'Investeren in personeel is investeren in de toekomst'

Een klein cadeautje bij een verjaardag of een willekeurige personeelsborrel. Goed werkgeverschap zit niet alleen in de grote, maar vooral ook in de kleine dingen. 'Het is belangrijk om regelmatig een samenzijn te creëren', vindt Louis van Dijke. Hij is sinds zeven jaar verantwoordelijk voor alle marketing en commercie binnen Oriental Group.

Dit handelsbedrijf in het Zuid-Hollandse Bleiswijk is in 1992 opgericht door Erik van der Pol en importeert Aziatische kamerplanten uit China. Het gaat om ficus ginseng, bonsai (voor binnen en buiten) en lucky bamboo. De planten worden afgezet richting tuincentra, bouwmarkten en supermarkten in onder meer Duitsland, Frankrijk, Spanje, Oostenrijk en Engeland.

Oriental Group heeft 55 werknemers vast in dienst. In de piekperiode van het kamerplantenseizoen, dat loopt van begin oktober tot eind april, wordt gebruikgemaakt van een divers bestand aan uitzendkrachten. 'Afhankelijk van de drukte hebben we dan vijftig tot honderd extra mensen rondlopen', vertelt Van Dijke.

Er wordt gewerkt in productgroepen, met elk een eigen bedrijfsleider. 'Daarmee geven we invulling aan onze kernwaarden: verantwoordelijk, samenwerken, focus en vertrouwen.' Van Dijke legt uit dat werknemers binnen een productgroep de focus hebben op één product en daar ook verantwoordelijk voor zijn. 'Om tot het beste resultaat te komen, is het belangrijk dat ze nauw samenwerken en elkaar vertrouwen. De band tussen de werknemers in een productgroep is daardoor erg hecht.'

Van Dijke voegt daaraan toe dat dit niet betekent dat werknemers niet flexibel zijn. 'In drukke periodes kan het voorkomen dat een werknemer die altijd op de afdeling bonsai werkt, moet bijspringen op de afdeling lucky bamboo. Daar wordt nooit moeilijk over gedaan. Werknemers gaan bijna altijd vlot mee in de flow en de werkwijze van de afdeling waar moet worden bijgesprongen.'

Zelfontwikkeling

Investeren in goed werkgeverschap doet het handelsbedrijf verder door zelfontwikkeling te stimuleren. 'We geven personeel de mogelijkheid cursussen of opleidingen te volgen. Dit kan een basiscursus zijn, maar bijvoorbeeld ook een plantgerichte training', licht Van Dijke toe. Rond feestdagen, zoals Valentijn en Moederdag, biedt Oriental Group ook plantenarrangementen aan. 'Daarin komen ook ingrediënten voor die we zelf niet kweken. Een plantgerichte training kan dan waardevol zijn.'

Volgens de commercieel manager van Oriental Group betalen de investeringen in het personeel zich uit. 'In de zeven jaar dat ik hier werk, heb ik al jubilea van tien, twintig en dertig jaar meegemaakt. Er is zelfs een groep gepensioneerde 70-plussers die nog regelmatig ochtendjes komt meedraaien. Dat doe je alleen als de cultuur en sfeer binnen het bedrijf goed zijn.'

Investeren in het personeel is onderdeel van het plan om een toekomstgericht bedrijf neer te zetten. 'In het kader daarvan hebben we ook een nieuwe website en bedrijfsvideo laten maken', vertelt Van Dijke, die meteen de website laat zien. 'Daarmee willen we duidelijk aangeven wie we zijn, waar we staan en waar we naartoe willen.'

Een van de ambities waar naartoe gewerkt wordt, is het bedrijf 's nachts laten doordraaien. 'Met een automatiseringsslag hopen we dat mogelijk te maken', zegt Van Dijke met enige trots. Daarbij moet volgens hem onder andere worden gedacht aan pallets die automatisch naar een afdeling kunnen worden gereden. 'Overdag wordt het op de snelwegen steeds drukker. Moet je dan meer snelweg neerleggen? Of kijk je of je het asfalt op een ander tijdstip kunt gebruiken? Dat laatste spreekt ons meer aan.'

Mensenwerk

Toch is zoveel mogelijk automatiseren voor Oriental Group niet het gouden ei, in tegenstelling tot andere tuinbouwbedrijven. Van Dijke: 'Aziatische kamerplanten zijn producten waar met de hand naar gekeken moet worden. Ter illustratie: lavendel kan door een robot worden opgepot, maar ficus ginseng groeit heel grillig. Daar zit ook de sierwaarde. Het is een reden waarom een fiscus niet door een robot kan worden opgepot.'

Een stukje mensenwerk zal daarmee altijd nodig zijn, is de overtuiging van Van Dijke. 'Maar dat vind ik ook het mooie aan de sector.'

Op het gebied van duurzaamheid beweegt Oriental Group wel mee met de sector. Zo is geïnvesteerd in een waterzuiveringsinstallatie en wordt de overstap gemaakt naar 'peat-free', ofwel veenvrij. 'Met die overstap zijn we al ruim drie jaar bezig', licht Van Dijke toe. 'Inmiddels is het grootste gedeelte van ons assortiment veenvrij. De komende twee jaar gaan we aan de slag met de laatste loodjes.' Ook is in de afgelopen drie jaar geïnvesteerd in carbonvrije plastic potten.

Effecten energiecrisis

Wanneer hem wordt gevraagd of de energiecrisis nog grote effecten heeft gehad, vertelt Van Dijke dat de hoge prijzen het handelsbedrijf hebben gedwongen anders te gaan importeren. 'In het verleden lieten we de bonsai midden in de winter komen en stopten wij er zelf veel energie in. Nu laten we de planten die we in de wintermaanden nodig hebben eerder binnenkomen. We brengen ze vervolgens in ruststand', legt hij uit.
'Dit kost ons iets meer vierkante meters, maar bespaart een hoop energiekosten', vervolgt de manager. 'Daarbij is het ook beter voor het milieu.'

Momenteel staan er geen grote verduurzamingsslagen meer op de rol. 'Elk kwartaal evalueren we de mogelijkheden', verklaart Van Dijke. Hij geeft aan dat voor de toekomst wel onderzoek wordt gedaan naar een eigen warmtekrachtkoppeling. 'Idealiter kan die omgebouwd worden naar waterstof als de tijd daar rijp voor is.'

De commercieel manager vertelt dat het bedrijf eigenlijk altijd in ontwikkeling is. 'Wel stemmen we de plannen af op de behoefte van de markt. Ik verwacht ook weinig veranderingen in het aantal mensen dat werkzaam is bij ons en in het productassortiment. We streven niet naar groter en meer. Belangrijker is om goed te voldoen aan de vraag. Overvoeren van de markt is voor niemand goed. Helemaal bij een nicheproduct.'

Mee met consument

Het streven is om zo goed mogelijk mee te bewegen met de consument. 'Daarvoor kijken we onder meer naar de portemonnee. En die heeft het momenteel zwaar', aldus Van Dijke. 'Dat betekent dat we nu vooral inzetten op arrangementen voor de kleinere portemonnee. Met andere woorden: producten die duurder zijn, daar importeren we nu juist minder van.'

Volgens Van Dijke is deze trend niet geheel nieuw. 'De afgelopen twee jaar zagen we al dat ook de consument met een kleinere portemonnee bediend wil worden. In de coronapandemie zijn consumenten hun thuis meer gaan waarderen en die ontwikkeling heeft aangehouden. Vooral nu de dagen korter zijn, zien we dat consumenten hun huis weer willen inrichten met leuke planten.'

Duurdere segment

Dat betekent overigens niet dat de consumenten met een dikkere portemonnee links blijven liggen. 'Voor het duurdere segment zien we ook nog gewoon markt. Belangrijk daarbij is wel dat de kwaliteit dan echt goed moet zijn. Deze consument is kritischer geworden over de jaren heen. Er mag geen scheef blaadje of takje meer aanzitten.'

Een actiepunt richting de toekomst is om meer te communiceren over de lage footprint en levensduur van de bonsai of lucky bamboo. 'Ik heb zelf een bos lucky bamboo-stengels in de tuin en die staan al drie jaar. Het enige wat ik daarvoor moet doen, is elke anderhalve week het water verversen', stelt Van Dijke.
De manager benadrukt dat het zeker geen 'easy care'- maar meer 'gentle care'-planten zijn. 'Dat is de term die wij zelf liever gebruiken. Wat we hiermee duidelijk willen maken, is dat je lang plezier kunt beleven van de plant wanneer je hem goed verzorgt.'