Droogte leidt in Spanje tot arrestaties om waterfraude

Die zouden illegale putten hebben geslagen om tropisch fruit te kunnen verbouwen als avocado's en mango's. De autoriteiten ontdekten de afgelopen jaren meer dan 250 putten en andere vormen van illegale waterwinning in de zuidelijke streek Axarquía (Andalusië). Die wordt al sinds 2021 geteisterd door droogte. De arrestanten worden verdacht van gesjoemel met openbare watervoorraden en frauduleus watergebruik in de fruitteelt.

Spanje is de grootste producent van tropisch fruit in Europa. Het Zuid-Europese land heeft volgens weerdienst Aemet de warmste en droogste april in de geschiedenis achter de rug. Bedrijven hebben veel last van de aanhoudende droogte en hoge temperaturen. Producenten vrezen dat de avocadoproductie dit jaar met een kwart kan afnemen.

De problemen in de landbouw leiden tot onrust onder de boeren. Die voerden deze week actie in het noordelijke Catalonië. Ze eisen meer hulp van de overheid.

Olijfolie

De droogte in Spanje is ook slecht nieuws voor de olijfolieproductie van het land. Als de weersomstandigheden niet snel veranderen, wordt de oogst volgens boeren dit jaar 'een catastrofe'. Daardoor dreigt olijfolie in de supermarkt ook een stuk duurder te worden. In Nederland was olijfolie in supermarkten in maart al bijna 19 procent duurder dan een jaar eerder.

Maandag werd bekend dat de afgelopen maand april de warmste ooit gemeten was in Spanje. Daarnaast viel er met 14,2 millimeter regen nog geen kwart van de normale neerslag voor de maand. Daarmee was het de droogste april sinds het begin van de metingen in 1961, aldus de Spaanse weerdienst Aemet.

Het probleem speelt al langer, zegt Cristobal Cano van de boerenvakbond UPA in Andalusië. 'Sinds januari heeft het amper geregend. De grond is erg droog. Als er niet radicaal iets verandert in de komende weken, wordt het een catastrofe.'

50 procent van wereldproductie

Spanje is jaarlijks goed voor 50 procent van de totale olijfolieproductie ter wereld. Vanwege extreem hoge temperaturen en een gebrek aan regen viel de productie in 2021-2022 flink tegen. De kans bestaat dat dit scenario zich dit seizoen opnieuw voordoet.

'Kijkend naar de vooruitzichten, lijkt het bijna al een gegeven dat het opnieuw een slecht jaar wordt', verwacht Rafael Sánchez de Puerta van Dcoop, de grootste olijfcoöperatie van Spanje. 'We kunnen best omgaan met één moeilijk jaar. Dat is onderdeel van de natuurlijke groeicyclus. Maar twee jaar op rij wordt een ramp. Veel olijfgaarden staan op omvallen.'

Niet alleen voor de boeren zelf, maar ook voor de consument is het een somber vooruitzicht. 'De wereldwijde prijs van olijfolie is zwaar afhankelijk van Spanje', zegt directeur Rafael Pico van Asoliva, de Spaanse vereniging voor producenten en exporteurs van olijfolie. De afgelopen maanden is de prijs al omhooggegaan. Half april kostte een ton olijven 5800 euro, terwijl voor diezelfde hoeveelheid in januari nog 5.300 euro betaald moest worden. In januari 2022 was de prijs voor een ton olijven nog 3.500 euro.