ABN Amro: Nederlandse pluimveestapel staat sterk onder druk

Dat laat de bank weten in een marktupdate. Sectoreconoom Nadia Menkveld van ABN Amro verwacht in 2023 een krimp van de pluimveevleesproductie van 5 procent en voor de legsector een afname van de productie van 3 procent.

De afname van het aantal vleeskuikens heeft sterk te maken met het feit dat Nederlandse supermarkten in 2023 omschakelen naar de verkoop van enkel Beter Leven 1 ster als 'ondergrens' voor dierenwelzijn. Door de beperkt beschikbare staloppervlakte in Nederland en lastige vergunningverlening, zal dit zorgen voor een kleinere pluimveevleesstapel. Daarnaast is het nog onduidelijk wat de impact van de uitkoopregelingen in verband met stikstof gaat zijn.

Vrije uitloop en biologisch

Volgens Menkveld is het voor leghennen onduidelijk of het aandeel vrije uitloop en biologische houdsystemen zal toenemen. 'Wij kunnen hier veel minder concrete uitspraken over doen voor de lange termijn. Veel is afhankelijk van hoe het stikstofbeleid ingevuld gaat worden. De afname van pluimvee zou hierdoor nog sneller kunnen gaan.'

Tegelijkertijd is door de inflatie de markt volgens Menkveld een stuk onzekerder geworden. 'Het kan zijn dat consumenten juist duurzamer geproduceerde producten weer eerder laten staan, omdat het te duur is. Dat gaan we de komende periode zien. Meer dierenwelzijn en duurzaam produceren werkt kostprijsverhogend, maar we zien ook dat de consumptie van biologische producten bijvoorbeeld onder druk staat. Dat is ook de verwachting voor de komende periode. Dat maakt het slecht voorspelbaar.'

Stijgende prijzen

De supermarktprijs van eieren is in november met 22 procent gestegen ten opzichte van een jaar eerder. De prijs van pluimveevlees steeg in deze periode met 19 procent. Deze hogere prijs is volgens ABN Amro ook hard nodig om de hogere kosten goed te maken. De prijsstijgingen worden mede veroorzaakt door de hogere productiekosten voor pluimveehouders. Daarnaast is er sprake van een krappe markt als gevolg van onder meer de vogelgriep. De pluimveehouders kregen in oktober van dit jaar circa 40 procent meer voor pluimveevlees en bijna 110 procent voor scharreleieren.

De prijzen voor zowel pluimveevlees als eieren worden sterkt bepaald door de Europese en mondiale markten. Vogelgriep woedt in 38 landen. Ook landen als Spanje, Frankrijk en Duitsland worden zwaar getroffen. Het afgelopen jaar had het ruimen van pluimvee gevolgen voor de volumes. De Europese Commissie verwacht voor de pluimveehouderij in de EU een productiedaling van 0,9 procent in 2022. Dat beïnvloedt de markt.

Energie en veevoer

Pluimveehouders hadden dit jaar te maken met fors hogere kosten voor energie en veevoer. Volgens de onderzoekers van ABN Amro maakten de gestegen prijzen de hogere kosten tot nu toe goed. Voor volgend jaar wordt voor een aantal kosten, zoals veevoer en energie, een daling voorzien. Daar staan echter andere kostenstijgingen tegenover. Zo zullen de kosten van arbeid omhoog gaan en nemen de kosten om te voldoen aan strengere milieueisen en dierenwelzijnstandaarden toe. Menkveld: 'Het minimumloon gaat volgend jaar omhoog en dat zorgt voor hogere arbeidskosten.'

Ook krijgt de pluimveesector te maken met een hogere heffing voor het Diergezondheidsfonds. 'Door deze hogere kosten kan de prijs ook niet al te ver dalen. Maar er is veel onzekerheid en de druk op de marges kan in 2023 wel groter worden.'

Productiedaling

Niet alleen de Nederlandse pluimveestapel krimpt. De Europese Commissie verwacht een productiedaling van 0,4 procent voor de pluimveehouderij. Dat betekent een lager aanbod vanuit de EU. Een onzekere factor is volgens ABN Amro nog wel de export vanuit Oekraïne, die vanwege het opheffen van de importquota ruimer wordt. Volgens de laatste cijfers van de EU nam de import van pluimveevlees vanuit Oekraïne met meer dan 60 procent toe. Een groot deel komt terecht in Nederland.

Het aanbod vanuit de EU neemt af, maar ook de vraag bij supermarkten lijkt te stagneren. Zo verkochten de supermarkten in euro's gemeten nog wel meer kip, maar gecorrigeerd voor inflatie was er volgens de bank sprake van een daling. De verkochte volumes daalden in de eerste drie kwartalen van dit jaar met gemiddeld 5 procent. De onderzoekers van ABN Amro zien hiervoor een aantal redenen. Allereerst zijn consumenten na corona weer 'normaler' gaan consumeren. Ze gingen weer vaker naar de horeca en daar lijden de supermarktverkopen onder.

Lagere koopkracht

Daarnaast zijn de prijzen van pluimveevlees flink gestegen. In combinatie met een lagere koopkracht zorgt dat voor lagere verkopen. Dat is niet alleen in Nederland het geval, maar ook in andere afzetmarkten waar Nederlandse producten vanuit de pluimveehouderij naartoe gaan. Voor de Europese Unie (EU) als geheel verwacht ABN Amro namelijk volgend jaar een inflatie van 5,1 procent. Zowel in de EU als in het Verenigd Koninkrijk zal de koopkracht dalen, doordat de inflatie vooral in de eerste maanden nog flink hoog zal zijn, terwijl de loonstijging de inflatie niet zal goedmaken.