Marokko wil inspelen op krimp in tomatenareaal

De Marokkaanse productie van verse tomaten is afgelopen tien jaar vrij stabiel gebleven. In 2010 produceerde het Noord-Afrikaanse land 1,43 miljoen ton verse tomaten, vijf jaar later was dat 1,41 miljoen ton. De meest recente cijfers, die van 2020, wijzen op een productie van 1,40 miljoen ton. In de jaren daartussen is weleens een minder teeltjaar voorgekomen, maar een productieniveau onder de 1,3 miljoen ton is zeldzaam.

Een groot deel daarvan gaat de grens over. Twee jaar geleden kwam de totale exportwaarde uit op 852 miljoen dollar. Daarmee was Marokko dat jaar de op drie na grootste tomatenexporteur ter wereld.

Top 3

De meest recente gegevens van de Organisation for Economic Co-operation and Development tonen dat Frankrijk de grootste afnemer is van Marokkaanse tomaten met een aandeel van 56,2 procent. Daarna volgen het Verenigd Koninkrijk met 11 procent en Spanje met 8,3 procent.

Nederland is een land dat normaliter beter presteert op de exportmarkt van tomaten dan Marokko. In 2020 was Nederland de op een na grootste tomatenexporteur, met een waarde van 1,82 miljard dollar. Ook winterteelttomaten gaan vaak de grens over, weet Wilco van den Berg van GroentenFruit Huis. Duitsland en Engeland zijn daarvoor de grootste afzetmarkten.

Marktaandeel inleveren

Maar omdat een steeds groter wordende groep Nederlandse telers zich vanwege de hoge energieprijzen genoodzaakt ziet het werk in de winter stil te leggen, beginnen ze marktaandeel in te leveren.

'De eerste signalen daarvan zien we al. De exportcijfers over het eerste kwartaal van 2022 liggen de helft lager dan een jaar geleden', zegt Van den Berg. Komende winter verwacht GroentenFruit Huis een verdere daling van de export uit Nederland.

Marokko profiteert daarvan. Cijfers van Eurostat laten zien dat de Europese import van tomaten uit Marokko in 2021 met 9 procent is gestegen naar 475 miljoen kilo. Voor de eerste helft van 2022 is een groei van 16 procent zichtbaar.

Nederland ook afnemer

Ook Nederland is afgelopen jaren meer tomaten gaan afnemen. In totaal importeerde Nederland twee jaar terug voor 312 miljoen dollar aan tomaten, waarmee ons land de zesde grootste importeur was. Het merendeel daarvan kwam uit Spanje: 32,3 procent. Marokko staat op de derde plaats met 15,7 procent.

De vraag is hoelang Marokko nog op de die plaats staat. De import van Marokkaanse tomaten is namelijk in rap tempo gestegen, toont het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) aan. Waar in 2010 nog 'slechts' 3,15 miljoen kilo Marokkaanse tomaten werd geïmporteerd, was dat vijf jaar later al 20,5 miljoen kilo. In 2020 stond de teller op 34,4 miljoen kilo. Het voorlopige cijfer voor 2021 staat op 37,3 miljoen kilo.

Daarmee kruipt het land dichter naar marktleider Spanje toe. Dit Zuid-Europese land leverde in 2010 zo'n 120 miljoen kilo verse tomaten aan Nederland, terwijl het CBS voor 2021 rekening houdt met 'maar' 80,7 miljoen kilo. Al moet wel worden gezegd dat er geruchten gaan dat Spanje de tomatenteelt heeft uitgebreid naar aanleiding van berichten over stoppende telers in Nederland.

Exporteur van groenten en fruit EFP International is ervan overtuigd dat er alsnog kansen zijn voor Marokkaanse tomaten. Zowel kwantitatief als kwalitatief wordt een goed jaar voorzien. Het feit dat Nederlandse tomaten relatief duur zijn op de wereldmarkt, geeft Marokkaanse tomaten de eerste aanzet naar een goede seizoensstart.