Focus te veel op zonnepanelen

Het plaatsen van zonnepanelen is populair, mede door de subsidieregelingen die er zijn en vooral in combinatie met het verwijderen van asbest op daken van schuren. Maar boeren doen er goed aan eerst te kijken waar energiebesparing mogelijk is, stelt LTO-energiespecialist Harry Kager.

'Daar zouden boeren eigenlijk altijd mee moeten beginnen. Velen zijn te gefocust op zonnepanelen. Maar er zijn veel mogelijkheden voor energiebesparing die binnen vijf jaar zijn terugverdiend.'

Verlichting

Kager noemt als voorbeelden energiezuinige verlichting en specifiek voor de melkveehouderij voorkoelers en frequentieregelaars op vacuümpompen. 'Ik denk dat boeren geld laten liggen.'

Eerst investeren in besparing en pas dan in zonnepanelen voorkomt ook dat later blijkt dat de capaciteit van de zonnepanelen te groot is, waardoor een deel van de opbrengst voor de kale energieprijs teruggaat naar het net.

Glas-glaspanelen

Ondernemers kiezen steeds vaker voor glas-glaszonnepanelen, merkt Huub Brookhuis van Agrisun, leverancier en installateur van zonne-energiesystemen voor de agrarische sector.

De glas-glaspanelen vergen wel een investering die ruim 10 procent hoger ligt dan gangbare panelen. De terugverdientijd is een half jaar langer, maar ze gaan ook veel langer mee. Vaak geldt daarvoor een garantie van dertig jaar.

Achterkant

Het verschil zit in de achterkant van de panelen. Daarop zit geen folie die los kan laten en in de loop van de tijd poreuzer wordt, maar glas. Glas gaat veel langer mee. Daardoor verliezen de panelen nauwelijks vermogen.

Vooral boeren die gebruikmaken van subsidies om asbest te verwijderen in combinatie met het plaatsen van zonnepanelen, kiezen voor glas-glaspanelen. 'Voor hen moet het gewoon goed zijn', merkt Brookhuis.

Saldering

Een belangrijke factor die zonnepanelen rendabel maakt, is de saldering. Dat betekent dat stroom die bij een tekort aan zon van het net wordt afgenomen, slechts de kale energieprijs kost.

Dat kan als het overschot en het tekort tegen elkaar worden weggestreept. De ondernemer hoeft dan geen heffingen te betalen over de aangekochte elektriciteit. Die zijn veel hoger dan de kale prijs.

Versobering

Het is onduidelijk hoelang saldering nog mogelijk is. Minister Henk Kamp van Economische Zaken heeft aangekondigd dat er vanaf 2020 een versobering zal plaatsvinden. LTO heeft daarop de minister gevraagd snel duidelijkheid te geven over wat er precies gaat gebeuren, zegt Kager.

Hij vreest dat huidige saldering op termijn politiek niet houdbaar zal blijken. 'LTO wil meedenken over aanpassingen en over een verdienmodel dat productie beter afstemt op de vraag.' De LTO-energiespecialist denkt niet dat accu's daarvoor de oplossing zijn. 'Ik hoor in die branche dat het nog wel tien jaar duurt, voordat accu's zover zijn.'

Zonneakkers

Steeds meer ondernemers oriënteren zich op zonneakkers, percelen die helemaal vol staan met zonnepanelen. Maatschap Hopmans in Woensdrecht is daar al ver mee. Als de SDE+-subsidie wordt toegekend, start in augustus de aanleg van hun zonneakker. Ook enkele pluimveehouders zijn ermee bezig in combinatie met vrije uitloop van de kippen onder de panelen.

Maar niet iedereen staat te juichen bij zonneakkers. 'Leg eerst maar de staldaken vol', reageren lokale LTO Noord-afdelingen op initiatieven. Ook Brookhuis is gematigd. 'Ik zie dat niet als een nieuwe trend. Het is niet snel rendabel. Mensen verkijken zich bijvoorbeeld op kosten van de infrastructuur van het zonnepark.'

Bovendien is de Nederlandse landbouwgrond te goed voor zonneakkers, vindt Brookhuis. 'In het buitenland is meer slechte, onrendabele grond. Zonneparken worden hier geen business zoals in Duitsland, verwacht ik.'

CO2-uitstoot

Kager zet ook vraagtekens bij zonneakkers. 'Zonnepanelen worden gestimuleerd met het argument dat je er de CO2-uitstoot mee terugdringt. Maar als je ze op landbouwgrond plaatst, nemen de gewassen op dat perceel bijna geen CO2 meer op uit de lucht om dat vast te leggen in de bodem. Ik vraag me af of het netto-effect dan positief is.'