Europese tomatenexport lijdt onder beperkte winterproductie

In de eerste zes maanden van dit seizoen hebben tomatenproducenten in de Europese Unie 154.089 ton tomaten geëxporteerd. Dat is minder dan één seizoen eerder. Vorig jaar was in deze periode al 160.433 ton tomaten geëxporteerd. Het dieptepunt van de eerste seizoenshelft ligt in februari. In die maand werd een exportresultaat van slechts 20.463 ton gerealiseerd.

De stijging van de energiekosten is de voornaamste reden voor de gedaalde export. Doordat de marges bij telers onder druk stonden, besloten zij in de winterperiode de verwarming of lampen uit te laten. Het aanbod op de Noord-Europese markt is hierdoor flink geslonken. Dat is ook terug te zien in de totale Europese tomatenproductie. Die daalde van bijna 18 miljoen in 2021 naar ongeveer 15 miljoen ton in 2022.

Inmiddels hebben de meeste telers de productie weer hervat. Dat kan geconcludeerd worden uit de exportcijfers voor maart. Voorlopige cijfers van Eurostat wijzen voor die maand op een export van 31.319 ton. Dat is meer dan de 28.112 ton die in dezelfde maand een jaar eerder is geëxporteerd. Komende maanden wordt een verdere stijging van de export verwacht. De maanden mei, juni en juli zijn doorgaans namelijk piekmomenten voor de tomatenexport.

Wat verder nog opvalt aan het rapport van de Europese Commissie, is dat in de perioden dat de export van tomaten relatief laag was, de import juist veel hoger was dan in voorgaande jaren. In februari werd er bijvoorbeeld 99.632 ton tomaten geïmporteerd. Het vijfjarig gemiddelde voor die maand ligt op 79.059 ton.

Hoge prijzen

Het beperkte aanbod is ook terug te zien in de prijsontwikkeling van tomaten. De Europese marktprijs piekte in februari – de maand met het laagste exportcijfer – op 266 euro per 100 kilo. Dat is ver boven het prijsniveau van vorig seizoen (210 euro) en het vijfjarig gemiddelde (150 euro). In maart is de Europese prijs wel weer iets teruggezakt als gevolg van een toenemende productie, maar deze blijft met 215 euro per 100 kilo nog altijd fors.

Ook de Nederlandse marktprijs beweegt ver boven het niveau van de afgelopen jaren. In de eerste drie maanden van het kalenderjaar lag de prijs respectievelijk op 306 euro, 463 euro en 342 euro per 100 kilo. Het vijfjarig gemiddelde ligt voor diezelfde maanden op respectievelijk 192 euro, 199 euro en 162 euro per 100 kilo.

Kijkende naar de trendlijn, dan is de verwachting dat de prijzen de komende tijd verder zakken. De marktprijzen bereiken doorgaans hun dieptepunt in juni, juli en augustus. Dit omdat het aanbod dan het grootste is.