GroenLinks-PvdA: vasthouden aan 2030 en groene boeren belonen

Dat staat in het dinsdag gepresenteerde verkiezingsprogramma van de partijen. GroenLinks-PvdA stelt ook dat in 2050 voor alle soorten de gunstige staat van instandhouding is behaald, door het verbinden van beschermde natuurgebieden en bufferzones te creëren om deze gebieden heen. De partijen willen dan ook een 'ambitieus programma' starten voor natuurherstel buiten beschermde natuurgebieden.

Voor de landbouwsector betekent dit dat boeren die zich inzetten voor natuurbescherming en herstel worden beloond. 'We breiden teeltvrije zones voor de landbouw uit om water en natuur beter te beschermen en stimuleren boeren om in die teeltvrije zones te werken aan bloemrijke randen, natuurvriendelijke oevers of herstel van landschapselementen. Landschapsgrond, of 'ondernemen met natuur' wordt een optioneel instrument voor grondeigenaren die in de directe omgeving van natuurgebieden graag door willen met ondernemen', staat in het programma.

Boeren die stoppen of extensiveren, kunnen als het aan het linkse blok ligt rekenen op actieteam Ruimtelijke Herontwikkeling voor hulp bij het ontwikkelen van andere economische activiteiten. 'We anticiperen op nieuwe verdienmodellen voor de boeren, door bijvoorbeeld op boerenerven maatschappelijk wenselijke bestemmingen mogelijk te maken als woningen voor starters of senioren of een minicamping.'

Nationale Grondbank

Bij de plannen hebben de samenwerkende partijen ook oog voor een 'goedbelegde boterham' voor boer en consument. Boeren moeten met natuurinclusieve landbouw en activiteiten die bijdragen aan natuurherstel voldoende geld kunnen verdienen. Een Nationale Grondbank moet ervoor zorgen dat grond en dier- en emissierechten bij bedrijfsbeëindiging worden verpacht aan boeren om bijvoorbeeld een 'voedselgemeenschap' te starten of voor natuurinclusieve landbouw.

Ook het onderwijs wordt aangepast als het aan GroenLinks en PvdA ligt. 'Om jonge agrariërs voor te bereiden op een toekomst met perspectief, wordt het agrarisch en groen onderwijs hierop aangepast. Zo zullen stages, lesmateriaal en informatiemomenten gericht zijn op het uitvoeren van duurzame, natuurinclusieve kringlooplandbouw.'

Als het aan de twee partijen ligt, blijft Nederland wereldwijd koploper op het gebied van landbouw staat in het gezamenlijke verkiezingsprogramma. 'Maar dan met een nieuwe koers: agrarische sector, agribusiness en wetenschap ontwikkelen een roadmap voor agro-ecologische landbouw in Nederland en daarbuiten.'

Land van het slot

GroenLinks-PvdA willen daarnaast het land van het slot halen. Wanneer de stikstofuitstoot daalt, moet een vast deel daarvan worden gereserveerd voor woningbouw en investeringen in de energietransitie. Daarbij willen de partijen zoeken naar een oplossing voor PAS-melders, interimmers, biologische boeren in en nabij natuurgebieden en andere knelgevallen.

Verplichte uitkoop van agrarische bedrijven is voor GroenLinks-PvdA bespreekbaar. 'We zetten in op een actief uitkoopbeleid van grote vervuilers dichtbij natuurgebieden. Als niet genoeg boeren op vrijwillige basis meedoen, zijn we ook bereid om boeren verplicht uit te kopen. Als we inzetten op normeren en beprijzen, zijn bovendien minder royale subsidies en uitkoopregelingen nodig. We stoppen met subsidies aan de veehouderij voor onbewezen technologische innovaties.'

Graslandnorm

GroenLinks-PvdA bepleit ook een graslandnorm en de afroming van dierrechten. Daarbij ligt de focus in eerste instantie op overgangsgebieden rondom natuurgebieden en weidevogelkerngebieden. Voor de landbouw betekent dit een systeem van carbon credits, waarbij uitstoot wordt belast en koolstofvastlegging beloond. De opbrengst hiervan komt ten goede van het transitiefonds voor verduurzaming van de landbouw.

Het idee is dat boeren zelf de vrijheid krijgen om te bepalen hoe zij hun uitstoot willen terugdringen. Wel wordt het gebruik van kunstmest teruggebracht, als het aan GroenLinks-PvdA ligt. De recycling van fosfaat en andere nutriënten uit rioolwaterzuiveringsslib wordt verplicht. Met glyfosaat moet worden gestopt, zowel door de landbouw als door particulieren.

Betaalbaar biologisch voedsel

Ook wil het linkse blok, dat wordt aangevoerd door Frans Timmermans, dat er meer en beter betaalbaar biologisch voedsel in de winkels komt. Supermarkten worden gestimuleerd om meer biologisch in de schappen te leggen. Ten slotte bepleiten de partijen een publieke voorziening voor goed eten.

'Zoals de bibliotheek lezen toegankelijk maakt, zo maakt deze basisvoorziening goed en gezond eten toegankelijk. Voor snackbarprijzen kunnen mensen hier biologische, plantaardige en verse gerechten kopen met ingrediënten die worden ingekocht bij lokale boeren', staat in het verkiezingsprogramma.

In de meest recent peiling van EenVandaag en Ipsos verliest GroenLinks-PvdA zeven zetels ten opzichte van een maand geleden. Als er nu verkiezingen zouden zijn, wordt de lijstcombinatie ingeschat op twintig Kamerzetels.