Draagvlak gewasbescherming in de sierteelt staat onder druk

Het onderzoek naar maatregelen om de uitbreiding van de lelieteelt tegen te gaan dat demissionair minister Piet Adema van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) onlangs aangekondigde is het meest bekende voorbeeld. Adema geeft hiermee aan te luisteren naar de groeiende zorgen in de maatschappij over blootstelling aan gewasbeschermingsmiddelen door boeren en omwonenden.

Omwonenden en milieuorganisaties stappen ook steeds vaker naar de rechter om de teelt te beteugelen. Dat blijkt wel uit de rechtszaken die recent plaatsvonden over de lelieteelt in Sevenum en Boterveen.

De minister schreef enkele weken terug in een Kamerbrief aan de Tweede Kamer dat hij stappen verwacht van de sierteeltsector om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen terug te dringen. Hij heeft hierover in maart gesprekken gevoerd met de Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur (KAVB).

In april volgde een overleg met LTO Nederland en het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt. Ook daar wees de minister op gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de bollenteelt en het belang om dit terug te dringen, ook om te voldoen aan de normen uit de Kaderrichtlijn Water (KRW).

Vorige week, tijdens een debat over gewasbeschermingsmiddelen, bleek al dat een groeiend aantal partijen geen geduld heeft met de sierteeltsector. Daarbij deden GroenLinks-PvdA, D66 en PvdD suggesties om de teelt te beteugelen, bijvoorbeeld met bufferzones. Kamerlid Laura Bromet (GL-PvdA) vroeg zich zelfs af wat de lelieteelt Nederland waard is. ‘Het maakt alleen de lelieteler rijk.’

Het beoogde nieuwe kabinet zal de situatie niet veranderen. Dat bleek deze week toen de Kamer stemde over een motie over gewasbeschermingsmiddelen. De Tweede Kamer spreekt in deze motie uit dat de gezondheid van mensen en dieren en hun leefomgeving centraal moet staan in het gewasbeschermingsmiddelenbeleid.

Hoe de motie moet worden uitgevoerd, is nog niet duidelijk. Het verzoek is vooral bedoeld om insectensterfte tegen te gaan en te zorgen dat boeren en hun buren zo min mogelijk worden blootgesteld aan de middelen. Deze motie is ingediend door de PvdD en werd aangenomen door steun van de linkse partijen, ChristenUnie en beoogd coalitiepartij PVV. Coalitiepartners BBB, VVD en NSC stemden tegen deze motie.

Actie is dus geboden, ook in het belang van de sector zelf, om draagvlak te behouden in de samenleving. Dat stelde Adema ook al tijdens het debat. Maar dat is niet eenvoudig. Het Europese plan om gewasbeschermingsmiddelengebruik terug te dringen is in februari van tafel gehaald. Daarmee is ook het plan gesneuveld om de toelating van ‘groene middelen’ te versnellen.

Minister Adema heeft gelobbyd om die versnelling juist wel op te pakken, maar merkt dat veel lidstaten twijfelen of zo’n snelle toelating wel veilig is. Zijn tijd als minister zit er bijna op. BBB wil het stokje overnemen en in Europa opnieuw aandringen op een versnelde toelating van deze middelen. De partij heeft alle reden om dit met spoed op te pakken.