'Druk ligt hoog voor studenten die thuis het bedrijf willen overnemen'

Wie vanaf het Noord-Brabantse Volkel naar de boerderij van de familie Van der Locht rijdt, ziet vanaf de weg de eierautomaat zoals we soortgelijke automaten kennen van de Febo. Ouders Marc (49) en Sandy (48) hebben een leghennenbedrijf waar Loek van der Locht ook regelmatig helpt.

De ondernemers houden bijna 16.000 leghennen en verkopen hun eieren onder andere via de automaat. Deze moet dagelijks worden bijgevuld. 'De eierautomaat trekt best veel klanten en de verkoop loopt dan ook goed', zegt Van der Locht. Volgens hem is het een goede en leuke bijverdienste.

Een stukje verderop is onder een afdak een kijkraam gemaakt om de kippenstal te bewonderen. 'Zo weten klanten waar de eieren vandaan komen en hoe de kippen worden gehouden. We zien weleens kleine kinderen door het raam kijken als opa en oma eieren gaan halen', vertelt Van der Locht.

Van der Locht houdt zich, wanneer hij helpt, vooral bezig met de checkronde tussen de kippen. Andere werkzaamheden zoals de eierband afdraaien en de overige eieren verzamelen vallen dan ook onder zijn zorg. Zijn ouders runnen het bedrijf en werken daarnaast nog buitenshuis. Opa (81) komt ook nog iedere dag meehelpen.

Bedrijfsovername

Zelf heeft Van der Locht niet de intentie het bedrijf over te nemen. Volgens hem is het te kleinschalig voor de toekomst. 'Ik heb niet per se heel veel met het fulltime houden van kippen', geeft hij aan. 'Ik heb veel meer interesse in werken rondom de primaire bedrijven.'

Van der Lochts interesse ligt in de economie. De keuze om bedrijfskunde en agribusiness te gaan studeren aan de HAS green academy in Den Bosch was dan ook een logische. 'Ik vind die kippen keileuk hoor, maar het is niet dat ik daar in de toekomst mee verder wil', zegt hij lachend. Als het bedrijf groter was, had hij er misschien anders naar gekeken. 'Zowat alles is ook geautomatiseerd in de pluimvee, het is met deze bedrijfsomvang geen dagvullend programma.'

Het bedrijf is volgens Van der Locht niet toekomstbestendig. De wet- en regelgeving zorgt ervoor dat innoveren en investeren niet meer aantrekkelijk is voor het familiebedrijf. In de toekomst is het vrij aannemelijk dat kippen de mogelijkheid moeten hebben tot vrije en binnenuitloop. Het bedrijf moet dan uitbreiden en grond bijkopen om dat te realiseren, wat lastig is. 'Papa roept al een aantal jaren dat hij zijn laatste ronde draait.'

Vogelgriep in de stal zou bijvoorbeeld de druppel kunnen zijn om te stoppen met het bedrijf. 'Maar zolang dit bedrijfssysteem nog mogelijk is en bij ons past, gaan we door met de boerderij.' Toch is het bedrijf wel enigszins bezig met innoveren. De volgende ronde worden de tl-lichten vervangen door ledlampen. 'Dit is dus niet de laatste ronde', grapt Van der Locht.

Na het afronden van zijn opleiding, wil Van der Locht nog doorstuderen. Wat hij precies wil doen, weet hij nog niet. Maar hij kijkt in ieder geval naar optimalisatie en bedrijfsprocessen. 'De meeste vervolgstudies zijn Engelstalig en dat is niet helemaal mijn ding. Misschien moet ik eerst iets van een cursus Engels doen voordat ik verder studeer', licht de student toe.

In de toekomst wil Van der Locht aan de slag met het optimaliseren van interne bedrijfsprocessen en logistiek. Hij zou het leuk vinden om dit op secundaire bedrijven te doen in de agrarische sector en dan het liefst met betrekking op de intensieve veehouderij. 'Ik maak me geen zorgen over mijn eigen toekomst omdat ik toch wel ergens aan het werk kan. Bijna elk bedrijf draait immers op interne processen. Het zou wel mooi meegenomen zijn als dat agrarisch gericht is.'

HAS Intensief

Van der Locht is afgelopen jaar voorzitter geworden van HAS Intensief voor het studiejaar 2023-2024. Dit is een studievereniging voor de studenten van de HAS die geïnteresseerd zijn in de intensieve veehouderij. Het bestuur bestaat uit dertien leden vanuit allerlei opleidingen en leerjaren uit Den Bosch of Venlo.

'We vergaderen in de eerste weken van het nieuwe blok. Meestal is de vergadering online, aangezien dat het makkelijkst werkt voor ons', legt Van der Locht uit. Een studiejaar op de HAS bestaat uit vier blokken van tien weken, er is dus vier keer per jaar een bestuursvergadering.

HAS Intensief regelt excursies of bijeenkomsten op primaire maar ook secundaire bedrijven in de intensieve sector. Ook de jaarlijks drukbezochte bedrijvenmarkt is een voorbeeld van een evenement dat door de studievereniging wordt georganiseerd. 'Het doel is om jonge enthousiaste boeren bij elkaar te brengen door leuke dingen te doen', geeft Van der Locht aan.

'De meeste bedrijven zeggen ja als wij ze vragen voor een excursie. Enkele keren kan het voorkomen dat de groep te groot is of dat het qua reizen voor de studenten niet te doen is', legt de voorzitter uit. Hij heeft geleerd dat alle bedrijven kansen en uitdagingen hebben en hoe ze die projecteren op de toekomst. 'Organisatorisch leer ik ook veel, want er loopt van alles door elkaar heen en het is aan mij om dat duidelijk te houden voor het bestuur en de studenten.' Hij moet als voorzitter ook communiceren met de school en de leiding nemen in het bestuur.

Door HAS Intensief heeft Van der Locht een groot netwerk opgebouwd. 'We willen als bestuur zo breed mogelijk excursies organiseren om kennis te maken met alle sectoren.' De studenten die zich aanmelden voor de excursies komen van allerlei opleidingen, zoals bedrijfskunde, veehouderij en toegepaste biologie. 'Het netwerk dat ik nu heb opgebouwd neem ik zeker mee voor later.'

Van der Locht maakt zich dan wel geen zorgen over de toekomst van zijn thuisbedrijf, maar die van de intensieve sector in het algemeen is een ander verhaal. 'Ik maak me niet per se zorgen, maar ik weet wel dat er een hoop gaat veranderen', legt hij uit. De Nederlandse markt en consumenten willen steeds meer lokale afzet en korte ketens. Hij vraagt zich af of de boeren die korte ketens wel aankunnen. 'Het moet wel rendabel zijn, wil het interessant blijven. Er zijn nou eenmaal heel grote partijen met veel macht en capaciteit.'

Zorgen bij medestudenten

Bij medestudenten ziet Van der Locht grotere zorgen. Vooral de studenten die thuis een bedrijf hebben en dat eventueel willen overnemen. 'Het is al lastig om een bedrijf in te stappen, laat staan overnemen. Dit is voor velen het moment, want we zijn over een paar maanden klaar met school en dan is de overstap naar het thuisbedrijf voor de hand liggend.'

Van der Locht legt uit dat het in deze tijd heel erg lastig is, omdat er constant zoveel verandert. Volgens hem zitten veel studenten met de vraag of ze het bedrijf überhaupt wel willen overnemen. 'De druk ligt hoog omdat de meeste bedrijven al generatieslang in de familie zijn en dat is een gevoelskwestie. De druk op hun schouders is groot.'

De student vindt het belangrijk dat de keten zo transparant mogelijk is. Vanuit de consument merkt hij steeds meer vraag naar het verhaal achter het product en een goed dierenwelzijn. 'Ze willen weten waar het voedsel vandaan komt. Maar een ei blijft gewoon een ei en een ei is keigezond.'

Minder dieren

In de toekomst verwacht Van der Locht een stuk minder dieren. 'Als Nederlandse landbouw zijn we behoorlijk goed in het produceren van voedsel en hebben we flink geoptimaliseerd, in vergelijking met de rest van de wereld. We zijn als sector ook goed in het oplossen van problemen.'

Van der Locht vindt de agrarische sector dan ook super mooi, zegt hij overtuigend. 'Hoe alle agrarisch ondernemers op hun eigen manier allemaal hetzelfde product kunnen produceren, vind ik echt mooi. Iedere boer heeft passie voor het bedrijf.' Op de vraag of hij trots is op de sector, knikt de boerenzoon volmondig ja.

'De grote bedrijven kunnen makkelijker investeren, maar veel bedrijven krijgen de kans niet om zo snel te schakelen', vervolgt Van der Locht. De toekomst is wel spannend, want 'wat als er dadelijk helemaal geen mogelijkheid meer is om dieren te houden door alle regels die ons worden opgelegd?' Toch denkt hij dat de Nederlandse veehouderij over twintig jaar nog steeds bestaat.