'Onze papa-mamabedrijven zijn geprofessionaliseerd'

De Wit kwam in februari aan het roer van Greenport West-Holland. Ze stapte in tijdens het jubileumjaar als opvolger van Jolanda Heistek, die vorig jaar overstapte naar Royal FloraHolland. Het was Heistek die met een handjevol bedrijven en gemeenten de greenport in en om het Westland optuigde naar wat De Wit een 'enorm cluster' noemt. De nieuwe directeur gaat voor consolidatie, maar ook voor transformatie.

De toekomst van onze telers zit misschien in leveren van materiaal voor de medische sector

Angelique de Wit, directeur Greenport West-Holland

Wat is de belangrijkste verandering in de afgelopen tien jaar bij de tuinders in deze regio?

'Dat is toch wel de verregaande professionalisering in de bedrijfsvoering. Van oudsher zijn het allemaal papa-mamabedrijven waar misschien de kinderen ook meewerken in het bedrijf. Tegenwoordig kun je niet alles zelf doen. Je hebt een multidisciplinair team nodig. Ik zie steeds meer bedrijven die nog wel in eigendom zijn van de familie, maar waar een bedrijfsleider de dagelijkse gang van zaken runt, met echte hr-afdelingen. Dat zijn ook de bedrijven die grote stappen zetten.'

De tuinbouw ligt tegenwoordig onder een vergrootglas. Vindt u dat terecht?

'Ik maak mij best zorgen dat het belang van onze tuinbouwbedrijven niet wordt erkend. Provincie Utrecht legt extra beperkingen op aan telers en sommige gemeenten willen geen bosjes bloemen meer geven omdat zij denken dat bloemen niet duurzaam zijn.

'De sierteelt is met 7 miljard euro de derde exportsector van Nederland. Er wordt hard gewerkt aan vermindering van het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen. In groenten worden die hier echt niet gebruikt.'

Hoe breng je dat mensen aan het verstand?

'We moeten laten zien dat we geen deel zijn van het probleem, maar onderdeel van de oplossing voor maatschappelijke vraagstukken. In deze regio wordt tuinbouw uitgevoerd op een kleine ruimte. Licht en watergebruik zijn beheersbaar.

'Eigenlijk zouden we een boegbeeld moeten hebben, zoals de watersector die heeft. Ik ken Henk Ovink goed. Hij was watergezant van 2015 tot 2023. Overal waar je kwam en het ging over water, kenden ze Ovink.'

Waar hebben de bedrijven in uw achterban het moeilijk mee?

'Er zijn hier best een paar issues los van gewasbescherming. Dan denk ik aan de huisvesting van arbeidsmigranten. Voorlopig kunnen wij het werk echt niet doen zonder werknemers uit het buitenland. Ondermijning is ook een aandachtspunt. Vooral onze logistiek is in het vizier van criminelen. En natuurlijk de enorme druk op de ruimte in deze regio. Ik heb al jonge mensen gehoord uit traditionele kassengebieden die zeggen dat er wel wat kassen weg kunnen om er woningen neer te zetten.'

U werkt al lang in de periferie van het Westland. Wat trok u in Greenport West-Holland?

'Ik ben begonnen bij Rabobank, vooral voor Rabobank Westland. Verder heb ik bij gemeente Westland jarenlang gewerkt met het tuinbouwcluster. Ik heb bij VNO-NCW West gewerkt en bij stichting Westland Marketing. Voor verzekeraar Hagelunie ben ik de hele wereld over geweest. Het mooie van Greenport West-Holland is het snijvlak tussen overheden en bedrijven. Ik geloof echt in die publiek-private samenwerking om dingen voor elkaar te krijgen. Overheden zijn hier ook praktisch en benaderbaar voor tuinbouwbedrijven.'

U hebt gezegd dat 'we onszelf weleens kapot fragmenteren'. Wat bedoelt u daarmee?

'Het hele idee van greenports is ontstaan uit het willen clusteren van beleid, kennisinstellingen en bedrijven. Maar overal ontstaan overlegclubjes en dan moet je oppassen dat je niet allemaal hetzelfde doet.

'Er is Glastuinbouw Nederland, er zijn zeven greenports waar ook allemaal diverse clubjes onder hangen, er is een Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. Laten we vooral samen antwoorden vinden op de vragen die de tuinbouw heeft en krijgt. Als dat antwoord er is, laten we dat dan ook allemaal volgen in plaats van je eigen aparte versie te ontwikkelen. Wij zijn hier wel erg voor één integrale innovatieagenda. Niet dat er op vier of vijf plekken een andere is.'

Hoe gaat Greenport West-Holland ons nog verrassen?

'Ik denk dat er voor onze bedrijven kansen liggen in de productie voor andere sectoren. Bedrijven kunnen meer missiegedreven worden. Niet wat je produceert, maar waar wil je een bijdrage aan leveren. Dat kan produceren voor de eiwittransitie zijn.

'Neem de medische sector. Een bepaalde soort boon, de jack bean, kan worden gebruikt als grondstof in nierdialyseapparaten. Dat kan de zorgkosten voor nierpatiënten met de helft verminderen. Je krijgt zo een nieuwe keten. Een keten met hightech biotechbedrijven die ingewikkelder is dan de huidige keten. Dat levert misschien ook weer nieuwe businessmodellen op. Een individuele boer kan dat niet overzien. Daar ligt de rol van Greenport West-Holland om als smeerolie te dienen.'

Er wordt altijd veel verwacht van techniek. Wanneer krijgen we de volautomatische kas te zien in het Westland?

'Sommige handelingen zijn zo delicaat en precies dat ze nog steeds het best door mensen kunnen worden gedaan. Er wordt bijvoorbeeld al twintig jaar gewerkt aan een tomatenplukrobot, maar ik heb hem nog nergens in de kas gezien. Toch gaat het op bepaalde vlakken snel. Er is al veel gerobotiseerd en er wordt gewerkt met drones in de tuinbouw.

'Robotisering is fijn als stabiele factor in het productieproces. Maar het is ook een investering die moeilijk is terug te verdienen. Het is duur om een robot te ontwikkelen die geschikt is voor maar enkele bedrijven. Dan zijn mensen gewoon goedkoper.'