'Ik maak me niet zoveel zorgen over het aantal omschakelaars'

Biologische boeren en tuinders uit Nederland troffen elkaar in januari op de Bio-beurs in Zwolle. Twee weken geleden was de Biofach in Neurenberg het internationale trefpunt van de biologische sector. Nu is de rust weergekeerd en bereiden de ondernemers zich voor op een nieuw groeiseizoen.
Wat bleef hangen is de constatering dat de vraag naar biologische producten de laatste tijd sneller groeide dan het biologisch areaal. Hoe gaat de sector daar mee om? Die vraag stelden we aan Kees van Zelderen, voorzitter van de LTO-vakgroep Biologische land- en tuinbouw en bestuurslid van het Biohuis.

Hoe beoordeelt u de huidige spanning tussen vraag en aanbod?

'Er is sprake van een prettige schaarste. Voor de boeren en tuinders die nu actief zijn in de biologische sector is dat een aantrekkelijke situatie. Maar er zitten ook nadelen aan. Neem het feit dat er in Nederland op dit moment een tekort is aan biologische melk. Er moet dus melk ingevoerd worden. Maar de consument verwacht wel dat de biologische melk die hij in de winkel koopt, uit eigen land komt. Als zo'n situatie lang duurt, kan het gaan schuren tussen wat we aanbieden en wat de consument van ons verwacht.'

Geldt de relatief geringe groei voor alle schakels in de biologische keten?

'Nee. Het is zelfs zo dat Skal meer verwerkers certificeert dan boeren en tuinders. Er zijn heel wat spelers die mee willen doen in de huidige groeimarkt. Daar is op zich niets mis mee, maar we hopen wel dat al die nieuwe bedrijven zich aan de spelregels houden. Juist bij schaarste is dat toch wel een risicofactor.'

Kan de groei in de primaire sector gestimuleerd worden door bijvoorbeeld een omschakelpremie?

'Daar zijn wij geen voorstander van. Ik denk ook niet dat het nodig is. De grote belangstelling tijdens de Bio-beurs voor workshops over het omschakelen van gangbaar naar bio heeft me aangenaam verrast. De komende tijd moet blijken wie daarvan overblijft, wie met de juiste instelling en het echte gevoel wil overstappen. Maar ik maak me niet zoveel zorgen meer over het aantal omschakelaars.'

Heeft dat ook niet te maken met de goede marktomstandigheden in de biologische sector en de slechte prijzen in een deel van de gangbare land- en tuinbouw?

'Er is inderdaad sprake van een aantrekkelijke markt. Wellicht gaat het om een eenmalige golf. Daarom moeten we gangbare ondernemers ook blijven prikkelen. Maar laten we het probleem niet groter maken dan het is. Andere schakels in de keten die grondstof nodig hebben, zijn ook prima in staat om met gebruikmaking van hun netwerk boeren te vinden die wellicht willen overschakelen. Van deze Dutch approach kijken ze in het buitenland nog steeds op.'

De Duitsers focussen op een doelstelling van 20 procent van het areaal.

'Dat soort doelstellingen is over het algemeen heel onrealistisch. Als het niet wordt gehaald, is er sprake van falend beleid. Wij gaan uit van de markt, met name de thuismarkt. Nieuwe kopers bepalen het tempo van de groei. Om dat te stimuleren moeten we zorgen voor goede promotiecampagnes. Vooraf een percentage vaststellen suggereert dat het allemaal heel maakbaar is. Maar dat is niet zo.'

Is er meer dan groei in areaal en hoeveelheid?

'Het thema van de Bio-beurs was 'Groen groeit'. Daarbij denken we niet alleen aan volume, maar zeker ook aan groei in duurzaamheid. Het is goed om ons af te vragen of we voldoende rekening houden met de verwachtingen van burgers. En ondernemers kunnen nog stappen zetten op het duurzaamheidspad. Daar is onderzoek en kennisontwikkeling voor nodig en daar moeten we als biologische sector de komende tijd verder in investeren.'