Grauwe klauwier moet eerst van zich laten horen

Oost-Groningen heeft er na de grauwe kiekendief, veldleeuwerik en patrijs een vliegend icoon bij: de grauwe klauwier. De zangvogel is het paradepaardje van akkerbouwer Peter Harry Mulder uit Muntendam. De grote vraag is of hij collega-boeren meekrijgt in deze vorm van natuurbeheer die buiten het reguliere ANLB valt.

Ze waren er woensdagavond allemaal bij de opening van Mulders project Grauwe Klauwier: de gedeputeerde, de burgemeester, de directeuren van het Louis Bolk Instiuut, Stichting Veldleeuwerik, Natuurmonumenten, Landschapsbeheer Groningen en de Groninger Werkgroep Grauwe Kiekendief. En niet te vergeten vele (boeren)-vrijwilligers. Het is tekenend voor de werkwijze van Mulder. Het initiatief komt van onderop en hij weet boeren, burgers, natuurorganisaties en overheid met elkaar te verbinden.

Het project grauwe klauwier is een nieuw initiatief in provincie Groningen, die niet voor niets de bakermat van het akkervogelbeheer wordt genoemd. Dit is mede te danken aan het feit dat Groningen een relatief groot areaal open akkerbouwgebied heeft.

Als eerste in Nederland wist de provincie akkervogelkerngebieden te realiseren. Maar ook initiatieven, zoals de werkgroep Grauwe Kiekendief, schoten er wortel. Die werkgroep zorgde ervoor dat vogelakkers, een combinatie van stroken braakliggende natuur en meerjarige teelt van luzerne op een perceel om de biodiversiteit te vergroten, inmiddels onder de eerste en tweede pijler van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid vallen.

Mulder is een mooi voorbeeld van een zeer gedreven boer die buiten het regulier natuurbeheer om initiatieven ontplooit. Hij richtte in 2015 de Werkgroep Boerenbuitengebied op, een samenwerking met burgers.

Voornaamste doel is meer biodiversiteit bij Muntendam in een gebied van zo'n 1.000 hectare. Hij wil natuurlijke begroeiing realiseren met akker- en bloemenranden, wintervoedselveldjes, ruige overhoekjes en sloottaluds, natuurvriendelijk bermbeheer en struweelaanplant. Daarnaast past de akkerbouwer zelf niet-kerende grondbewerking toe voor een gezonder bodemleven.

Hoewel de werkgroep boeren aanmoedigt om het insecticidengebruik te verminderen door te leren vertrouwen op natuurlijke plaagbestrijding, zijn collega-boeren nog wel wat terughoudend. Ze hielpen mee bij de aanleg van dammen, maar de kunst is om ze zo ver te krijgen dat ze ook gaan meedraaien in het project.

Aan het enthousiasme van Mulder zal het niet liggen. Maar er is veel meer voor nodig. De Groninger akkerbouwer zal de komende tijd eerst moeten laten zien dat zijn aanpak werkt bij een gangbaar akkerbouwbedrijf. Dat bewijs is geleverd wanneer niet alleen de veldleeuwerik van zich laat horen, maar ook de grauwe klauwier.