'Ik wil helpen om het hier een beetje mooier te maken'

Een emotioneel besluit, noemt Peter Voormeeren het wegdoen van zijn melkvee, nu zo'n driekwart jaar geleden. Fysiek ongemak zorgde ervoor dat koeien melken er niet meer inzat. 'Ik had altijd moeite met die wekker om 6.00 uur 's ochtends, maar sinds de koeien weg zijn word ik ineens elke dag om die tijd wakker. Het is mij al met al best tegengevallen, maar het is niet anders. Je kunt in de slachtofferrol gaan zitten, of denken wat er nog wel kan.'

Want vertrekken van de boerderij, een monumentale IJsselhoeve in Terwolde, is geen optie. De ouders van Voormeeren belandden er in 1966 en wonen er nu nog steeds. 'Het zou niet chique zijn om die hier te laten vertrekken. Bovendien wonen we hier zelf ook met plezier.'

Voormeeren ging derhalve op zoek naar manieren om de leefbaarheid in zijn omgeving op peil te houden. De voormalige koeienstallen laten versloffen, dat is zijn eer te na. 'Je ziet overal, ook hier, veel boerenbedrijven stoppen. En dan zie je dat niets harder achteruitgaat dan iets wat niet draait. Wat moet je met stallen zonder vee? Een caravanstalling is nog het meest onschuldige, maar je ziet ook praktijken die het daglicht niet kunnen verdragen. Beide zie ik niet zitten.'

Biobased bouwen

Liever herstelt Voormeeren het oude boerenerf bij de monumentale boerderij. Hij heeft een plan gemaakt voor de sloop van de stallen, met daarvoor in de plaats hoogstamfruit en een nieuwe schuur. Voor de financiering ervan onderzocht hij mogelijkheden voor woningen op een tweetal veldkavels.

'Een vriend uit de bouwwereld tipte mij vervolgens over biobased bouwen, wat ik toen nog helemaal niet kende. Het sprak mij aan, ik raakte enthousiast, maar in eerste instantie vielen de mogelijkheden mij ontzettend tegen.'

De verwerkende industrie bevindt zich in Groningen, wat logistiek gezien niet interessant is. Dat veranderde toen het in Voorst gevestigde loonbedrijf Hofmeijer een project startte met vezelhennep. 'Zij zien het loonwerk ook minder worden door stoppende boeren en zijn op zoek naar alternatieven. Zij hebben nu in de Stedendriehoek (Apeldoorn-Deventer-Zutphen) 60 hectare vezelhennep, waarvan 10 hectare van mij is.'

Met opschaling van de productie is regionale verwerking wellicht mogelijk, denkt Voormeeren. 'In het ideaalbeeld bouw ik de huizen op mijn grond met eigen bouwmateriaal. Maar er moeten wel voldoende afzet en markt zijn om regionale verwerking mogelijk te maken.'

Stimuleren

Voormeeren en loonbedrijf Hofmeijer vonden elkaar via De Innovatie Coöperatie, die boeren helpt met het verwezenlijken van een idee. Inmiddels is de boer aangesloten bij het initiatief Boeren voor Biobased Bouwen, dat het gebruik van dergelijke bouwmaterialen in de Stedendriehoek moet bevorderen. Die aandacht is nodig ook, stelt Voormeeren. Met name consumenten en de bouwwereld vindt hij behoorlijk huiverig voor het gebruik van biobased producten.

Dat wijt hij aan een gebrek aan kennis, het kostenplaatje en ook vooroordelen. 'De gemiddelde Nederlander denkt bij biobased bouwen aan geitenwollensokkentypes in een plaggenhut.' Dat blijkt ook wel uit het gebruik van de in Nederland geteelde vezelgewassen: 15 procent is voor de Nederlandse woningbouw, de rest gaat de grens over.

'Dat is geen goede situatie', zegt Voormeeren. 'De grootste slag is te slaan bij bouwers. Daar zal de overheid ook een rol in moeten spelen, want ik zie de meeste bouwers uit zichzelf die stap niet maken. De overheid moet een sturende rol pakken, zodat er voordeel ontstaat door het gebruik van biobased materialen. Ieder principe valt of staat immers met de financiële haalbaarheid. Het moet wel uit kunnen.'

Natuur

Op zijn eigen grond wil Voormeeren op termijn wellicht nog meer vezelgewassen verbouwen. Momenteel staat op het gros van zijn 60 hectare grond gras voor de verkoop. Behalve woningen mikt Voormeeren op de realisatie van een stuk natuur. Het verzoek voor bestemmingsplanwijziging ligt bij de gemeente. 'Die is heel enthousiast, maar het gaat nog wel even duren. Voor hen is biobased bouwen ook een nieuwe ontwikkeling.'

De boer wil met zijn grond ook veehouders in de omgeving helpen. 'Er zijn zoveel opgaven op het gebied van natuur en extensivering, daar is veel grond voor nodig. Ik vind het belangrijk dat boeren die door willen daar de mogelijkheid voor krijgen. Het is mooi als ik met vezelhennep en een stuk natuur kan bijdragen aan de biodiversiteit. Ik ben tevreden als ik mijn plannen heb kunnen realiseren en kan helpen om het hier met zijn allen een beetje mooier en beter maken.'