Drones kunnen vogelgriep detecteren bij wilde vogels

Sovon heeft vorig jaar samen met Folmer een pilotproject uitgevoerd, waarbij met drones kolonies van onder andere kokmeeuwen en visdieven zijn gemonitord. Hieruit is een 'machine learning'-model ontwikkeld, dat nu verschillende soorten kuikens en dode vogels kan herkennen.

De drone vloog in de pilot 20 tot 40 meter boven het maaiveld en is relatief klein, licht en stil, waardoor de verstoring van de dieren minimaal was. De nauwkeurigheid van de geproduceerde kaarten is 1 tot 2 centimeter.

Omdat de 'machine learning'-modellen van Lumax in 2024 nog niet in staat waren onderscheid te maken tussen levende, dode en zieke vogels, zijn de beelden van dode en levende vogels handmatig gelabeld om de modellen verder te trainen. Daarbij konden relatief veel vogelsoorten worden herkend. Dit is in de labeling meegenomen. Bovendien bleek dat de kuikens vroeg in het seizoen ook goed waren te herkennen.

Snelle analyse noodzakelijk

Het ontwikkelde model kan de aanwezigheid van vogelgriep mogelijk vaststellen. Om snel te kunnen handelen, moeten gegevens ook snel kunnen worden geanalyseerd. Daarom is er een onlineportaal gebouwd waarin alle stappen in de cloud worden uitgevoerd. De pilot zit nu in de eindfase. Het is de bedoeling om de tools beschikbaar te maken voor een groot aantal gebruikers, zoals bijvoorbeeld terreinbeheerders.

Vogelgriep is jaarrond aanwezig onder wilde vogels. Een van de doelstellingen van het intensiveringsplan 'Preventie vogelgriep voor wilde dieren' is het organiseren van adequate omgang met zieke dieren in het wild en het opruimen van dode wilde vogels. Verspreiding van het virus kan daardoor worden verminderd. Daarnaast worden de mogelijkheden verkend om de ernstige gevolgen van uitbraken bij wilde dieren te verkleinen en wordt de monitoring versterkt.

Veel van de locaties waar watervogels broeden, liggen in moeilijk toegankelijke gebieden en zijn vaak omsloten door water. Bovendien zorgen bezoeken van onderzoekers in een broedkolonie voor verstoring. Dit is in veel gevallen onvermijdelijk, maar soms kan het een optie zijn de kolonie met een drone te inventariseren.