‘We hebben altijd alles gedaan wat de overheid van ons vroeg’

Het is alweer enkele weken geleden dat Anje Grin een bericht op Facebook plaatste. Ze wilde aan familie en vrienden in begrijpelijke taal uitleggen wat er met hun bedrijf aan de hand is.

‘Ik heb een heftig en verdrietig bericht. Ons melkveebedrijf Kolhorn Dairy Farm staat op de nominatie om afgeschoten te worden door de overheid. Een zak met geld kunnen we misschien krijgen, maar de voorwaarden zijn catastrofaal voor ons prachtige bedrijf. Het zal tot de laatste steen afgebroken moeten worden en we mogen geen boer meer zijn voor hier en in heel Europa.’

Het bericht werd in korte tijd duizenden keren gelezen. Er stroomden tal van meelevende reacties binnen. Binnen de kortste keren stond hun verhaal in De Telegraaf en andere media, kregen ze Tweede Kamerleden op bezoek en werden er Kamervragen gesteld naar aanleiding van hun situatie.

Niet het enige bedrijf

Hoewel het onverwacht kwam, wil Anje Grin het podium dat ze krijgt graag gebruiken. ‘Want wij zijn niet het enige bedrijf dat in de problemen zit. Er zijn er nog veel meer.’

De familie Grin boert sinds 1986 op het bedrijf in Biddinghuizen. Piet zette het bedrijf van zijn vader voort. Die begon in 1965 op deze locatie in de Flevopolder. In de loop van de tijd is het bedrijf in fases uitgebreid.

In 2008 kreeg het melkveebedrijf een milieuvergunning voor 383 melkkoeien plus 189 stuks jongvee. Door ernstige gezondheidsproblemen bij zowel Piet als Anje is dit plan voor een nieuwe melkveestal niet doorgegaan.

Piet Grin: ‘We hebben later een andere stal laten ontwerpen met vier robots. In 2015 is hiervoor een nieuwe NB-vergunning aangevraagd, voor 271 melkkoeien en 201 stuks jongvee. Hier is het misgegaan. Je zou zeggen: een kleinere vergunning is zo geregeld. Maar we moesten toen opnieuw de vergunning aanvragen en de oude vergunning werd vernietigd. De normale NB-vergunning werd geweigerd en we moesten een melding doen voor de PAS. Net voor de nu bewuste datum, maar alles is via adviseurs geregeld. We zitten er echt bij alles net naast, buiten onze schuld.’

‘Dat we hierdoor in de problemen komen, komt niet doordat we ons niet aan de regels houden’, vult Anje Grin aan. ‘Hier is echt sprake van een onbetrouwbare overheid. We hebben altijd alles gedaan wat de overheid van ons vroeg. We hebben altijd meebewogen. Wij zijn het type boeren dat niet moppert als er nieuwe regels komen, maar dat zich aanpast. Dat hebben we altijd gedaan.’

Nooit eerder gebeurd

Dat ze niet weten wat ze moeten, zoals nu, is dan ook nog nooit eerder gebeurd. ‘In de 35 jaar tijd dat wij boer zijn hebben we regelmatig met problemen of beperkingen te maken gehad’, vertelt Anje Grin. ‘Ook nu hebben we gelijk met Lely gebeld. Want dan moeten we zelf het stikstofprobleem van ons bedrijf maar oplossen. We hebben geïnformeerd of de Lely Sphere een oplossing kan bieden. Maar bij onze Groen-Label-Vloer is dat geen optie. Dat kan alleen bij traditionele roostervloeren.’

Haar man noemt het ‘van de gekke’, dat je dan eerst de nieuwe vloer eruit moet halen om te vervangen voor een traditionele roostervloer, en vervolgens aan de slag zou kunnen met een ander stikstofreducerend systeem. ‘Natuurlijk kijk je wat er dan wél mogelijk is. Maar volgens de huidige regels lijkt er niks mogelijk.’

Dat het bedrijf van familie Grin niet kan worden gelegaliseerd, dat er geen natuurvergunning geregeld kan worden, komt doordat hun PAS-melding van voor 1 juli 2015 is. Minister Christianne van der Wal voor Natuur en Stikstof maakte in een Kamerbrief duidelijk dat bedrijfsuitbreidingen die voor die tijd zijn gerealiseerd, niet in aanmerking komen voor legalisering.

Anje Grin: ‘We kunnen meedoen aan de stoppersregeling, maar dat is niet wat we willen. Er is hier sprake van een papieren werkelijkheid. Wij zijn geen vervuilend bedrijf en zitten niet direct naast de natuur.’ Het dichtstbijzijnde Natura 2000-gebied ligt aan de overkant van het Veluwemeer, bij Doornspijk, op 9 kilometer afstand.

Overname gaat niet door

Dat de PAS-wetgeving in 2019 werd afgeschoten door de Raad van State, heeft voor de Kolhorn Dairy Farm al tot problemen geleid. De eigen kinderen hebben geen interesse om het bedrijf over te nemen. Het plan was dat een medewerker, die nu nog enkele dagen per week op het bedrijf werkt, het bedrijf zou overnemen.

‘Het bedrijf van zijn ouders bij Nunspeet kon hij niet overnemen door nieuwbouwplannen van het dorp’, vertelt Anje Grin. ‘Het was dus een mooie kans voor hem dat hij ons bedrijf kon overnemen. Wij zouden dan bij onze jongveelocatie, ook in Nunspeet, gaan wonen. We hebben die boerderij inmiddels al helemaal opgeknapt.’

Maar doordat het bedrijf in Biddinghuizen geen geldige vergunning heeft, valt er geen financiering te krijgen voor een overname. Anje Grin: ‘Inmiddels duurt dit al zo lang dat onze medewerker het plan heeft laten varen.’

De Flevolandse ondernemers lopen zelf al richting de pensioengerechtigde leeftijd, maar ze willen dat het bedrijf wordt voortgezet. ‘We zijn altijd blijven investeren in dit bedrijf. In de nieuwste inzichten en technieken. Dit bedrijf is klaar voor de toekomst’, zegt Piet Grin.

‘Anders zou je alleen nog maar het meest noodzakelijke onderhoud doen om het bedrijf de laatste paar jaar te kunnen laten draaien’, vult Anje Grin aan. ‘Nee, het is altijd ons plan geweest om het bedrijf over te doen naar iemand die graag boer wil zijn. Bijvoorbeeld iemand die zelf echt op een lastige plek zit, direct naast natuur of voor woningbouw of infrastructuur weg moet.’

Anje Grin weigert daarom dan ook haar handtekening te zetten onder de overeenkomst om het bedrijf te slopen. ‘Wij voldoen aan alles wat gewenst is op het gebied van diervriendelijkheid en dierenwelzijn. We hebben een goedlopend bedrijf waar voor meerdere mensen werk is. Het is modern, duurzaam, diervriendelijk, op vruchtbare Flevolandse grond en je kunt er efficiënt werken. Dat gooien we niet zomaar weg. Dat is niet in het belang van de melkveehouderij, niet in het belang van de natuur en ook niet in het belang van het milieu.’

Voorbeeldbedrijf voor LNV

Het echtpaar vindt het cru dat het ministerie van LNV in het verleden de Kolhorn Dairy Farm juist als voorbeeldbedrijf voor de toekomst presenteerde. ‘Zes jaar geleden is hier nog gefilmd in opdracht van het ministerie’, vertelt Anje Grin. ‘Dat filmpje ging mee op staatsbezoek van onze koning om trots te laten zien hoe technisch innovatief de Nederlandse landbouw is. Nu zijn we opeens in het verdomhoekje beland. Het is onbegrijpelijk.’

Piet Grin staat er naar eigen zeggen wat nuchterder in dan zijn vrouw. Hij vindt het vooral kapitaalvernietiging om een in alle opzichten efficiënt bedrijf als de Kolhorn Dairy Farm te slopen. ‘Om dit te beëindigen en te slopen kost miljoenen. Maar zo efficiënt en duurzaam melk produceren als hier lukt bijna nergens. De beëindiging kost heel veel subsidiegeld. Geld wat de samenleving moet ophoesten.’

Goede stal

Aan de schaal met 250 koeien zitten volgens Piet Grin een aantal voordelen. ‘We hebben enkele medewerkers in dienst. Iedereen heeft zo zijn specialisme. Anje houdt zich met het jongvee bezig en de gezondheid, met hele goede resultaten. Ik houd mij juist heel erg bezig met de rantsoenen. De opzet geeft dat je meer aandacht aan je koeien kunt besteden. We zien onze koeien. Ik denk dat ze juist daardoor zo gezond zijn. Dat we veel 100.000-pluskoeien hebben komt daardoor.’

Inmiddels heeft minister Van der Wal de Kamervragen beantwoord die naar aanleiding van het verhaal van de familie Grin zijn gesteld. Piet en Anje Grin noemen de beantwoording ‘totaal onbevredigend’. Anje Grin: ‘De minister heeft het erover dat er verschillende mogelijkheden zijn en dat de uiteindelijke afweging aan de ondernemers zelf is. Dat is het nu juist: wij hebben geen keuze. Ons wordt de keuze ontnomen. We staan met de rug tegen de muur, dat is het echte probleem.’