Sierteelt wil verduurzaming versnellen

Achtergrond Snijbloemen Hanneke de Jonge 01 mei 2024 om 15:30uur

De Versnellers Sierteelt zijn een grote groep kwekers die een versnelde verduurzamingsbeweging op gang willen brengen. Als voorlopers versterken ze elkaar door samen op te trekken en aan te haken bij wat er in de praktijk al gebeurt.

'Wij willen onze license to produce vasthouden in een kritische maatschappij', stellen Edith Bentvelsen van Ter Laak Orchids en Orchidee Nederland en Arjan van der Voort van chrysantenkwekerscollectief Zentoo en initiatiefnemer van de Versnellersgroep Sierteelt.

Bentvelsen schetst dat er qua verduurzaming al veel gebeurt in de sector, maar dat de groep de trekkersrol op zich wil nemen om een versnelde beweging op gang te brengen. 'Als sierteeltondernemers hebben we een gezamenlijk belang als het gaat over verduurzaming. We kunnen sneller gaan en zijn sterker als we samen optrekken, kennis delen en ervaringen uitwisselen.'

Na de pensionering van Van der Voort op 1 april werkt Edwin Steenberg, voorzitter van de raad van commissarissen van Zentoo, zijn opvolger Dries Eikens in. Steenbergen: 'Ook in de nieuwe setting willen we het voortouw blijven nemen in het versnellen van verduurzaming in verbinding met kwekers.'

Als sierteeltondernemers gaan we sneller als we samen optrekken

Edith Bentvelsen, Ter Laak Orchids

Inmiddels bestaan de Versnellers Sierteelt uit: Gerberakwekerij EveryDFlowers namens Colours of Nature, Mol Freesia namens Unicum, Together2Grow namens Decorum, SV.CO namens productgroep Kalanchoë, Sjaak van Schie namens productgroep Hortensia, KP Holland namens Air So Pure, Leen Middelburg Chrysanten namens Zentoo en Chrysant NL, Ter Laak Orchids namens Orchidee Nederland en Joost Wesselman namens Wesselman Flowers en Tulpen.nl.

Verbinden aan projecten

De groep werkt aan de thema's energie, gewasbescherming, (oppervlakte)water, substraten (onder andere peat free), verpakking en arbeid. Bentvelsen benadrukt dat Versnellers Sierteelt geen formele organisatie is, maar kwekers aan projecten verbindt, projecten initieert en bewustwording bij de achterban creëert voor de noodzaak van verduurzaming.

Om structuur aan te brengen, is in kaart gebracht wat er al gebeurt op de genoemde thema's. Doel is om het bestaande in de praktijk, bij kwekers, te versnellen en te versterken. Om dat te stroomlijnen komen de partijen als 'aanjaaggroep' maandelijks bij elkaar voor afstemming en onderlinge kennisdeling.

Vaak nodigen ze een spreker uit om hen bij te praten over ontwikkelingen binnen een van de thema's. De begeleiding gebeurt door adviesbureau Florpartners.

100% Groen Geteeld

Een belangrijk project is '100% Groen Geteeld', gericht op het terugdringen van het gebruik van chemische gewasbescherming. Vier productgroepen vanuit de Versnellersgroep Sierteelt (gerbera, orchidee, kalanchoe en chrysant) zijn hiermee aan de gang gegaan.

'Dat doen we enerzijds omdat er minder middelen beschikbaar zijn en anderzijds vanwege kritische geluiden uit de samenleving en de Kaderrichtlijn Water', zegt Bentvelsen. 'We kunnen niet meer per plaag een oplossing bedenken; we moeten naar een integrale aanpak.'

Ze legt uit dat thema's als substraat, kasklimaat, watergift, bemesting en plantweerbaarheid allemaal samenhangen met gewasbescherming en dat de gewasgroepen daarom meer aspecten meenemen dan bijvoorbeeld bestrijding van trips of luis en ook gewasoverstijgend kijken naar oplossingen.

Daar worden ook veredelaars, toeleveranciers van gewasbeschermingsmiddelen, grondstoffen, techniek en materialen en teeltadviseurs bij betrokken om hun kennis en aanpak van ziekten en plagen te delen en toe te passen. Ook sluit het bevorderen van de biodiversiteit in en om de kas hierop aan.

Trekkers van het traject zijn Fred van Luijk van kalanchoëkwekerij Vilosa en Landelijke Gewascommissie (LGC) Kalanchoë, Hans van Holstein van gerberakwekerij Holstein Flowers en LGC Gerbera, Richard Ter Laak van Ter Laak Orchids en Barry Middelburg van Zentoo en Chrysant Nederland.

'We willen niet wachten op de overheid, maar het stuur in handen houden', zegt Van Luijk. 'Als koplopers lopen we vooruit op duurzaamheidswetgeving en het leveren van consumentvriendelijke producten.'

'Wij zijn een van de schoonste gerberakwekerijen ter wereld', voegt Van Holstein toe. 'En wij willen de kennis en ervaringen met ons jarenlange, actieve milieubeleid graag delen.'

Communicatie

De betrokken telers vinden het belangrijk om de samenleving te vertellen hoe zij als sierteelt bezig zijn met verduurzaming. Daarom geven ze partijen als Glastuinbouw Nederland, Bloemenbureau Holland en andere brancheorganisaties input voor het versterken van hun communicatie en lobby richting politiek en maatschappij.

De Versnellersgroep vindt het essentieel dat alle partijen in de keten hun verantwoordelijkheid nemen om het toekomstperspectief voor de sierteelt te waarborgen.

Volgens Bentvelsen is het uitgangspunt in alle gevallen een transparante werkwijze met aantoonbare resultaten. Het recente besluit van Royal FloraHolland om niet alleen van haar leden, maar ook van aanvoerders te eisen dat zij uiterlijk in 2027 voldoen aan de eisen van het Floriculture Sustainability Initiative, sluit daar bij aan.

Ook buiten de sierteelt zoekt de groep samenwerking, bijvoorbeeld met de Federatie van Vruchtgroenteorganisaties FVO, die de meerderheid van de glasgroentekwekers vertegenwoordigt. Bentvelsen: 'De kern blijft dat wij als ondernemers zelf de handschoen oppakken en pro-actief verduurzamen voor een toekomstbestendige sierteelt.'

Barry Middelburg met het camerasysteem in Made: ‘Het nu groots oppakken levert op termijn hopelijk voordeel op’ © Thierry Schut

Kan automatische scouting plagen bestrijden zonder chemie?

In de vestiging Made van Zentoo-lid Leen Middelburg Chrysanten vindt een praktijkproef plaats voor jaarronde plaagbestrijding zonder chemische middelen. ‘Met biologische gewasbescherming, insectengaas en scouting willen we problemen met trips, luis en rupsen voor het grootste deel preventief bestrijden’, zegt kweker Barry Middelburg. Mocht zich toch een haard voordoen, dan is de eerste keuze biologische bestrijding, de tweede een groen middel en pas als laatste chemisch ingrijpen. Om dat laatste helemaal niet meer te hoeven doen, doet hij voor nog betere preventie onder leiding van onderzoeksinstituut Delphy een proef met volautomatische scouting met een camerasysteem van AgriData Innovations uit Delft. Royal Brinkman levert de verdere techniek, Van Iperen geeft bestrijdingsadvies, en zo nodig leveren Koppert Biological Systems en Bioline de biologische middelen, BASF nematoden en Ecostyle en Certis groene middelen.Volgens Middelburg is het systeem nu nog te duur om toe te kunnen passen, maar is het doel van de proef om uit te zoeken of het zelflerende scoutingssysteem goed kan werken voor de gewenste toepassing. Omdat het een innovatieproject voor geïntegreerde gewasbescherming betreft, heeft de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland een subsidie beschikbaar gesteld.De eerste teeltcyclus van tien weken heeft goede resultaten opgeleverd, maar volgens Middelburg zal de volgende cyclus lastiger zijn vanwege de hogere buitentemperatuur. ‘Door het nu groots op te pakken, hopen we er op termijn voordeel van te hebben.’