'Het wordt nu echt menens'

Wat de Kamerbrieven gemeen hebben, is dat ze alle vier bol staan van koersverandering en structuurbeleid: keuzes die worden gemaakt met het oog op de toekomst om Nederland klaar te maken voor klimaatverandering en milieueisen. De transitie van de land- en tuinbouw en het vitaal maken van buitengebieden staan centraal. Als het aan het kabinet ligt, is de verandering nu menens. Het mes gaat erin, kaders worden gezet en doelen gesteld.

De brieven hebben grote invloed op de land- en tuinbouw en het platteland. Wat ze gemeen hebben, is dat ze gaan over wat voor land- en tuinbouw en landelijk gebied Nederland wil en hoeveel ruimte, geld en verdienvermogen voor boeren en tuinders nodig zijn voor een vitale bedrijfsvoering.

Wat de Kamerbrieven ook gemeen hebben, is de claim op grond. Let vooral op wat minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat op tafel legt. Versterking van waterkeringen en aanwijzen van gebieden voor waterberging hebben ongetwijfeld impact op de inrichting van polders en claimen landbouwgrond. Zo ook het aanwijzen van bufferzones om aan allerlei emissierichtlijnen te voldoen. Verzilte gebieden en veengronden gaan door ophogen van waterpeilen mogelijk op slot. De waterrichtlijnen zullen in de gebiedsaanpak minstens zo leidend zijn als de stikstofdoelen. De gevolgen van klimaatverandering zijn daarmee een grotere gamechanger dan stikstof.

Het maakt het belang van de toekomstbrief van landbouwminister Piet Adema met daarin op hoofdlijnen de contouren van het landbouwakkoord, alleen maar belangrijker. De blijvende boeren en tuinders zullen daar hun toekomst veilig moeten stellen.