Schijf van Vijf zet vierkantsverwaarding onder druk

De dinsdag gelanceerde Schijf van Vijf is de vijfde editie van het in 1953 geïntroduceerde voedseladvies. De update moet duidelijkheid scheppen in het oerwoud van voedingsadviezen dat enthousiaste foodbloggers en zelfbenoemde dieetgoeroes creëren.
Nooit eerder bevatte een nieuwe Schijf van Vijf zoveel wijzigingen. Kort samengevat: zet minder vlees, zuivel en brood en meer peulvruchten op het menu, eet daarnaast nóg meer groente en fruit.
Opvallend is het uit de gratie raken van vleeswaren. Een plak worst of ham op brood is tegenwoordig een even bedenkelijke keuze als een portie chips. Die vier tot vijf keer in de week (maximaal 500 gram per week) dat er nog wel vlees op tafel komt, moeten dat wel magere producten zijn. Kipfilet, kipdrumstick, kalkoenfilet, biefstuk, sukadelap, varkenshaas en haaskarbonades mogen allemaal wel. Speklappen, gehakt, schouderkarbonades en dergelijke moeten we laten staan.
Mochten consumenten het vernieuwde vleesadvies massaal opvolgen, dan komt de vierkantsverwaarding van varkens- en rundvlees danig in het gedrang. Net nu Albert Heijn en Vion de eerste stappen zetten naar vleeswaren met het Beter Leven-keurmerk, gooit de Schijf van Vijf roet in het eten.
Gelukkig zijn er uit de nieuwe voedselaanbevelingen ook marktkansen voor agrofood te destilleren. Kaas keert terug, al mag het niet vetter dan 30+. En we mogen wel drie eieren per week. Vlees, vis en eieren zitten nu samen met peulvruchten in dezelfde groep. Hiermee positioneert het Voedingscentrum linzen en bruine bonen als een volwaardige vervanger van vlees, liefst tweemaal per week.
De uitdaging wordt om al deze adviezen - de dagelijkse groentenorm is verhoogd naar 250 gram - om te vormen tot smaakvolle en gezonde (gemaks)producten. In een druk huishouden gaan ouders 's ochtends zelf geen paprika's pureren voor op brood. Met smakelijke groentespreads en -tussendoortjes wordt het aanzienlijk eenvoudiger om aan de richtlijn te voldoen. Het wachten is op Westlandse tomatenjam.
Of de nieuwe richtlijn snel mainstream wordt valt te betwijfelen. Onderzoek door Jumbo Supermarkten wees al eens uit hoe conservatief het Nederlandse menu is. Al jaren staat er drie tot vier keer in de week aardappelen-groenten-vlees op tafel, één tot twee dagen pasta, één dag rijst en eens in de twee weken patat.
Om hier een blijvende verandering in aan te brengen moet het Voedingscentrum over een lange adem beschikken.