Varianten vogelgriep maken voorspellen uitbraken lastig

Sinds januari zijn er geen uitbraken van vogelgriep geweest bij pluimveebedrijven. Het risico op een uitbraak lijkt daardoor klein en de ophokplicht zou er dan toch af kunnen. Volgens Stegeman ligt het een stuk ingewikkelder.

Voor de buitenwacht lijkt het misschien dat er al meer dan een jaar dezelfde hoogpathogene H5N1-variant van vogelgriep rondwaart in Nederland, Europa en de rest van de wereld, maar dat is volgens de hoogleraar zeker niet het geval. Er zijn al veel varianten van de H5N1-variant geweest. Momenteel is er in Nederland de BB-variant die is aangepast bij meeuwen. Er zitten drie genen van een milde vogelgriepvariant van meeuwen in dit type.

Uitvliegen meeuwen risico

Dit voorjaar is er een grote sterfte opgetreden in de kolonies broedende meeuwen. De jonge meeuwen die toch nog in die kolonies zijn geboren, staan nu op het punt van uitvliegen. 'Uit eerder onderzoek is gebleken dat juist op dat moment er een grote virusvermenigvuldiging plaatsvindt', weet Stegeman. 'Dus we moeten even afwachten wat er gaat gebeuren.'

De variant die bij de meeuwen voorkomt, heeft dit voorjaar niet geleid tot uitbraken op pluimveebedrijven. In infectieproeven in Italië met SPF-kippen (ziektevrije kippen) maakt deze variant de dieren wel ziek en gingen die ook dood. Ze hebben deze variant ook onderzocht bij vleeskuikens en kalkoenen en daar verliep het infectieproces langzaam en er bleek meer virus nodig om de dieren ziek te maken. Ook zijn in Italië infecties waargenomen op pluimveebedrijven, maar met een onduidelijker ziektebeeld.

Eendenbedrijven

Verder hoorde de hoogleraar dat deze variant bij eendenbedrijven in Frankrijk zou hebben gezorgd voor spreiding van het vogelgriepvirus tussen bedrijven. 'Dat hebben we nog niet bevestigd gekregen.'

Een ander punt dat speelt, is dat vorig jaar de kolonies met grote sterns vrijwel werden uitgeroeid door vogelgriep, maar het erop lijkt dat de sterns dit jaar immuun zijn voor de ziekte. Dat wordt nog onderzocht. Het kan een voordeel zijn, maar ook een nadeel omdat ze dan misschien juist de vogelgriep wel kunnen verspreiden.

'Vogelgriep verspreidt zich dus nog steeds onder wilde vogels en de onzekerheid voor wat dit betekent voor pluimveebedrijven is groot', concludeert Stegeman. 'Het lastige is ook dat het vogelgriepvirus weer kan veranderen naar een type dat wel voor pluimvee besmettelijk is. Hopelijk hebben we binnenkort meer duidelijkheid over de BB-variant. Voor de pluimveesector blijft de enige oplossing voor de langetermijnvaccinatie een vaccin dat niet alleen voorkomt dat de dieren ziek worden, maar ook verspreiding van het vogelgriepvirus voorkomt.'