5 procent minder middelen verkocht in Nederland in 2021

Vooral de afzet van gewasbeschermingsmiddelen voor de bestrijding van schimmels daalde in 2021. Dat heeft met name te maken met het wegvallen van afzet voor mancozeb. Toch worden volgens het CBS in vergelijking met andere Europese landen in Nederland – in verhouding tot de oppervlakte landbouwgrond – relatief veel middelen verkocht.

Uit de CBS-cijfers blijkt dat met 35 procent het grootste deel van de verkochte gewasbeschermingsmiddelen in 2021 werd ingezet bij de bestrijding van schimmels en bacteriën. Het aandeel voor de onkruidbestrijding en loofdoding besloeg 28 procent, net als voor de bestrijding van insecten en mijten.

In de jaren voor 2017 schommelde de afzet van gewasbeschermingsmiddelen rond de 11 miljoen kilo. De 10 miljoen kilo werd in 2017 voor het laatst overschreden. In 2018 en 2019 zat de afzet in een dalende trend, maar in 2020 nam de verkoop weer toe naar bijna 10 miljoen kilo.

Het grootste aandeel van de middelenverkoop in 2021 kwam met 3,3 miljoen kilo werkzame stof dan wel voor rekening van de schimmel- en bacteriebestrijding, maar kromp met ruim 17 procent tegenover 2020. Daarnaast daalde de verkoop van middelen tegen onkruiden en voor loofdoding met 1 procent. Verder meldt het CBS dat de middelenafzet ter bestrijding van insecten en mijten in 2021 met 10 procent is toegenomen tot 2,7 miljoen kilo. Ook de verkoop van overige middelen nam een sprongetje, naar 0,9 miljoen kilo.

Het fungicide mancozeb is vanaf 1 juni 2021 niet langer toegestaan voor gewasbescherming binnen de Europese Unie (EU). Dat is goed terug te zien in de verkoopcijfers. De verkoop van het schimmelbestrijdingsmiddel daalde in 2021 met bijna 49 procent ten opzichte van 2020, naar 1,1 miljoen kilo werkzame stof. De afzet van overige fungiciden pluste met 18 procent naar 2,2 miljoen kilo.

De verkoop van het herbicide glyfosaat daalde in 2021 met ruim 9 procent naar 0,7 miljoen kilo. Van overige onkruidbestrijdingsmiddelen nam de verkoop met bijna 2 procent toe naar 1,9 miljoen kilo werkzame stof. Daarnaast meldt het CBS dat de verkoop van paraffineoliën, voor de bestrijding van plantenvirussen via bladluizen, in 2021 met ruim 7 procent steeg naar 2,2 miljoen kilo werkzame stof. Bij de overige insecticiden groeide de afzet met 23 procent naar 0,5 miljoen kilo.

Nederland goed voor 2,6 procent Europese afzet

Volgens het CBS worden in Nederland relatief veel gewasbeschermingsmiddelen verkocht. Het Nederlandse aandeel was in 2021 goed voor 2,6 procent van de totale afzet in Europa. In dat jaar besloeg het landbouwareaal in Nederland ongeveer 1 procent van het totale Europese landbouwareaal.

Binnen de EU werd van 2014 tot en met 2016 voor ongeveer 370 miljoen kilo aan gewasbeschermingsmiddelen verkocht. Dat nam sinds 2016 af naar 333 miljoen kilo in 2019. In 2020 vond een ommekeer plaats naar 346 miljoen kilo. Het jaar erop steeg de verkoop verder met bijna 3 procent naar 355 miljoen kilo.

Van de EU-landen die in 2021 alle gegevens openbaarden, nam Spanje met ruim 21 procent het grootste deel van de middelenafzet voor zijn rekening. Daarna volgden Frankrijk (bijna 20 procent), Italië (14 procent) en Duitsland (bijna 14 procent). Deze vier landen zijn samen verantwoordelijk voor 57 procent van de totale afzet in de EU. Gezien ze met 51 procent iets meer dan de helft van het Europese landbouwareaal in beslag namen, werden er in deze lidstaten relatief veel gewasbeschermingsmiddelen afgezet, concludeert het CBS.