Extra maatregelen tegen opzettelijk infecteren met ToBRFV

De maatregelen zijn nodig, omdat uit inspecties van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) blijkt dat op meerdere besmette bedrijven sprake is van een hogere virusdruk. Hierdoor neemt het risico op verspreiding naar omringende bedrijven sterk toe. De maatregelen richten zich op bedrijven met een hogere virusdruk en bedrijven die illegaal planten opzettelijk infecteren met het Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV).

Deze behandeling met een milde variant biedt een cross-protectie tegen zwaardere varianten van het virus. De NVWA meldt handhavend te zullen optreden tegen bedrijven die het virus houden, vermeerderen, verhandelen of opzettelijk planten infecteren met ToBRFV. De NVWA heeft vorig jaar telers al gewaarschuwd geen cross-protectie toe te passen.

Cross-protectie niet toegestaan

ToBRFV verspreidt zich snel, zeker bij een hoge virusdruk, en kan schade veroorzaken in de teelt van tomaten en paprika's. Het virus heeft een quarantainestatus in de Europese Unie en in Nederland zijn inmiddels 48 besmette tomatenbedrijven bekend. Sinds november 2019 gelden er tijdelijke noodmaatregelen om verspreiding van het virus tegen te gaan.

Het middel dat gebruikt wordt bij cross-protectie bevat een variant van ToBRFV. Het toepassen van een middel dat een quarantaine-organisme bevat, is niet toegestaan. De NVWA heeft aanwijzingen dat nog steeds cross-protectie wordt toegepast. Bij inspecties op meerdere besmette bedrijven hebben inspecteurs de ToBRFV-variant uit het illegale crossprotectiemiddel gevonden.

Handhavend optreden

Het middel is niet toegelaten en dus ook niet beoordeeld door het Ctgb. Het gebruik ervan is volgens de NVWA niet alleen verboden, het brengt ook risico's met zich mee voor de gebruikers en de omliggende bedrijven. De autoriteit meldt dat tegen verdachte bedrijven handhavend wordt opgetreden.

Het middel voor cross-protectie bevat volgens de producent een milde variant van het virus. Deze claim wordt niet ondersteund door wetenschappelijk bewijs, meldt de NVWA. Het middel veroorzaakt, net als andere varianten van het virus, schade aan planten. Door het toepassen van cross-protectie neemt de virusdruk binnen een bedrijfslocatie toe. Het wordt daarom moeilijker om het virus in een kas te elimineren.

Nieuw handhavingsonderzoek

De NVWA heeft vorig jaar een strafrechtelijk onderzoek afgerond naar de vermoedelijke producent van het crossprotectiemiddel en enkele bedrijven die opzettelijk hun planten infecteerden. Het dossier is ingeleverd bij het Functioneel Parket. De NVWA heeft aanwijzingen dat de producent van het middel niet is gestopt met de productie en verkoop ervan en is daarom een nieuw handhavingsonderzoek gestart.

De sancties voor illegaal gebruik en illegale handel in het verboden middel hangen af van de feiten en de omstandigheden, stelt de NVWA. Naast bestuursrechtelijke maatregelen riskeren de bedrijven die toch deze methode van cross-protectie toepassen ook strafrechtelijke vervolging.