'Praat met iedereen, er kan zomaar iets moois uitrollen'

De gebroeders Van Geel hebben zich toegelegd op de zoete piepers en gebruiken 'de bodem als basis' als uitgangspunt. 'Net als onze ouders destijds', aldus Joris van Geel. 'Zo werken we bijvoorbeeld zoveel mogelijk met groenbemesters en proberen we alleen in te grijpen met gewasbeschermingsmiddelen als het echt noodzakelijk is.'

We hebben weleens afgezien in de beginperiode; uitproberen en nog eens uitproberen

Joris van Geel, teler van zoete aardappelen in Lage Zwaluwe (NB)

Wat waren jullie eerste stappen?

Joris van Geel: 'In mijn periode als student aan HAS green academy in Den Bosch voerden we gesprekken met onze ouders over de toekomst van het familiebedrijf. Over tien tot twintig jaar willen we ook bestaansrecht hebben en nog meer maatschappelijke meerwaarde creëren. Toen is het idee van het in Nederland telen van zoete aardappelen geboren.'

Joris van Geel: 'We kregen destijds via-via onze eerste plantjes van Delphy Innovation Garden. Met de aanplant zijn we heel klein begonnen; maar 200 vierkante meter, oftewel drie rijtjes. Inmiddels zitten we op maar liefst 21 hectare.'

Waarom zijn jullie 'pioniers met lef'?

Geerd van Geel: 'Welke rassen zijn geschikt voor de Nederlandse context? Hoe plant en rooi je deze soort? Met dit soort basale vragen werden we geconfronteerd. Heel lang hebben we alles met de hand moeten doen, want voor zowel het planten als het rooien waren geen goede machines beschikbaar. Verder was het in de markt zetten en verkopen van ons product een uitdaging. Ook hier zijn we klein begonnen, bij lokale groentewinkels en exclusieve restaurants.'

Welke drempels hebben jullie overwonnen?

Joris van Geel: 'We hebben weleens afgezien in de beginperiode; we moesten uitproberen en nog eens uitproberen. Toen we zo'n vier jaar geleden de omvang van 15 hectare zoete aardappelen bereikten, werden we ons ervan bewust dat er meer mechanisatie moest plaatsvinden. We hebben toen de stap genomen om met het bedrijf PlantTeq een plantmachine te ontwikkelen.'

Geerd van Geel: 'Het (kosten)effectief planten en oogsten vormde een nog groter probleem. We hebben meerdere soorten aardappelrooiers getest en zagen dat er meer kon dan we in eerste instantie dachten. Vervolgens hebben we in een nieuwe soort rooier geïnvesteerd, zonder dat we de garantie hadden dat deze machine zou gaan werken.'

Wat was een 'game changer' voor jullie initiatief?

'Onze moeder', zeggen Geerd en Joris van Geel met een grote glimlach.

Geerd van Geel: 'Zo vertelde ze tijdens een lunch in Breda bij het restaurantje De Jongens van Zand en Klei over ons initiatief en zijn we in beeld gekomen bij supermarktketen Jumbo. Zo is het balletje gaan rollen. We zijn inmiddels Jumbo's leverancier van Nederlandse zoete aardappelen. Dit laat zien dat het vooral van belang is om met iedereen te blijven praten en je netwerk steeds groter te maken.'

Wat brengt het jullie over de volle breedte?

Joris van Geel: 'We houden zoveel mogelijk vast aan onze filosofie van duurzaam telen. We zijn er bovendien trots op dat we ook naar de toekomst toe kunnen blijven boeren. We zijn van ongeveer 8.000 kilo aardappelen per jaar gegroeid naar inmiddels zo'n 800.000 kilo. En als we bijvoorbeeld onze zoete aardappelen overal in de winkels zien liggen, worden we daar wel heel blij van. Inmiddels hebben we zelfs al bezoek gekregen vanuit Denemarken, Oostenrijk, Slowakije en Nieuw-Zeeland.'

Wat is volgens jullie nodig vanuit politiek, bestuur en beleid om meer ruimte te krijgen voor pioniers?

Geerd van Geel: 'Pionieren past negen van de tien keer niet in de bestaande kaders en de wet- en regelgeving. De zoete aardappel konden we acht jaar geleden nog niet eens registreren in de bestaande systemen. Bij de overheid zou er eigenlijk meer kennis moeten zijn om kansrijke nieuwe ontwikkelingen en ideeën meer te ondersteunen en ruimte te bieden voor kleine pilots.'

Welke lessen die jullie hebben opgedaan zouden jullie anderen willen meegeven?

Geerd van Geel: 'Zet door, want uitdagingen en fouten maken horen erbij. Met doorzettingsvermogen en continu je ogen openhouden voor kansen kom je elke keer een stap dichter bij je doel. Ook belangrijk is om de zaken behapbaar te houden en te blijven zoeken naar de goede rolverdeling.'

Wat zijn jullie plannen voor de toekomst?

Joris van Geel: 'Het zou mooi zijn om de Nederlandse zoete aardappel nog beter op de kaart te zetten. Verder is het een droombeeld om op gemeentelijke schaal de agrarische sector circulair te maken. Op deze kleine schaal zijn eigenlijk alle sectoren aanwezig om de kringloop sluitend te maken; de afvalstof van de een is de voedingsbron van de ander. Om hierin te experimenteren moeten we ruimte krijgen om van te strakke kaders af te wijken.'

Een vraag van de vorige 'pionier met lef': hoe kan een bedrijf zijn normen en waarden behouden naarmate het langer bestaat of groeit? Of is verandering nodig om relevant te blijven?

Geerd van Geel: 'Onze normen en waarden zijn in de kern altijd hetzelfde gebleven. Onze vader gaf de visie van duurzaam telen aan ons door. De bodem is en blijft voor ons altijd de basis. Vanuit dat principe maken wij ook nu nog onze keuzes en er komen kansen voorbij die daarbij passen. Wij hebben ons nooit gek laten maken door financieel gedreven ideeën van anderen.'

Welke vraag zouden jullie willen stellen aan de volgende 'pionier met lef'?

'Was je ondernemer geweest als dit alles niet was gelukt? Wat had je dan gedaan?'