Henk en Ellie van Roij telen champignons en werven personeel

Behendig klimt Ellie van Roij via de stellingen omhoog tot ze bijna het plafond van de klimaatcel raakt. Daar kijkt ze met een medewerker mee welke kastanjechampignons groot genoeg zijn om te oogsten. 'Dit is mijn dagelijks werk', roept ze vanaf hoogte. Als ze weer met beide voeten op de grond staat, zegt ze: 'Ik ben 's ochtends vaak als eerste hier en aan het einde van de dag als laatste nog aanwezig.'

De pluk is een cruciale stap bij de productie van biologische paddenstoelen. 'Wat vandaag nog een mooie champignon kan zijn, is morgen misschien niet goed meer voor de retail', legt Henk van Roij op het kantoor uit. 'Omdat je geen chemische middelen gebruikt, heb je wat meer oogstverliezen.'

Kostprijs

De natuur zoveel mogelijk haar werk te laten doen, daar draait het om in de kwekerij in Tungelroy. De kostprijs van een biologische champignon is 40 procent hoger dan van een reguliere champignon. 'Met de huidige energieprijs komt daar een extra uitdaging bij', verwoordt Henk van Roy.

De telers hebben zonnepanelen die het gemiddelde stroomverbruik opwekken, maar voor het koelen in de zomer en het verwarmen in de winter is nog veel energie nodig. 'Dus ga je nieuwe oplossingen bedenken, zoals kijken of de teelt een graadje kouder kan.'

Ook de grondstoffen in het substraat, zoals stro en kuikenmest, zijn een stuk duurder, terwijl de opbrengstprijzen voor de teler niet meegroeien. Het vraagt van de ondernemers om voortdurend te anticiperen. 'Maar ad-hocoplossingen bedenken, daar zijn wij wel van', zegt Ellie van Roij. Met hun biologische bedrijfsvoering is een nichemarkt aangeboord. Een handjevol telers kan de hele Nederlandse markt bedienen. Dat is ook de voornaamste reden dat Henk en Ellie van Roij zich de laatste jaren vooral richten op de Duitse retailmarkt.

Kneepjes van het vak

Aan de Grotehegsteeg in Tungelroy zijn de ondernemers 36 jaar geleden begonnen met een champignonteeltbedrijf. Al van jongs af aan wist Henk van Roij dat hij in navolging van zijn oom met paddenstoelen aan de slag wilde. Hij ging naar de champignonvakschool en kon in het bedrijf van zijn oom de kneepjes van het vak leren.

Toen Henk en Ellie van Roij als tieners verkering kregen, wist zij al hoe het balletje ging rollen. 'Ik ben toen ook aan het werk gegaan in de kwekerij. Het was een omschakeling, maar het beviel goed. Je mag champignons telen gerust mijn passie noemen. Sinds een aantal jaren doe ik de kwekerij samen met onze teler Barend.'

Nog twee bedrijven

Henk van Roij heeft nog twee andere bedrijven waar hij zich om bekommert. Het ene bedrijf is TMF Jobs, dat op dezelfde locatie is gehuisvest. Dat bedrijf ontstaat eind jaren negentig om het eigen personeelstekort het hoofd te bieden. 'We zijn begonnen met Polen met een Duits paspoort naar Nederland te halen', blikt de ondernemer terug.

Vandaag de dag zijn 350 mensen uit Polen, Roemenië, Spanje en andere landen in Zuid-Nederland aan het werk bij 65 klanten in vooral de logistiek, de bouw, de foodsector en bij het eigen bedrijf. Het arbeidsbemiddelingsbureau regelt huisvesting van Geldrop tot aan Valkenburg en het vervoer van en naar werk. 'Het gaat erom dat mensen zich prettig voelen. Dan blijven ze ook', zegt Henk van Roij. 'We hebben weinig verloop van personeel.'

Het andere bedrijf is Myzelia Pilzwelt, een Oostenrijkse biologische kwekerij. Toen de ondernemer daar in 2015 voor personeel bemiddelde, bleek de bedrijfsvoering allesbehalve op rolletje te lopen. Hij zit nu in het management en gaat eens in de maand naar Innsbruck om ondernemer Cornelia Plank en haar medewerkers bij te staan. 'Het bedrijf is gegroeid van 1.500 kilo biologische champignons in de week naar de huidige 30 ton.'

Inflatie

De biologische markt stagneert. Volgens Henk van Roij is dat begrijpelijk met de huidige inflatie. 'Een euro kun je maar één keer uitgeven', verwoordt hij. 'Tegelijkertijd zijn paddenstoelen in trek als vleesvervanger met veel eiwitten, voldoende vezels en vitamines B. Ze zijn ook geschikt in hybrideproducten die uit vlees en uit plantaardige ingrediënten bestaan en veel minder calorierijk zijn. We mikken dus op een klantenkring die voor gezond eten gaat.'

Het echtpaar heeft geen kinderen en ze zijn allebei bijna zestig jaar. 'We willen ons steeds wat minder bezig gaan houden met de dagelijkse beslommeringen en eens wat makkelijker een weekendje weggaan', zegt Henk van Roij. 'Hoe de bedrijfsopvolging gaat lopen, weten we nog niet. We blijven dit doen zo lang we het leuk vinden.'