Dutch Dairy Challenge geeft impuls aan inventiviteit in melkveehouderij

Ondernemers, soms ook van buiten de agrarische sector, werken via de Dutch Dairy Challenge met ondersteuning van deskundigen hun innovatieve ideeën voor de melkveehouderij verder uit.

Win-winsituatie: stallucht reinigen en tegelijk bodemleven stimuleren

De Overijsselse boer met 120 melkkoeien heeft tien jaar gewerkt bij een drainagebedrijf. ‘Als je water uit de bodem kunt halen, waarom breng je er dan geen lucht in? Zuurstof is essentieel voor de mens en is ook in de bodem belangrijk’, redeneert hij.

Door lucht in de grond te brengen, hoopt Bosman op meer bodemleven dat ook in een diepere bodemlaag actief is. Om dit voor elkaar te krijgen, wordt stallucht – bestaande uit ammoniak, methaan en een beetje zuurstof – uit de mestkelder afgezogen.

Roostervloer vervangen

Onlangs heeft de melkveehouder de roostervloer vervangen door een dichte vloer met gaatjes voor de urine, waardoor amper buitenlucht wordt meegezogen. De afgezogen lucht wordt onder het land geblazen. Een zwanenhals zorgt ervoor dat de lucht niet via de eindbuis van de drainage kan ontsnappen. Bosman past deze techniek al enkele jaren toe.

In de bodem zorgen methaanoxiderende bacteriën voor de afbraak van methaan tot water en kooldioxide, die opneembaar zijn voor de planten. In het kader van de proef wordt gemonitord op nitraatuitspoeling en de hoeveelheid methaanoxiderende bacteriën.

Groener gras

De eerste resultaten zijn volgens Bosman goed. ‘Boven de drains is het gras groener. De drains liggen hier 8 meter uit elkaar, boven de drain die wordt belucht zie je een heuse groene golf. Het gras is ook beter bestand tegen droogte. Dit komt waarschijnlijk doordat het bodemleven de grond losser maakt, wat positief is voor de capillaire werking.’

Met zijn deelname aan de Dutch Dairy Challenge hoopt Bosman nog meer onderzoek te kunnen doen naar dit systeem. Hij is overtuigd van het effect.

Mest in najaar uitrijden

De Overijsselaar, die ook actief is in het Netwerk Praktijkbedrijven, heeft nog meer ideeën voor het verbeteren van de bodemgezondheid. Hij zou graag een studie zien waarin de vaste mestfractie in het najaar op het land wordt gereden. ‘Dan kan deze in de winter onder invloed van vocht, schimmels en zuurstof worden afgebroken. Dat is beter voor de bodem dan injecteren. Bij dat laatste breng je het voedsel in de darmen van het gras en niet in de mond.’

Verder wil Bosman een proef uitvoeren voor het scheiden van mest met een zandbak met een drain en plastic. ‘Door de mestbult van onderen te voeden met de dikke fractie van de mestschuif, verwacht ik dat de druk van de bovenliggende mest het vocht eruit perst’, legt de veehouder uit. ‘Zo worden de organische delen en snelle stikstofdelen gescheiden. Die laatste zitten in de urine. Dan heb je geen mestscheider nodig.’

Voorspellend AI-model merkt op wanneer koe ziek dreigt te worden

Hoenderken is ICT-specialist en eigenaar van R&D-bedrijf Impact IoT Solutions in het Gelderse Doetinchem. Vanuit de praktijk wordt hij ondersteund door onderzoeker Elles te Winkel van Agro-innovatiecentrum De Marke in Hengelo.

De motivatie om met deze innovatie aan de slag te gaan, ontstond na een opmerking van Te Winkel. Ze gaf aan dat ze het lastig vond om bij het managen en gezond houden van koeien afhankelijk te zijn van verschillende appjes en computerprogramma’s. Dit zette Hoenderken aan tot actie.

Vaak is het al te laat

Volgens Te Winkel is het niet alleen handig alle data waar melkveehouders beschikking over hebben te stroomlijnen. Op basis van die data een voorspellend model ontwikkelen dat aangeeft wanneer een dier ziek dreigt te worden, is nog mooier. ‘Bij de huidige registratie door de activiteitenmeter of melkrobot is de koe vaak al ziek.’

Hoenderken: ‘We koppelen met het systeem dus niet alleen de gegevens van verschillende bronnen aan elkaar, we gaan nog een stap verder met een voorspellend model rond uiergezondheid. Mogelijk kan dat op termijn ook voor andere aandoeningen.’

Studenten van de Hogeschool Arnhem Nijmegen werkten samen met Hoenderken om data van de melkrobot, activiteitenmonitor en weidepoort samen te voegen. Vervolgens is op basis van patronen en afwijkingen een systeem ontwikkeld dat voorspellend is voor uieraandoeningen.

Razend interessant

‘Dit proces was razend interessant voor deze studenten. Denk bijvoorbeeld aan de koppeling tussen melkgift, melkgeleidbaarheid en celgetal, maar ook de gegevens van de weidepoort. Het toevoegen van kunstmatige intelligentie kan dit systeem een extra boost geven’, vertelt de ICT-specialist.

Te Winkel is ook te spreken over het model. ‘Wanneer je eerder doorhebt dat een koe bijvoorbeeld een uierontsteking heeft, kun je haar ook eerder behandelen. Dan is wellicht een pijnstiller voldoende en hoef je geen antibiotica in te zetten’, redeneert de onderzoeker van Agro-innovatiecentrum De Marke.

Andere aanpak dierenarts

Zo’n voorspellend systeem vraagt wel om een andere aanpak van de dierenarts. ‘Die krijgt een wat meer preventieve rol en komt langs wanneer een dier nog niet ziek is’, legt Hoenderken uit. Hij verwacht dat bijvoorbeeld ook rantsoenaanpassingen tot herstel kunnen leiden. ‘En het model kan de dierenarts ondersteunen bij het vaststellen van de diagnose.’

Het voorspellende model dat focust op de uiergezondheid heeft Hoenderken inmiddels getest op oude koedata van De Marke, waarbij bekend was wanneer een koe ziek werd. ‘Dat biedt perspectief’, stelt Te Winkel. Begin volgend jaar wordt dit systeem daadwerkelijk getest op De Marke.

Bekijk ook de innovaties waar we vorige week over schreven: Dutch Dairy Challenge: van innovatief idee naar realiseerbaar plan.