeld VEM-gehalte van 870 vallen ze beduidend lager uit dan die van voorgaande jaren. In 2015 bijvoorbeeld lag het VEM-gehalte van de zomerkuilen op 905. Oorzaak van de lage voederwaardes is de extreme grasgroei op veel percelen dit jaar.

Lasagnekuilen

‘Kwantiteit betekent in de praktijk vaak minder kwaliteit’, zegt Wolf. ‘Daar komt bij dat de maaiomstandigheden niet gunstig waren. We hebben amper een bestendige periode gehad met droog weer. Het oogsten lukte niet altijd in de meest optimale omstandigheden.’
Opvallend van de zomerkuilen zijn ook de lage drogestofgehaltes (gemiddeld 44,5 procent) en lage hoeveelheid suiker (gemiddeld 77 gram).
Volgens Mark de Beer, ruwvoerexpert bij Groeikracht, zijn de voorjaars- en zomerkuilen doorgaans goed te combineren in het stalrantsoen. ‘Heb je een lasagnekuil, dan pakt dat dit jaar goed uit. Heb je twee aparte kuilen, zorg er dan voor dat de voersnelheid voldoende hoog is. Bijvoorbeeld door het oudere jongvee flink van de zomerkuil te laten vreten.’

Dip in melkgift

Wie eerst begint met het voeren van de voorjaarskuil en later overschakelt op de zomerkuil moet volgens De Beer rekening houden met een dip in de melkproductie. ‘Er zal meer krachtvoer gevoerd moeten worden. En wil je kosten besparen, dan zul je genoegen moeten nemen met een lagere melkgif’, stelt hij.
Aandachtspunt bij de voorjaarskuilen is volgens hem het hoge suikergehalte. ‘Er zijn dit jaar kuilen met meer dan 200 gram suiker. Het is een uitdaging om daar een goed rantsoen mee te maken. Want aanvullend voer bevat ook vaak veel suiker. Pensverzuring ligt op de loer en het kan een negatief effect op de klauwgezondheid hebben.’

'Pak analyse erbij'

Hij adviseert veehouders om de analyses van hun kuilen te raadplegen. Indien nodig kunnen ze nog sturen met het hakselmoment van de mais. ‘Heb je bijvoorbeeld veel snelle graskuil van hoge kwaliteit en nu een hoog kolfaandeel in je mais, sla da niet te ver door in het zetmeelgehalte van de mais. Het is dan lastig om het rantsoen kloppend te maken.’ Volgens hem is ruwvoer nooit té goed, maar het is wel de truc om het door de koe te laten benutten.