Duurzaamheid is meer dan middelengebruik

McCain wil met de telers de milieu-impact van gewasbeschermingsmiddelen in aardappelen beperken. Albert Heijn en Jumbo willen telers van aardappelen, groente en fruit bovenwettelijke eisen opleggen voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.

De nieuwe duurzaamheidsvoorwaarden hebben te maken met imago. Voor het imago van de grootgrutters is ook het aandeel biologische producten belangrijk. Voor veel consumenten staat biologisch gelijk aan duurzaam.

Distributeur Nature & More van biologische groente en fruit wil de ware kosten van voedselproductie, inclusief verborgen sociale en milieukosten, inzichtelijk maken. Het bedrijf wil laten zien dat biologische producten significant goedkoper zijn dan conventionele producten.

De juiste rekenmethode

Of de rekenmethode die wordt toegepast de goede is, kan Wageningen UR niet bevestigen. Er loopt een onderzoek om meer licht te werpen op het vergelijken van verschillende systemen van voedselproductie. Bij de uitkomsten maakt het nogal uit of je per hectare of per eenheid product rekent.

Volgens de Zweedse equivalent van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) is biologisch en gangbare teelt per kilo product even goed (of slecht) voor het milieu. In een studie werden negen verschillende voedselgroepen vergeleken.

De Zweedse onderzoekers keken onder andere naar de impact voor klimaat, energie, bemesting, verzuring, toxiciteit en landgebruik. Van de ruim vijftig meetpunten, scoorde biologisch veertien keer beter en gangbaar achttien keer. De rest bleef onbeslist.

Precisietechnieken

De uitkomst heeft deels te maken met de verdergaande techniek in de gangbare landbouw. Zo zijn moderne soorten kunstmest met precisietechnieken op het juiste moment, op de goede plek en in de gewenste hoeveelheid toe te dienen. In de biologische landbouw is dat met natuurlijke meststoffen minder goed mogelijk. De verhouding aan mineralen in de mest komt niet snel overeen met de behoefte van het gewas.

De lagere opbrengst per hectare bij biologisch speelt ook rol. Minder vervuilend per hectare is niet per definitie gelijk aan minder vervuilend per kilo product. Daarnaast vraagt overschakelen naar biologisch meer grond en dat zien de onderzoekers als een nadeel.

De wetenschappers denken dat we ons moeten focussen op een zo efficiënt mogelijke landbouw op zo weinig mogelijk land. Het meest duurzaam is misschien wel een combinatie van kunstmest, gewasbeschermingsmiddelen, genetische gemodificeerde gewassen en biologische technieken.