'Als je boer wilt worden maar je vader is het niet'

Als kind droomde Sjors Tobben er al van om boer te worden, maar hij dacht dat dit onmogelijk was. Hij is geen boerenzoon en erft dus geen bedrijf en land van zijn ouders. Toch is het hem gelukt.

Tobben, geportretteerd op de omslag van het eindejaarskatern van Nieuwe Oogst, staat trots tussen zijn stallen. Hij is een van de nieuwe boeren die de redactie interviewde voor de eindejaarsbijlage van Nieuwe Oogst. Van een aantal van hen zijn ook video's gemaakt die deze week zijn verschenen op nieuweoogst.nl.

Het zijn mooie verhalen van jonge mensen met evenveel passie voor het boerenleven en boerenbedrijf als een gemiddelde boer, maar die dit niet per se met de paplepel ingegoten kregen. In een tijd van toenemende vergrijzing in de agrarische sector is het een ontwikkeling die gekoesterd moet worden. En gestimuleerd.

Het gebrek aan opvolgers is veelal de reden om het bedrijf te beëindigen. Op meer dan 70 procent van de land- en tuinbouwbedrijven – en dat zijn er 34.100 – staat een boer of tuinder aan het roer die ouder is dan 50 jaar. Op 40 procent van deze bedrijven is een opvolger aanwezig. Dit berekende Wageningen University & Research over de jaren 2019 en 2020.

Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek over 2021 blijkt dat 52 procent een bedrijfshoofd heeft van boven de 55 jaar. Slechts een kleine 4 procent van de boeren in Nederland was in 2016 jonger dan 35 jaar.

Voor het voortbestaan van de agrarische sector en om voldoende kritische massa te houden, is het noodzakelijk om de grote groep gemotiveerde jonge boeren en tuinders de kans te geven hun dromen waar te maken. Ook als je geen boerenzoon of tuindersdochter bent.

Een opvolger van buiten de familie is niet gebruikelijk in de agrarische sector. Toch is het een route die vaker verkend zou moeten worden als mogelijkheid om het bedrijf te behouden voor een volgende generatie.

Ongeveer 16.000 agrarische bedrijven hebben dus geen opvolger in Nederland en dreigen te verdwijnen omdat binnen de familie geen interesse is. Tegelijkertijd zijn er veel jongeren die maar wat graag boer of tuinder willen worden en daar binnen hun eigen omgeving of familie geen kans voor krijgen.

Deze groep willen we met dit eindejaarsthema in beeld brengen, opdat vaker deze mogelijkheid benut zal worden.