Keuzehulp meststoffen: ureum of KAS

Het verschil tussen KAS en ureum

Om te beginnen bij het begin: wat is het verschil tussen KAS (kalkammonsalpeter) en ureum? Het zijn beide stikstofmeststoffen die als basisbemesting voor zowel melkvee als voor akkerbouw worden ingezet. Het verschil zit 'm voornamelijk in de wijze waarop de plant de stikstof kan opnemen.

Ureum moet eerst omgezet worden naar ammonium (NH4) en ammoniak (NH3), waarvan een deel via nitrificatie weer omgezet wordt naar nitraat (NO3). De plant kan stikstof opnemen in de nitraat- en ammoniumvorm. In KAS is de stikstof al aanwezig in deze vorm, waardoor het direct voor de plant beschikbaar komt.

Bij gebruik van ureum zijn ammoniakverliezen hoog

Ureum heeft dus als het ware een extra stapje nodig om de stikstof in de goede vorm aan te bieden aan de plant. En juist door zo'n extra stap treden er verliezen op. Bij het omzetten van ureum naar ammonium en ammoniak treedt er ammoniakvervluchtiging op. Cijfers van het EEA (European Environment Agency) laten zien dat deze verliezen op kunnen lopen tot 19,9 procent.

Bij droog, warm, winderig weer en zonder het ureum in te werken kan dit zelfs oplopen tot 40 procent. Onderstaande afbeelding laat de ammoniakverliezen zien vier dagen na toepassing.

Ureaseremmer dringt verlies terug, maar met hoeveel?

Om de ammoniakvervluchtiging te reduceren wordt er vaak een ureaseremmer toegepast (in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland is het zelfs verboden ureum te gebruiken zonder ureaseremmer of zonder het in te werken). Het brengt echter de onzekerheid die de landbouwer wil vermijden, omdat het onduidelijk is wanneer het ureum voor de plant beschikbaar komt en in welke hoeveelheid.

Bovendien treden er bij gebruik van een ureaseremmer nog steeds verliezen op, wat bovenstaande en onderstaande afbeelding goed laten zien. Onderstaande afbeelding laat het ammoniakverlies elf dagen na toepassing zien.

Minder verzuring in de bodem bij gebruik van ammoniumnitraat

In de omzetting van ammonium naar nitraat wordt een H+ ion vrijgesteld wat zorgt voor een pH verlaging in de bodem. Ammoniumnitraat bestaat uit 50 procent nitraat (niet verzurend) en 50 procent ammonium (verzurend). Ureum moet volledig omgezet worden naar ammonium en nadien naar nitraat, dus alle stikstof die omgezet wordt in de bodem zal een verzurend effect hebben.

Per 100 kilo meststof is de verzurende werking als volgt:
-Ureum (46 procent N): -46
-Sulfan (24 procent N + 18 procent SO3): -34
-Nitromag (24 procent N): -12

Hieruit is duidelijk te zien dat het verzurende effect van het gebruik van ureum relatief hoog is.

Ongunstiger strooibeeld bij strooien van ureum

Met de hogere prijzen van meststoffen is het belangrijk om zuinig en efficiënt met het product om te gaan. Een goed strooibeeld draagt hieraan bij; zorgen dat de juiste korrels op de juiste plek terecht komen. Ureum meststoffen bestaan uit prills, die klein zijn, weinig wegen en minder egaal gevormd zijn. Dit maakt dat de maximale strooibreedte 25 meter is en het vormt een minder goed strooibeeld.

Kalkammonsalpeter (KAS) bestaat uit een granule (korrel), die groter is, zwaarder is en heeft een egale vorm. Hierdoor zijn strooibreedtes van 50 meter haalbaar. Zeker in combinatie met zwavel (KAS + Zwavel) zorgt dit voor een hogere stikstof-efficiëntie.

Welke meststof kiest u?

Het kiezen van de juiste stikstofvorm heeft flink wat voeten in de aarde. Bij Yara produceren wij zowel ureum-meststoffen (YaraVera) als ammoniumnitraatmeststoffen (YaraBela). Onze voorkeur heeft het om de ammoniumnitraatmestof toe te passen. Samengevat biedt het de volgende voordelen:

-Ammoniumnitraat is snel opneembaar voor de plant
-Ammoniakverliezen bij KAS zijn laag
-Goed inzichtelijk hoeveel stikstof opgenomen wordt en wanneer
-Minder verzuring in de bodem
-Hoge stikstofefficiëntie, zeker met toevoeging van zwavel

Wilt u meer weten over het gebruik van deze meststoffen of hulp bij het maken van uw keuze? Neem dan contact op met Yara via yarabenelux@yara.com of direct via één van onze agronomen. Dat zijn in Nederland Theo Courtz (theo.courtz@yara.com) en in België Pieter de Prycker: telefoonnummer (32) 487 28 09 39 of pieter.de.prycker@yara.com.