Boerendochter Van Dam zet boerderij op voor de buurt

Een aparte oprit op de veendijk in het Utrechtse Wilnis leidt naar het bedrijf van Christel van Dam. Op steenworp afstand van de ligboxenstal doemen de gebouwen van Buurderij Van Dam op: een multifunctionele ruimte voor dagbesteding, dierenverblijven, een houtwerkplaats en de woning van Christel van Dam en haar man Kevin Gude. Een terras waar medewerkers van de dagbesteding koffie serveren, een kinderboerderij en een natuurspeeltuin die enkele maanden geleden is geopend, waren ook wensen van inwoners uit het dorp.

Met de ouderlijke boerderij kon ze veel meer doen dan alleen koeien melken, ontdekte Van Dam al vroeg. 'Hoewel ik van dieren houd, leek boer zijn mij een eenzaam beroep. Ik wilde de boerderij voortzetten op een manier die bij mij past.' Ze volgde in Rotterdam de opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming. 'Toen ik weer terugkwam, ervoer ik Wilnis als een fijne en rustige plek. Mensen op die locatie met elkaar verbinden was mijn doel. Waar medewerkers van de dagbesteding aan het werk zijn, bezoekers leren over het boerenleven, kinderen spelen en vrijwilligers helpen.'

Samenwerking

Na haar stage en werk bij een zorginstelling begon Van Dam klein met haar dagbesteding. 'Door de samenwerking met mijn ouders en mijn man kan ik de buurderij opzetten. We kregen van een kroeg gratis tafels. Beetje bij beetje kwam er meer bij. We gaven 6.000 euro uit aan een keuken waar we onder andere taarten maken.'

Tijdens het gesprek zwiept de deur van de dagbestedingsruimte open. Met een brede glimlach verwelkomt Van Dam de buurtbewoner die taarten ophaalt. Een briefje van 20 euro stopt de vrouw in de fooienpot. 'Onze medewerkers vinden het leuk om taarten te bakken. Ze zijn nuttig bezig en het geeft hun een goed gevoel. Mensen die taarten bestellen, kunnen een fooi geven voor ons spaardoel: een gezamenlijk uitje', zegt de ondernemer.

Vaste prijzen hanteren voor de taarten vindt Van Dam nog niet nodig. 'Wij hoeven er niet aan te verdienen. Van de tarieven vanuit de zorg kunnen we goed leven. De melkprijs is ook goed, hoewel die nu weer zakt. We halen 50 procent omzet uit de dagbesteding en 50 procent uit de melkveehouderij', licht ze toe.

Subsidie

Dieren zijn onmisbaar op de buurderij. Om de dierenverblijven te realiseren, heeft de ondernemer 60.000 euro Leader-subsidie ontvangen. Ze zette stichting Vrienden van Buurderij Van Dam op, zodat bedrijven en particulieren het bedrijf kunnen sponsoren door dieren te adopteren. Adoptie van een alpaca kost jaarlijks 100 euro. Een koe of kalf 50 euro. 'De kinderboerderij en de natuurspeeltuin leveren ons financieel niets op, maar moeten natuurlijk wel worden onderhouden. Met de 3.000 euro sponsorgeld komen we net uit de kosten voor voer', rekent de ondernemer voor.

Tijdens een rondleiding spreekt medewerker Christien voluit over de dieren. Geboortes en het doodgaan van de dieren, de medewerkers beleven het intens. 'Laatst ging een van de cavia's dood. Toen moet ik even huilen. Maar daarna ging ik weer door. Het leven gaat verder.' In de ligboxenstal wijst ze trots 'de tweeling' aan. 'Ze zijn allebei in verwachting.'

Zelfvertrouwen

De medewerkers groeien tijdens de werkzaamheden op de boerderij, ziet Van Dam. Niet alleen de dieren geven hun zelfvertrouwen, ook de bezoekers rondleiden is goed voor hun eigenwaarde. 'We hebben een medewerker die niet verder dan tien kan tellen, maar bezoekers goed kan vertellen wat een tochtige koe is.'

Met de natuurspeeltuin verwacht de ondernemer meer bezoekers te trekken. 'Medewerkers leren hoe ze mensen kunnen aanspreken op het terras of in de speeltuin. Dat is positief en hiermee kunnen ze hun leerdoelen halen. Aan de andere kant moet het niet te druk worden. Sommige medewerkers krijgen dan te veel prikkels. Die balans zoeken is best spannend', vindt ze.

Wat Van Dam opvalt, is de positiviteit van mensen die het bedrijf bezoeken. 'Bezoekers waarderen de rust en de ruimte. Ik heb nog geen negatief geluid over de sector gehoord. Ik vertel hun gewoon dat de blauwe kalveren (Belgische blauwen) gehaktballen worden.'

Een voedselbos is het volgende project waar de ondernemer volop voor gaat. Haar vader Gijs en de oudste medewerker treffen hiervoor voorbereidingen op een stuk grasland. 'We onderzoeken hoe we met de koeien verder kunnen gaan. Of dat allemaal lukt, hangt ook van de regelgeving af. Buikpijn heb ik er nog niet van, maar het houdt me wel bezig', zegt Van Dam. 'Wat er ook gebeurt, ik wil hier in ieder geval een aantal koeien houden. Daarmee ben ik opgegroeid en ze passen bij dit bedrijf.'