Deel Kamer wil punten uit Landbouwakkoord doorzetten

Adema krijgt van diverse Kamerleden het verwijt dat hij maar weinig is opgeschoten met zijn streven om boeren perspectief te bieden. 'We zien nog steeds geen toekomstvisie', zegt partijloos Kamerlid Pieter Omtzigt. SGP-Kamerlid Roelof Bisschop mist de regelingen voor boeren die het bedrijf willen verplaatsen, extensiveren of innoveren.

Verplichtingen zonder garanties

BBB-Kamerlid Caroline van der Plas steunt na het lezen van het conceptakkoord het besluit van LTO Nederland om de onderhandelingen over het Landbouwakkoord te verlaten. 'Allemaal doelen en verplichtingen opleggen zonder garanties te geven op een verdienmodel of een langjarig ondernemersperspectief, en vee moeten inleveren zonder dat bekend is hoe de boer verder kan: ik vind het besluit van de partijen die van tafel liepen logisch. Het is beter om geen akkoord te tekenen dan om een slecht akkoord te tekenen.'

Linkse oppositiepartijen roepen de minister op om deze zomer met eigen maatregelen voor de stikstofaanpak te komen. GroenLinks-leider Jesse Klaver dat het kabinet nu 'echt doorpakt'. Volgens hem wordt het kabinet 'gegijzeld' door het CDA en staat daardoor de aanpak van de stikstofcrisis stil en daarmee ook de woningbouw en de aanpak van wegen.

Volt-Kamerlid Ernst Boutkan wil van de ministers Adema en Van der Wal weten met welke boeren zij aan een nieuwe toekomst voor de sector gaan werken. 'Zij die vasthouden aan het verleden of zij die een stap vooruit willen zetten' Volt is ook voorstander van heffingen op landbouwproducten om de miljarden euro's in het transitiefonds te financieren.

Coalitiepartijen ontkennen

Landbouwwoordwoordvoerders van de coalitiepartijen ontkennen het verwijt van de oppositie dat er geen voortgang wordt geboekt in de stikstofaanpak. Ze wijzen op de opkoop- en piekbelastersregelingen die zijn geopend en de provinciale voorstellen waarvoor de deadline op 1 juli ligt.

D66-Kamerlid Tjeerd de Groot vindt het mislukken van het Landbouwakkoord een teleurstelling. Hij is opgetogen over de voorstellen die daarin staan en hoopt dat het kabinet daarop voort gaat bouwen. Hij rekent daarbij vooral op een bijdrage vanuit de keten. 'Een derde van de boeren verdient onder de armoedegrens, terwijl drie uit de top tien van de Quote 500 uit de agrofoodsector komen.'

Ook VVD-Kamerlid Thom van Campen ontkent dat de stikstofaanpak stilstaat. Wel betreurt hij dat andere regelingen voor onder meer verplaatsen en innovatie er nog niet zijn. 'Boeren moeten wel een keuze hebben. De overheid heeft onbetrouwbaar beleid gevoerd. Dat vertrouwen moeten we herstellen en de beloftes van een gezamenlijke landbouwpolder waarmaken.'

CDA is teleurgesteld

Bij het CDA is er ook teleurstelling over het mislukken van het Landbouwakkoord. De partij worstelt nog altijd met haar koers in de stikstofaanpak. 'Ik hoorde iemand zeggen dat de polder dood is. Ik weiger me daarbij neer te leggen', zegt Eline Vedder die tijdens dit debat haar collega Derk Boswijk vervangt die vanwege privéomstandigheden is verhinderd.

Vedder erkent dat oplossingen te lang duren. 'Ja, het duurt te lang en dat frustreert mij ook. Ik ervaar wat het met mensen doet. Mijn telefoon explodeert, zo groot zijn de zorgen. Wij zijn blij met langdurige natuurbeheerscontracten van achttien jaar, maar regelingen voor innovatie, verplaatsen en inrekenbare managementmaatregelen zijn er nog steeds niet.'

De oppositie wil graag duidelijkheid van het CDA hoe het in de discussie over 2030 of 2035 als deadline staat. Duidelijkheid geeft Vedder niet. 'Wij willen de stikstofdoelen halen met een sterke sector die het mee kan maken. De wil om het einddoel te halen is er bij het CDA.'

Liever een andere aanleiding

Momenteel is Adema begonnen aan zijn beantwoording op de vragen en opmerkingen van de Kamerleden. 'Liever had ik hier gestaan met een andere aanleiding, namelijk een geslaagd en getekend Landbouwakkoord en een nieuwe toekomst voor de boeren binnen de opgaven die er zijn.'

De bewindsman zegt dat de tekst van het conceptakkoord 'echt laat zien dat we bezig waren met het overbruggen van verschillen en het tot elkaar komen'. Hij wil eind september met eigen plannen komen. Onder meer PvdA en GroenLinks reageren teleurgesteld. Zij rekenden erop dat Adema een plan B klaar zou hebben voor als het Landbouwakkoord zou mislukken.