Aansturen microbiomen zorgt voor weerbaardere planten

Dat stelde bioloog Wietse de Boer van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) onlangs op de kennisdag van Artemis. ‘Micro-organismen zijn geen wondermiddelen, maar je moet ze inpassen binnen andere teeltmaatregelen die problemen beperken.’

Het microbioom is het geheel aan micro-organismen dat zich in een bepaalde omgeving bevindt. De term wordt vaak gebruikt om te verwijzen naar alle micro-organismen die van nature samenleven met een plant. Voorbeeld van een microbioom is de rhizosfeer, de schimmellaag rond het wortelstelsel. Een microbioom bestaat uit meerdere levensvormen.

Microbiële middelen

De Boer werkte mee aan een literatuurstudie. Hij vertelt over de belangrijkste uitkomsten, onder meer rond het stimuleren van het microbioom. ‘Dat kan door microbiële middelen zoals Serenade aan het microbioom toe te voegen. Dit biofungicide, dat is gebaseerd op een van nature in de bodem voorkomende bacteriestam, gaat dan samenwerken met andere organismen tegen bepaalde pathogenen.’

Maar die werking is volgens De Boer niet consistent. ‘Je brengt een micro-organisme in dat niet is aangepast aan lokale omstandigheden. Het toegevoegde middel zal dus altijd moeten concurreren met organismen die al wel zijn aangepast. Dat is een nadeel.’

Mengsel van micro-organismen

Mogelijk kan de werking consistenter worden door te kiezen voor een mengsel van micro-organismen. Interactie kan de werking verbeteren, maar ook dan blijft het een gevecht in de bodem en zal niet ieder micro-organisme overleven.

De Boer ziet daarom meer potentie in het stimuleren van de al aanwezige micro-organismen. Als voorbeeld noemt de bioloog het toepassen van resten van insectenkweek. Het blijkt dat door toevoeging van deze resten aan de bodem vooral bacilli-bacteriën reageren. ‘Dat is handig, want dat zijn sporenvormende bacteriën waarvan bekend is dat veel daarvan een werking hebben op pathogenen.’

Proef met groenbemesters

Overigens blijkt volgens De Boer dat de ziekteonderdrukking nog beter is als je het combineert met de toediening van Serenade. Er is ook geëxperimenteerd met groenbemesters. ‘Uit een proef op grond die was besmet met rhizoctonia blijkt dat groenbemestermateriaal dat we in de herfst hebben ondergewerkt een beter resultaat heeft op de ziekteonderdrukking dan materiaal dat is ondergewerkt in de winter.’

Opvallend is dat na onderwerking van bladrammenas in de winter de koolstof/stikstof (C/N)-verhouding meer dan twee keer zo hoog is, vergeleken met onderwerking in de herfst, stelt De Boer. ‘De chemische samenstelling is sterk veranderd.’ Hoe lager de C/N-ratio, hoe meer stikstof er bij afbraak vrijkomt. Bij voederwikke heeft het onderwerktijdstip minder invloed op die ratio.