'Ondersteun mechanisch met hectarepremie'

'Ik ga het gesprek aan met mensen die dicht bij mijn percelen wonen en werken', zegt akkerbouwer Gert van Oort uit het Brabantse Heesch. Bij hem zijn omwonenden veranderd van een bedreiging in een kans. Hij wil het bedrijventerrein dat in ontwikkeling is op en naast zijn percelen, onderhouden en agrarisch exploiteren. Daarbij past hij beter in het plaatje als hij rekening houdt met de buren.

Van Oort studeerde veehouderij. Zijn vader had een tuinbouwbedrijf met varkens als tweede tak. Zijn moeder kwam van een akkerbouwbedrijf van de klei. Hij is sinds de jaren negentig 'de akkerbouw ingerold' en teelt nu 25 hectare suikerbieten, 13 hectare cichorei en 8 hectare graszaad. Een compact bedrijf, maar Van Oort doet alle verzorging zoveel mogelijk zelf, naast zijn fulltimebaan als commercieel-technisch medewerker.

In het gebied rond Heesch domineert de veehouderij. 'Wij komen klem te zitten tussen woningbouw en een ontwikkelend bedrijventerrein. We kunnen wel grond blijven pachten, maar kunnen dan steeds maar een jaar vooruitkijken. Meer dan 15 hectare van ons areaal valt binnen dat bedrijventerrein en daar geldt een glyfosaatverbod.'

Gevulde gereedschapskist

Ondanks dat hij niet ver vooruit kan kijken, probeert Van Oort wel zo goed mogelijk voor zijn grond te zorgen met tijdig bekalken, extra organische stof, groenbemesters en verantwoord middelengebruik. 'Dat heeft te maken met het feit dat het middelenpakket steeds smaller wordt. Middelen zijn niet de oplossing meer voor alles, maar ik vind het wel belangrijk dat de gereedschapskist goed gevuld blijft.'

'‘Je kan eigenlijk niet meer zonder mechanische onkruidbestrijding op onze gronde'’, stelt Van Oort. Omdat hij veel grond ruilt met collega-telers, overlegt hij ook met hen. Zo werkt hij samen met hen aan minder onkruiddruk. Een schone teelt voor zijn cichorei en bieten bespaart werk, middelen en kosten.

Twee ontwikkelingen werken volgens de teler negatief op de milieubelasting bij onkruidbestrijding.'‘Capaciteit is belangrijk bij grote en dure moderne spuitmachines. Daarom kies je vaak voor een standaardmix. Ik gebruik waar mogelijk liever minder belastende middelen en meerdere bespuitingen'’

Driftreducerende technieken maken het aan de andere kant lastiger om klein onkruid te raken, stelt Van Oort.'‘Daarom gebruik ik luchtondersteuning en een kleinere dopafstand van 25 centimeter'’

Mechanische onkruidbestrijding

In de cichorei heeft mechanisch werken in 2023 goed uitgepakt bij Van Oort.'‘We zijn nog nooit zo schoon begonnen. Ook de goede werking van bodemherbiciden heeft daaraan bijgedragen. Daarbij zijn we zo vroeg mogelijk begonnen met schoffelen. Mechanisch is een mooie aanvulling, al zijn het wel dure machines met een lagere capaciteit dan de spuit. Ook moet ik het uitbesteden'’

Van Oort is gewend om in cichorei mechanische onkruidbestrijding in te zetten, waardoor toepassing in bieten laagdrempelig is geworden. In de cichorei levert duurzaam telen een plus van 15 euro per ton wortelen op. In registratiesysteem Unitip houden telers teelthandelingen bij. Daarmee is de duurzaamheid van de teelt controleerbaar.

Voor Van Oort voelt het het beste als er een beloning rust op de inzet van schoffels. Hij denkt dat dit beter is dan het bezit van een machine te subsidiëren' ‘Als de inzet steeds beloond wordt, is het aantrekkelijker om de techniek toe te passen. Dat is een stimulans voor milieuvriendelijkere technieke'.’

Soms werkt de schoffel zelfs effectiever dan de spuit. Als voorbeeld geeft Van Oort afgeharde melden bij droog en scherp weer. Bij het lastige onkruid glad vingergras in mais begint hij het liefste met een bodemherbicide direct na zaai en dan zoveel mogelijk mechanisch met misschien een onderbladbespuiting.

Advies op maat

Bij Delphy kan de akkerbouwer advies op maat krijgen van Wim van Tilburg en bij CLM Onderzoek en Advies van Alice Blok en haar colle'a’s. Blok' ‘Wij bespreken met de telers waar ze zelf op willen inzetten en hoe zij aan de slag kunnen. Er zijn potjes en mogelijkheden om verduurzaming te stimulere'.’

Van Tilburg weet naast teeltzaken wat over subsidies. Met de telers bespreekt hij wat een geschikt schoffelmoment is. Voor mensen als Van Oort, die hun nek uitsteken, investeren en ris'co’s nemen, kan advisering volgens hem helpe'. ‘Telers hebben een sparringpartner nodig bij het wennen aan andere teeltmethod'n.'

‘Wij proberen met het schoffelen nieuwe technieken te omarmen, terwijl we nog middelen hebben. Voor bieten verdwijnt nu het middel Safari. We proberen hoe het zonder kan. Binnen Cosun werken telers op het platform Groeikracht aan integrale verduurzam'ng’, zegt Van Oort. Blo': ‘Het moet haalbaar blijven voor telers. Dit is een andere techniek. Je kunt niet verwachten dat dit van het ene op het andere jaar allemaal wer't.’

Van Oort durft meer ris'co’s te nemen in overleg met de adviseurs en behaalt resultaat. Dat geldt ook voor insectenbestrijding en schimmel'. ‘Van Tilburg telt de luizen en volgt dan het IRS-advies. Bij bladschimmels volgt de adviseur de regionale informatie voor ziektedr'k.'

‘Bij het overschakelen naar andere methodes moet je mindset goed zi'n.’ Blok is blij met de inzet van de Brabantse boeren. Het goede overleg tussen de deelnemers en adviseurs van Schoon Water voor Brabant is van belang, denkt zi'. ‘Zo werkt het project vanuit een vertrouwensband aan verduurzami'g.’