Vleesveehouders willen bekkenmaten meten

Het project Bewust Natuurlijk Luxe, met als doel om vleesveehouders een bewuste keuze te laten maken voor meer natuurlijke geboorten bij luxe vleesveerassen, zit na acht jaar in de afrondende fase. De vleesveestamboeken en overige partijen, verenigd in VleesveeNL kijken nu naar een mogelijk vervolg.

Vooruitlopend op de eindevaluatie van Bewust Natuurlijk Luxe, zijn er volgens onderzoeker Jan ten Napel van Wageningen University & Research (WUR) zeker mogelijkheden voor dit vervolg. Tussen 2014 en 2018 was er onvoldoende respons om de doelstellingen te halen van 50 procent natuurlijke geboorten in 2035 bij Verbeterd roodbont en 60 procent bij Belgisch witblauw.

Nauwelijks selectie mogelijk

'Dat komt ook doordat er nauwelijks selectie mogelijk was', stelt de WUR-onderzoeker. 'Stieren werden blind gebruikt voor de inwendige bekkenmaten en pas na drie jaar kregen ze een fokwaarde, wanneer bij voldoende dochters de bekkenmaten waren gemeten. Stieren die zeer gunstig scoren op bekkenmaten werden evenveel ingezet als stieren die zeer ongunstig scoren.'

Inmiddels krijgen jonge stieren wel een fokwaarde voor inwendige bekkenmaten op basis van die van hun ouders en zes voorspellende kenmerken. Toch stelt Ten Napel dat het meten van de bekkenmaten een must is om verder te fokken op natuurlijke geboorten. Het meenemen van andere factoren, zoals schofthoogte en genomics, kan de respons in het percentage natuurlijke geboortes wel met 10 procent verhogen.

Meten en haarmonster

'Om voldoende betrouwbaarheid van genomics te krijgen, is het belangrijk dat er volop wordt gemeten, in combinatie met haarmonsters waaruit DNA kan worden gehaald. Als er voldoende dieren zijn met bekkenmaten en een genotype, kun je bij heel jonge stiertjes al wat zeggen over de fokwaarde voor inwendige bekkenmaten', legt Ten Napel uit. 'Bij een beperkte vleesveestapel is het wel lastig om tot een voldoende hoge betrouwbaarheid te komen.'

Op zich vinden de vleesveehouders dit een goede weg. Nadeel is wel dat ze van de meetgegevens minder terugzien. 'Dit moet worden omgezet in voor ons bruikbare informatie. Dan heeft het voor ons ook nut', vertelt een ondernemer. Ze zien de bekkenmaat graag uitgewerkt in een concreet getal, om te zien of een natuurlijke geboorte mogelijk is. Maar dat is niet hoe dit werkt, het is een fokprogramma.

Kosten en arbeid

Verder zien de boeren wat op tegen de kosten, ook voor de bekkenmaten. 'Het meten van de 130 koeien kost mij en het personeel flink wat werk. Daar komen de kosten nog bij van 7,50 euro per dier en dat is dan nét de drempel', stelt een andere vleesveehouder. Voor een eventueel haaronderzoek komen daar nog enkele tientjes bij.

Bij de kennissessie van VleesveeNL zijn ook vertegenwoordigers van Koninklijke Nederlandse Slagers aanwezig. Ze willen meedenken met een versnelling in het percentage natuurlijke geboortes. 'Als slagers zitten we in een spagaat tussen imago en kwaliteit. Deze rassen bieden zeker voor slagers een uitmuntend stuk rundvlees. Maar we vinden het ook belangrijk dat we op een proactieve manier inzetten op duurzaamheid, waar natuurlijke geboorten bij horen.'