Groot, groter, grootst... en weer klein

Bayer en Monsanto gaan misschien samen, Rabobank is een coöperatie met nu nog maar één bankvergunning in plaats van ruim honderd vorig jaar. Eigenlijk wijst machtsconcentratie met te weinig concurrentie op één ding: einde van de levenscyclus van zo'n bedrijf.

Zo'n bedrijf houdt het zo niet lang vol. Nieuwe initiatieven ontstaan al op het oude. Het grote is log, niet flexibel. Niks voor de eeuwigheid.

Wereld verandert

De wereld verandert doorlopend. We zien dat een-twee-drie niet zo, omdat verschillen tussen de dagen niet zo opvallen. Maar gedurende de jaren en decennia zie je het wel goed.

Juist verandering is de constante. Beter is om het in te zien en je proberen aan te passen. Kont tegen de krib tegen het onvermijdelijke? Niet slim. Het gebeurt immers toch.

Macht delen

Nederland is een land van initiatieven van onderop, van vrije burgers en boeren. Machtsconcentraties zijn on-Nederlands. Macht hoor je te delen, in het belang van het geheel en jezelf als deel van het geheel.

Zo is ons land ook ontstaan als relatief moderne eerste vrije republiek, toen wij de tiran, de koning van Spanje, afzwoeren in 1581 met het Plakkaat van Verlatinghe. We gingen als volk onszelf besturen. Ongehoord in die tijd. Dat kon toch niks worden.

Tegendeel

De geschiedenis bewees het tegendeel. We stonden ermee aan de basis van de vrije westerse wereld van vandaag de dag.

Nu hebben we ook grote machtsconcentraties in landbouwland. Vaak ontstaan als kleine coöperaties die in de loop van decennia fuseerden. Vaak zijn die coöperaties vanuit de ontstaansgeschiedenis takken van dezelfde boom als de ZLTO's.

Autonoom

Onze ZLTO's bestaan uit tal van afdelingen die autonoom zijn. In tegenstelling tot bijvoorbeeld de regionale Rabobanken die wel ledenraden hebben, maar feitelijk tandeloos zijn.

Bovendien is Rabobank losgezongen van haar wortels en heeft zij amper nog voldoende goede kennis over de landbouw, met soms wezensvreemde carrièremanagers aan het roer.

Macht tegemoet treden

Rabobank had via Vion ZLTO tot ongeveer een jaar geleden bij de kladden. Hierna niet meer omdat die bankrelatie door is geknipt. Het wordt dus tijd dat de ZLTO's de geconcentreerde macht weer eens tegemoet treden.

Wij, ZLTO Drimmelen, organiseren samen met ZLTO Oosterhout en ZLTO Waalwijk-Geertruidenberg zo'n avond over en met de lokale Rabobank. We kunnen van en met elkaar leren. In aller belang. Pure noodzaak.