Avined verwacht minder vogelgriepbesmettingen dan vorig seizoen

Voorzitter Bart-Jan Oplaat van Avined spreekt van een golfbeweging die eens in de zoveel jaar voorbijkomt. 'De situatie zoals die was vanaf najaar 2022 hebben we nog niet eerder meegemaakt. En het klinkt misschien cru, maar het virus richt ook een slachting aan in de natuur. Wij verwachten dat de virusdruk daardoor dit seizoen lager ligt.'

Oplaat plaatst daarbij direct de voorwaarde dat de trekvogels vanuit Rusland geen nieuwe variant meebrengen die de boventoon gaat voeren. 'Voor de variant die nu in Nederland dominant is, is commercieel gehouden pluimvee minder gevoelig dan watervogels.'

Op de vraag wat dit seizoen met de trekvogels meekomt, moet Oplaat het antwoord schuldig blijven. Overdracht van vogelgriep vindt vooral plaats in Mongolië en Rusland. Daar broeden vogels die het virus vanuit Azië meebrengen. Door de oorlog tussen Rusland en de Oekraïne ligt de informatie-uitwisseling zo goed als stil. 'We varen wat blind.'

Verwaarloosbaar risico

Wanneer vogelgriep uitbreekt in een land is het sluiten van grenzen of het vragen om extra garanties een voorspelbare reactie, geeft Oplaat aan. Officieel was Nederland één maand vrij van vogelgriep, maar nog lang niet alle beperkingen waren van de baan. De twee nieuwe uitbraken zorgen weer voor nieuwe belemmeringen. Terwijl Oplaat het risico dat meekomt met de handel in (broed)eieren, kuikens of pluimveevlees verwaarloosbaar noemt.

De handelsbeperkingen die het gevolg waren van de uitbraken met vogelgriep in 2022/2023 in Nederland, troffen met name de export van pluimveevlees. De meeste hinder ondervonden de leden van de Nederlandse pluimveevleesverwerkende industrie (Nepluvi), doordat in de regel kleine landen met een heel specifieke markt de grens sloten. Een aansprekend voorbeeld is Hongkong, waar veel looppoten naartoe gaan. Oplaat: 'Voor de vierkantsverwaarding heb je die specifieke markten wel nodig.'

De leden van de Centrale Organisatie voor broedeieren en kuikens ondervonden ook hinder door de belemmeringen die handelspartners instelden. Desalniettemin konden tot nu toe alle broedeieren en kuikens worden geplaatst. De extra kosten voor de pluimveehouderij in 2022/2023 door vogelgriep zijn binnen Avined verschillende keren onderwerp van gesprek geweest. Maar welke bedragen daarmee gemoeid zijn, is met geen mogelijkheid te becijferen, zegt Oplaat.

Politieke druk

Politiek gezien is er veel druk om te gaan vaccineren, vervolgt de Avined-voorzitter. Frankrijk wordt aangehaald als voorbeeld van hoe het zou kunnen. 'Maar die politiek weet niet goed waar ze het over heeft', klinkt zijn verwijt. In Frankrijk worden alleen eenden gevaccineerd – waarvan het vlees op de Franse binnenlandse markt wordt afgezet – met een vaccin dat niet werkt tegen de vogelgriepvariant die in Nederland heerst.

Daarnaast zorgde de Franse vaccinatiestrategie voor een kettingreactie. Verschillende landen waarmee Frankrijk handel drijft sloten de grenzen voor pluimveeproducten uit dat land. In Nederland lopen op dit moment veldproeven met twee vaccins die effectief zouden kunnen zijn tegen vogelgriep. De resultaten daarvan worden eind 2024 bekend.

Oplaat is blij met de proeven, maar zegt ook: 'Je kunt pas echt iets met vaccineren wanneer Europabreed afspraken van kracht zijn over hoe om te gaan met onder andere eieren van gevaccineerde leghennen of vlees van gevaccineerde kuikens.'