Blanco bouwen pakt voordelig uit

'In 2010 gaf mijn zoon Mark aan dat hij het bedrijf over wilde nemen. Omdat je van zo'n 45 hectare akkerbouw met twee gezinnen niet kunt leven, gingen we andere opties bekijken', vertelt Erik van Essen boven in de kantine van de pluimveestal in Wieringerwerf.

Optie één was land erbij kopen en de akkerbouwtak verdubbelen naar 85 hectare. Optie twee was om met pluimvee te beginnen, ook in verband met de arbeidsflexibiliteit die dit met zich meebrengt. Uiteindelijk koos de Noord-Hollandse familie voor kippen, onder meer door ervaringen met ondergelopen akkerland als gevolg van hevige regenval in 1998.

Ruimte

'Het voordeel is dat je hier vrijwel geen pluimveebedrijven en nog de ruimte hebt. Verbeek Broederij en Opfok in Lunteren was om die redenen geïnteresseerd; vandaar dat we met hen in overleg gingen.'

In eerste instantie wilde de familie een één etagestal voor 50.000 opfokhennen bouwen. Dan kwamen de bouwkosten per hen echter ruim boven de 20 euro uit.

Slappe grond

'Dat komt omdat we uitgebreid moesten heien hier omdat we op slappe grond tegen het IJsselmeer aan zitten. Dan moet je er dus óf niet aan beginnen óf verdubbelen, maar dan wel binnen het gebouw zelf. Boven de 60.000 dierplaatsen krijg je echter weer met de MER te maken.'

Uit berekeningen bleek dat met 100.000 hennen in één stal de bouwkosten omlaag vlogen naar onder de 18 euro per hen én de stookkosten ook veel minder werden. Voor deze optie werd gekozen en Van Essen senior oriënteerde zich samen met een stagiair op deze nieuwbouwplannen.

Vierhonderd heipalen

Vanwege de noodzaak om te heien heeft de familie een zeer bijzondere pluimveestal. Onder de stal zitten vierhonderd 14 meter lange heipalen.

'Eerst wilden we een Vencomatic-systeem, maar euvel was dat zij geen systeem hadden die een zolder kan dragen. Het Nivovaria-opfoksysteem van Jansen Poultry Equipment kan dat echter wel, omdat Jansen de constructie zo heeft ontworpen dat het geschikt is voor een dragende vloer. En Jansen had ook enkelzijdige mestbanden.'

Extra isolatie

Dat de stookkosten van de stal laag zijn, heeft ook te maken met de extra isolatie die overal is aangebracht. De familie wilde per se een Groen Label-stal, zodat ze in aanmerking zou komen voor alle fiscaal gunstige regelingen op dat moment.

Het dak werd tijdens de bouw meteen voldoende degelijk en dus zonnepaneelproof gemaakt. Er lagen al 200 panelen op de sorteerloods. Binnenkort komen er nog eens 466 zonnepanelen bij op de pluimveestal.

Over alles nadenken

Het grote voordeel bij de bouw van de stal was volgens Van Essen dat hij niet uit de pluimveesector komt. 'Daardoor stapte ik overal blanco in waardoor ik heel anders tegen een kip aankijk. Ik heb dan ook werkelijk over alle stalonderdelen nagedacht.'

Zo draait de ventilatie grotendeels op basis van de ammoniakhoeveelheid in de stal. Van Essen was een van de eersten met enkelzijdige mestbanden in Nederland. Doordat hij weinig ammoniak in zijn stal heeft, hoeft hij geen luchtwasser achter zijn stal te zetten.

Eigen dumper

'Wij draaien de mest twee keer per week af in een eigen dumper met containerbak en storten deze rechtstreeks op het land. Op den duur gaan we de mest, in verband met de regelgeving, in een overdekt depot op het erf storten.' De mest kan goed worden gebruikt op de 45 hectare akkerland.

Het systeem van Jansen bevalt de pluimveehouder. 'Natuurlijk betaal je in het begin altijd wat leergeld met een nieuw systeem, maar de resultaten waren al snel goed.'

Op eigen benen

Verbeek Broederij en Opfok had geen moeite te beginnen met een opfokker zonder ervaring. Van Essen: 'Iemand met een blanco achtergrond is goed te sturen en dat is ook juist de taak van de opfokbegeleider, zei Verbeek. In het begin waren de bezoekfrequentie en het contact met de opfokbegeleider dan ook intensiever dan de laatste jaren. Je ziet toch dat je meer ervaring opbouwt in de loop der jaren.'

De Noord-Hollandse opfokker levert nu hennen af die gewend zijn aan daglicht, het Nivovaria-opfoksysteem en het lawaai van een mestafvoerband.

Taken

De taken tussen vader en zoon zijn duidelijk verdeeld. Erik van Essen neemt de opfok van de leghennen voor zijn rekening, zijn zoon Mark de akkerbouwtak. Erik van Essen: 'Ik ben nu 56 jaar, maar de opfok van leghennen is lichte arbeid, dus goed te doen. We zitten momenteel ruim boven de gewichtsnormen die Verbeek van ons vraagt.'