Grensboer puzzelt met 'grondgebonden'

Melkveehouder Ludo Jansens uit Ulicoten vindt het onterecht dat zijn grond in België niet meetelt bij de berekening van het melkveefosfaatoverschot op zijn bedrijf. Bijna een derde deel van zijn land ligt in België. Het Belgische land grenst direct aan zijn Nederlandse land. 'Het ligt toevallig in België, maar het hoort gewoon bij ons bedrijf, al vele jaren', zegt Jansens.

Als Jansens alleen het Nederlandse land meerekent, heeft hij een melkveefosfaatoverschot van 55 kilo per hectare. Als ook het Belgische land meetelt, komt het overschot uit op 35 kilo per hectare. In het eerste geval mag slechts de helft van de groei verwerkt worden. In het tweede geval mag 75 procent van de groei verwerkt worden. Dat betekent dat hij dan bij groei meer grond in Nederland zou moeten bijkopen.
Jansens vindt dat oneerlijk. 'Ik moet nu meer kosten maken dan mijn Nederlandse collega's om aan dezelfde regels te kunnen voldoen.'

Voorzitter Jan Bruurs van de ZLTO-afdeling Baarle-Nassau-Ulicoten vindt dat 'hartstikke onrechtvaardig'. In de grensstreek waar hij woont hebben veel veehouders grond in België. Bruurs zelf ook. 'We kunnen er niets aan doen dat onze wieg dicht bij de grens stond.'

Vaak gebruiken de melkveehouders deze Belgische grond al tientallen jaren. De laatste jaren is dat niet toegenomen, constateert hij. Want de grond net over de grens in België is net zo duur en net zo schaars als in Nederland.

Fosfaatreferentie hoger

Het melkveebedrijf van Toos Mijs uit Bladel, vicevoorzitter van ZLTO-afdeling Bladel, ligt hemelsbreed 6 kilometer van de grens. Ze heeft 18 hectare grond in België, zo'n 40 procent van de bedrijfsoppervlakte. Zij vindt het juist een voordeel dat de Belgische grond niet meetelt. 'Daardoor is onze fosfaatreferentie hoger', zegt ze. 'En hebben we minder grond nodig.'

Mijs maakt net als andere veehouders met land in België gebruik van de grensboerenregeling. Dat betekent dat ze eigen mest mogen uitrijden op eigen of gepachte grond in België. Wegen en bemonsteren is dan wel verplicht. Boeren van wie de aanvraag voor die regeling gehonoreerd wordt, kunnen daar vijf jaar gebruik van maken.

Het voordeel ervan is dat de gebruiksnormen in België hoger zijn dan in Nederland. 'Wij kunnen daardoor nu gewoon meer mest kwijt', geeft Mijs aan.

Die mest telt bovendien mee voor de invulling van de verwerkingsplicht, ook al is die dus niet verwerkt buiten de landbouw. De mest blijft wel buiten de Nederlandse landbouw. De familie Mijs rijdt op de 18 hectare Belgische grond jaarlijks zo'n 1500 kuub uit. Mijs: 'Die telt allemaal mee voor de vervangende verwerkingsovereenkomst.'

De grensboerenregeling geldt alleen voor percelen die minder dan 25 kilometer van de grens liggen. Langs de Duitse grens geldt een afstand van 20 kilometer.

Meer voordeel

Mijs noemt nog een reden waarom het beter is dat Belgische grond niet meetelt, namelijk de onzekerheid over de pacht van de grond. Want de rechtspositie van pachters is 'veel minder' dan in Nederland. 'Onteigening voor algemeen nut kan in drie maanden geregeld zijn, met nauwelijks vergoeding voor de pachter. Als die grond dan zou meetellen voor de fosfaatreferentie, heb je een acuut probleem.'

Ze is daarom blij dat de Belgische grond niet meetelt bij het melkveefosfaatoverschot: 'We hebben op dit moment geen nadeel van grond die we in 2013 ook al hadden in België. Dat geldt zowel voor de fosfaatrechten als voor de grondgebondenheid. De grensboerenregeling biedt ons meer voordeel dan aangepaste wetgeving waarbij de Belgische grond wel zou meetellen.'

Haar collega Ludo Jansens maakt ook gebruik van de grensboerenregeling. 'Mest is daardoor geen probleem', zegt hij. 'Het probleem is de grondgebondenheid.'